موتورسیکلت‌های کاربراتوری بلای جان پایتخت

به گزارش پدال نیوز به نقل از ایسنا، یکی از بزرگترین چالش‌های زیست محیطی در تهران میزان آلودگی بالای هوا است که این مسئله بغرنج با توجه به جمعیت بالای پایتخت و وضعیت برودت هوا در فصل سرما جدی‌تر از هر زمان دیگری سلامت مردم ساکن تهران را به مخاطره می‌اندازد. سهم بالای وسایل نقلیه از خودروها تا موتورسیکلت‌ها به عنوان اصلی‌ترین آلاینده‌های هوای پایتخت در کنار سهم هرچند کمتر صنایع و نیز موتورخانه‌های دستگاه‌های دولتی و مجتمع‌های تجاری و مسکونی از جمله مواردی است که باید در رابطه با آن چاره اندیشی شود.
 
موتورسیکلت‌های کاربراتوری بلای‌جان پایتخت
 
با توجه به این که بالغ بر 85 درصد میزان آلایندگی هوا در تهران به ناوگان حمل‌ونقل مربوط می‌شود، موتورسیکلت‌های کاربراتوری به عنوان وسائل نقلیه تک سرنشین سهم به‌سزایی در افزایش آلودگی هوای پایتخت ایفا می‌کنند.
 
یکی از اساسی‌ترین مشکلات موتورسیکلت کاربراتوری این است که میزان آلایندگی آنها پایدار نیست و کاربر می‌تواند میزان مصرف این وسیله نقلیه را دستخوش تغییر کرده و بر میزان آلایندگی هوا بیفزاید، اما موتورسیکلت‌های انژکتوری دارای ثبات و پایداری در سوخت‌رسانی هستند و همان مشخصات اولیه خود در زمان تولید کارخانه‌ای را حفظ می‌کنند و تا پایان عمر خود با همین ویژگی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند تا کاربر نتواند آن‌ها را دچار تغییر کند.
 
طبق آمار از 11 میلیون موتورسیکلت در کشور 3.5 میلیون موتورسیکلت در تهران جابه‌جا می‌شوند که تا قبل از سال 1396 تمامی آنها کاربراتوری بودند و حتی پس از مصوبه هیات وزیران به منظور تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری به جای موتورسیکلت کاربراتوری از ابتدای سال جاری، طی شش ماهه نخست تنها 48 هزار موتورسیکلت انژکتوری تولید شده و این در حالی است که عمده تولید موتورسیکلت در نیمه نخست سال بوده و تنها 25 درصد تولید این وسیله نقلیه در شش ماهه دوم سال مدنظر قرار می‌گیرد.
 
موتورسیکلت‌ها 4 برابر خودروها آلودگی دارند
 
صحبت‌های نیره پیروزبخت-رییس سازمان ملی استاندارد ایران- اما در این رابطه قابل تامل است، اینکه یک موتورسیکلت کاربراتوری چهار برابر یک خودرو ایجاد آلودگی می‌کند  و اکثر موتورسیکلت‌هایی که در سطح شهر تردد می‌کنند کاربراتوری هستند که هم اجازه مسافرکشی دارند و هم باربری که بیشترین آسیب را به وضعیت هوای شهرها وارد می کنند.
 
دو مقوله مهم در ارتباط با کاهش آلایندگی
 
دو مساله که باید در ارتباط با کاهش میزان آلایندگی هوا در دستور کار قرار گیرد، تبدیل موتورسیکلت‌ها از کاربراتوری به انژکتوری است تا شاهد ثبات و پایداری در میزان مصرف سوخت باشیم و کاربر نتواند از این موضوع بهره برده و مصرف سوخت خود را افزایش دهد.
 
علاوه بر این مساله‌ی دیگری که باید به طور حتم در راستای آن گام برداشت تعریف مبحث تعویض کاتالیست در معاینات فنی است. طبق آخرین شنیده‌ها در بحث معاینه فنی موتورسیکلت‌ها در تهران تنها یک یا دو مرکز امکان آزمون معاینه فنی دارند و همین دو مرکز نیز از متقاضی چندانی برخوردار نیستند.
 
نبود کاتالیست و افزایش آلودگی توسط خودروها و موتورسیکلت‌ها
 
یکی از عمده‌ترین مسائلی که به ویژه در کشورهای پیشرفته جهت جلوگیری از افزایش آلودگی هوا مدنظر قرار می‌گیرد، قطعه‌ای به نام "کاتالیست" است که دارای عمر مفید بوده و 80 درصد آلایندگی اگزوزها را کاهش داده و باید پس از پایان عمر مفیدش تعویض شود.
 
