این سخنان وزیر صنعت در بین اعضای اتاق نیز واکنشهایی را برانگیخت، عدهای از فعالان بخش خصوصی معتقدند اتاق باتوجه به جایگاهش بهعنوان پارلمان بخش خصوصی نمیتواند دست به بنگاهداری بزند و اعضا اگر توانایی انجام این کار را دارند، وارد گود رقابت با خودروسازان دولتی بشوند.
در همین رابطه مجیدرضاحریری، نایبرئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین و محمدحسینبرخوردار، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفتوگو با «دنیای خودرو» در رابطه با سخنان وزیر صنعت به بیان نظرات خود پرداختهاند. آنها معتقدند ایجاد شرایط رقابتی در صنعت خودرو، مقدم بر تاسیس قطبسوم خودروسازی است و در این زمینه باید شفافیت اقتصادی حاکم و قوانین و مقررات نیز در این رابطه اصلاح شود.
مجیدرضا حریری – نایبرئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین
لازمه ایجاد قطب سوم خودروسازی، شفافیت اقتصادی است
وزیر صنعت در جمع اعضای اتاق بازرگانی اعلام کرد اتاق بهعنوان پارلمان بخش خصوصی وارد گود شود و قطبسوم خودروسازی را ایجاد کند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
درگذشته فقط خودروسازی دو قطب انحصار داشت اما الان بگوییم قطب سوم یا حتی چهارم مساله امروز اقتصاد ایران نیست، سالهاست در این زمینه راه را اشتباه رفتهایم و باید وضعیت موجود را اصلاح کنیم. از سوی دیگر اگر به دنبال قطبسوم خودروسازی باشیم به عقیده من اشتباه است.
در صحنه اقتصاد کشور مساله اصلی چیست؟
مشکل اصلی اقتصادی ایران، شفافیت اقتصادی است، اگر بهصورت واقعی در صحنه اقتصاد ایران رقابت وجود داشت و از سوی دیگر اقتصاد آزاد حکمفرما بود، آنوقت تاسیس قطب سوم موضوعیت داشت، اینکه آقای وزیر با نیت خیر و از روی خیرخواهی میگوید اتاق بهعنوان بخشخصوصی متولی ایجاد قطبسوم خودروسازی باشد، جای بحث دارد، بههرحال وظیفه اتاق بازرگانی بنگاهداری نیست، بلکه وظیفه اتاق مطالبه شفاقیت اقتصادی است که به موجب آن اقتصاد بهصورت واقعی شفاف خواهد شد.
از سوی دیگر همه آزادانه میتوانند بهصورت رقابتی به فعالیت اقتصادی بپردازند، در چنین فضایی هرکس میتواند باتوجه به لیاقت و میزان توانایی که دارد، اقدام به تاسیس بنگاه اقتصاد و تولیدی خودروسازی کند و چهبسا بهجای قطبسوم، چند قطب ایجاد شود.
در چه صورت تاسیس قطبسوم خودروسازی موثر واقع خواهد شد؟
مساله مهم این است که اول باید شرایط برای ایجاد رقابت آزاد را برای همه فراهم کرد و بعد از آن کاری کرد. در چنین فضایی اگر قطبسوم نیز شکل بگیرد با توجه به فضای بستهای که حاکم است، درصد موفقیت آن کم خواهد بود و تا زمانیکه اقتصاد کشور رقابتی نشود، نمیتوان انتظار معجزه داشت.
کسی که خودروسازی راه میاندازد، محاسبه میکند که بتواند چه در بازار داخل و چه در بازار صادراتی، محصولات تولیدی خود را به فروش برساند اما با فضای موجود چنین نهادی نمیتواند به فعالیت بپردازد.
در حالی که اگر قطبسوم نیز شکل بگیرد با شرایط فعلی باز هم فضای رانت و انحصار در صنعت خودرو باقی خواهد ماند. ذکر این نکته ضروری است در هیچ کشوری دولت به کسی نمی گوید خودروسازی بزنید، بلکه هر سرمایهگذار با توجه به شرایط روز تصمیم میگیرد واحدی را تاسیس کند و این موضوع در یک اقتصاد رقابتی میسر است.