در ایران چه برای خودروها و چه برای موتورسیکلت‌ها تعریفی برای تعویض کاتالیست وجود ندارد و چنین مساله‌ای در کشور مرسوم نیست، در حالی که خودروها باید پس از طی فاصله‌ای 80 تا 100 کیلومتری و نیز موتورسیکلت‌ها با طی کردن مسافت 10 تا 15 کیلومتری کاتالیست اگزوز خود را تعویض کنند که متاسفانه چنین اقدامی در ایران رایج نیست و اگزوزها در ایران قابلیت کاهش آلایندگی ندارند.
 
سهم کمتر از 10 درصدی صنایع در آلودگی هوای تهران
 
همچنین شاهپور قنبری -مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران- سهم صنایع در میزان آلودگی هوای تهران را کمتر از 10 درصد دانست و در ارتباط با تاثیر صنایع در میزان آلایندگی هوای تهران اعلام کرد که براساس آمار ارائه شده بیش از 85 درصد آلایندگی هوای تهران مربوط به ناوگان حمل‌ونقل است و براساس برآوردهای صورت گرفته رقمی کمتر از 10 درصد آلودگی هوای تهران به بحث صنایع مربوط می‌شود.
 
وی با اشاره به این که 18 شهرک صنعتی در حال بهره‌برداری در استان تهران وجود دارد می‌گوید از این 18 شهرک صنعتی 16 مورد در شعاع کمتر از 120 کیلومتر و دو شهرک صنعتی در شعاع بیش از 120 کیلومتر قرار دارند و تنها صنایع انتقالی با رعایت اصل همجواری می‌توانند در شهرک‌های صنعتی مربوطه در شعاع کمتر از 120 کیلومتر قرار گیرند.
 
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران در ادامه با بیان این که طبق ماده 11 قانون هوای پاک باید ایجاد، انتقال و توسعه هر واحد صنعتی تنها با مجوز سازمان محیط زیست انجام شد، تصریح کرد که باید بدانیم که یک پنجم سوخت کشور در تهران مصرف می‌شود و سهم وسائل نقلیه در میزان آلودگی هوای تهران بسیار بالاست.
 
قنبری علاوه بر اینکه سهم وسائل نقلیه در میزان آلایندگی هوای تهران را جدی بر شمرد تاکید کرد که باید به نقش دستگاه‌های دولتی و سایر ساختمان‌ها از جمله مجتمع‌های مسکونی، تجاری و غیره نیز اشاره کنیم، هرچند سهم وسائل نقلیه در این خصوص بیش از 85 درصد برآورد شده و صنایع نقشی کمتر از 10 درصد دارند.
 
وی با اشاره به اینکه شهرک‌های صنعتی در بحث آلودگی هوای تهران مقوله همجواری را رعایت کرده‌ و کارخانجات ملزم به اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از افزایش میزان آلایندگی با نصب فیلترهای مربوطه هستند، بیان کرد که متاسفانه طی سالیان اخیر به گونه‌ای اقدام شده تا باد قالب در شهر تهران فرصت وزیدن نداشته باشد و منافذ کریدورهای هوا از غرب به شرق براساس ساخت‌وسازها بسته شود.
 
راهکارهای استاندارد برای کاهش آلودگی هوای پایتخت
 
آغاز طرح معاینه فنی موتورخانه‌های دستگاه‌های کشوری و دولتی و نیز بررسی اثرات مایع افزودنی "بوست" به سوخت مورد استفاده در وسائل نقلیه متحرک و نیز سیستم‌های ساکن به عنوان دو پروژه از سوی سازمان استاندارد استان تهران از جمله اقداماتی است که در راستای کاهش آلودگی هوای تهران مدنظر قرار گرفته است.
 
معاینه‌ فنی موتورخانه‌های دستگاه‌های دولتی در تهران مربوط به چیدمان، نحوه احتراق، مشعل و دیگ است که متناسب با ظرفیت حرارتی مورد بازرسی و کنترل قرار می‌گیرند. باید بدانیم که اگر موتورخانه‌ای که دو مشعل داشته باشد حدود پنج تا هفت خودرو می‌تواند آلایندگی ایجاد کند که این مساله موجب افزایش میزان آلودگی هوا در سطح شهر خواهد شد.
 
کلام پایانی...
 
طبق برآوردها بیش از 90 درصد آلایندگی هوا در تهران به ناوگان حمل و نقل مربوط می‌شود، در این بین سهم کمتر از 10 درصدی صنایع در تهران دیگر بخشی است که باید به آن اشاره کرد. همچنین میزان آلایندگی مربوط به موتورخانه‌ها در آلودگی هوای تهران نسبت کمتری را به خود اختصاص داده هرچند که در این خصوص مقوله‌ای اثرگذار است.