محمد حسین برخوردار – عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران
بزرگترین مشکل صنعت خودرو، رقابت است
یکی از مهمترین موضوعاتی که این روزها در صنعت خودرو مطرح میشود، ایجاد قطبسوم خودروسازی توسط بخش خصوصی است که از سوی وزیر صنعت مطرح شد، به نظر شما چنین موضوعی درحالحاضر میتواند محقق شود؟
یکی از مهمترین موضوعاتی که در خودروسازی کشور وجود دارد، عدم رقابتپذیری این صنعت است. در سالهای گذشته این موضوع مطرح بوده که در خودروسازی، به غیر دو شرکت بزرگ در این صنعت، دیگران نیز وارد گود رقابت شوند اما بهدلیل ساختار این صنعت باید اصلاحاتی صورت گیرد تا قطب سوم بتواند وارد این میدان شود.
برای رقابتپذیر شدن صنعت خودرو چه باید کرد؟
صنعت خودروی ایران با مشارکتهایی که با خارجیها انجام داده است باید بتواند بیشاز گذشته رقابتپذیر شود. از سویی درحالحاضر این صنعت بهدلیل مشکلاتی که با آنها دستوپنجه نرم میکند، باید قدری در سیاستگذاریهای خود تجدیدنظر کند، در غیر این صورت با اضافه شدن تولیدکنندگان نمیتوان به نتیجه دلخواه دست یافت.
بزرگترین موضوعی که صنعت خودرو با آن درگیر است، چیست؟
یکی از بزرگترین مشکلاتی که صنعت خودرو با آن سروکار دارد، ایجاد رقابت در این صنعت است، درحالحاضر بهدلیل فقدان این موضوع، کیفیت خودروهای تولید داخل آنطور که بایدوشاید مورد انتظار مشتریان و همچنین کارشناسان نیست، قدر مسلم اگر رقابت وجود داشت، کیفیت محصولات نیز افزایش مییافت زیرا در آن صورت شرکتها برای حفظ سهم خود از بازار و همچنین از دست ندادن مشتریان خود باید کیفیت محصولات تولیدی خود را بالا میبردند اما امروز بهدلیل اینکه این فضا وجود ندارد، کیفیت در وضعی که مشاهده میکنید قرار دارد.
از سویی تنوع نیز در این صنعت بالا نیست و مشتریان برای خرید خودرو از میان تولید داخلی انتخابهای متنوعی را پیشرو ندارند، درصورتیکه اگر صنعت خودرو رقابتی بود، قطعا تنوع در بازار حرف اول را میزد.
شما بهفضای رقابتی اشاره کردید، برای ایجاد این موضوع آیا ایجاد قطبسوم خودروسازی نمیتواند این فضا را ایجاد کند؟
این موضوع بستگی به آن دارد که شرایط برای رقابتی کردن فراهم شود، در این باره باید به چند نکته مهم توجه کرد، اول اینکه دولت باید از دخالت در صنعت خودرو بپرهیزد، مادامکه دولت در این صنعت حضور داشته باشد، رقابت نمیتواند بهمعنای واقعی مفهوم پیدا کند، چراکه بخش خصوصی توان رقابت با دولت در زمینه بنگاهداری را ندارد، اگر دولت پای خود را از صنعت خودرو بیرون بکشد، فضا برای رقابتی شدن صنعت خودرو فراهم میشود.
دوم آنکه فضای کسبوکار در صحنه اقتصاد کشور بههیچ عنوان برای فعالیت تولیدی و اقتصادی فراهم نیست و اگر کسی بخواهد برای رقابت با خودروسازان فعلی وارد گود رقابت شود، با توجه به بروکراسی که در فضای کسبوکار کشور حکمفرماست، نمیتوان فعالیت تولیدی انجام داد.
سومین مورد هزینه تولید خودرو در کشورمان بالاست. طبعا اگر شرکت دیگری بخواهد برای تولید خودرو در این صنعت وارد گود رقابت شود، باید روشهای تولید فعلی را که دیگر خودروسازان در دستور کار قرار دارند، کنار بگذارد و درصدد کاهش هزینههای تولید خودرو باشد. چنین موضوعی تنها با مشارکت با شرکتهای خودروسازی خارجی میسر است، زیرا این اقدام نیاز به ایجاد زیرساختهای مناسب در این زمینه دارد