جدال با پیک موتوری های غیرمجاز

به گزارش پدال نیوز به نقل از آرمان- استفاده از پیک‌موتوری در ایران مقوله‌ای بسیار رایج در زمینه رساندن بسته‌ها و نامه‌های ارسالی است. در این راستا علاوه بر شركت ملی پست ایران، شركت‌های خصوصی نیز فعالیت می‌كنند. به‌تازگی شركت ملی پست ایران خدمات جدیدی را تحت‌عنوان پست‌من ارائه كرده است. پست‌من محصول مشترك شركت پست و یك شركت خصوصی است. در نقاط مختلف دنیا وظیفه رساندن بسته‌های پستی به‌شیوه‌های مختلف برعهده شركت پست بوده است.
 
به‌تازگی حسین مهری، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مدیرعامل شرکت ملی پست ایران، فعالیت شركت‌های خصوصی را غیرقانونی اعلام كرده است. معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد خدمات جدید پست‌من می‌گوید: سرویس پست‌من به‌عنوان سامانه پیک آنلاین شرکت ملی پست ایران خدمات را با قیمتی رقابتی، سریع و ایمن به کاربران ارائه می‌دهد. این سرویس به‌صورت رسمی در چند شهر از جمله تهران رونمایی شده است و بر اساس استراتژی شرکت پست، تا پایان سال جاری ۵۰ شهر دیگر نیز برای سرویس‌دهی پست‌من اضافه خواهند شد. آنچه از ظاهر امر برمی‌آید، شركت‌های خصوصی در زمینه رساندن بسته‌های پستی به‌ویژه بسته‌های درون‌شهری موفق‌تر از شركت ملی پست ایران عمل كرده است.
 
از گذشته تاكنون پیک‌موتوری به اشخاصی اطلاق می‌شود كه با استفاده از موتورسیكلت به جابه‌جایی بسته‌ها و نامه‌های پستی می‌پردازند. در گذشته تنها در اروپای مركزی، آسیا، آمریكای شمالی و جنوبی اشخاصی به این كار مشغول بودند. به‌مرور زمان و با توسعه شهرها، شلوغی و نیز ترافیك زیاد حضور موتورسیكلت‌ها برای رساندن بسته‌های پستی پررنگ‌تر شد. در گذشته پیك‌های موتوری به دو گونه فعالیت می‌كردند. برخی از پیك‌ها به‌شیوه سیار در سطح شهر تردد می‌كردند و از طریق بیسیم با مركز اصلی در ارتباط بودند. درآمد چنین پیك‌هایی با توجه به میزان فاصله طی‌شده در سطح شهر برای رساندن بسته‌های پستی بود. نوع دوم پیك‌هایی بودند كه در نقاط مختلف شهر مستقر می‌شدند و بر اساس تماسی كه از مركز دریافت می‌شد، به سمت مقصد حركت می‌كردند.
 
تفاوتی كه در این دو نوع سرویس وجود داشت، در این زمینه بود كه موتورسواران در سطح شهر تردد نمی‌كردند و نسبت به روش اول هزینه و اصطكاك كمتری داشتند. از محبوب‌ترین موتورسیكلت‌هایی كه برای پیک‌موتوری استفاده می‌شد، موتور سیكلت كلاسcc600 بود. این موتورها مقرون به‌صرفه بودند و برای مسافت‌های طولانی و بین شهری كاربرد بالایی داشتند. در كشوری مانند سنگاپور استفاده از پیک‌موتوری بسیار رایج است و به‌علت مالیات بالای خودرو شخصی و فاصله كم بین اماكن، شركت‌های زیادی به این كار مشغول هستند. در اكثر نقاط دنیا استفاده از پیک‌موتوری برای رساندن بسته‌های پستی مرسوم است. در حال حاضر شركت‌های خصوصی زیادی در زمینه پیک‌موتوری به‌و‌جود آمده‌اند. این شركت‌ها به‌علت دارا بودن امتیازاتی مانند سرعت، امنیت، ردیابی كالا، سرویس‌های تخصصی و جداگانه و زمان‌های تحویل از شركت‌ پست دولتی متمایز هستند. گاهی اوقات استفاده از سرویس‌های پیک‌موتوری گران‌تر از شركت‌های پستی است.
 
فناوری در برابر سنت
 
امروزه با وجود شركت‌های خصوصی و روش‌های متفاوت و پرسرعتی كه برای رساندن بسته‌های پستی ایجاد شده، شیوه‌ سنتی پیک‌موتوری نیز به‌روز شده است. این روزها با ایجاد نرم‌افزارهایی بر روی گوشی موبایل راحت‌تر و آسان‌تر می‌توان بسته‌ها و سفارشات پستی را ارسال كرد. این فناوری مشكلات حمل‌و‌نقل سنتی را حل كرده است. زمانبربودن پروسه سفارش تلفنی و آدرس دادن مبدا و مقصد می‌تواند زمانبر باشد. با وجود نرم‌افزارهایی كه بر روی گوشی نصب می‌شود و مشخص كردن مبدا و مقصد روی آن، می‌توان به جرات گفت شركت‌های خصوصی مسیر بهتری را نسبت به شركت پست ملی ایران طی كرده‌اند. خدمات آنلاین و اینترنتی پیک‌موتوری در شركت‌های خصوصی به شیوه نرم‌افزارهای اندروید و از طریق نسخه وب در تمام ساعات شبانه‌روز می‌تواند خدمات لازم را ارائه كند. در چنین سیستمی كاربر در هر نقطه از شهر كه قرار دارد، می‌تواند با كلیك روی گوشی خود درخواست پیک‌موتوری كند و نزدیك‌ترین موتورسوار در دسترسش قرار خواهد گرفت. سفارش آنلاین پیک‌موتوری باعث شده بار دیگر تكنولوژی در برابر سنت قرار گیرد. این مساله مشكل موتورسواران پیك‌های موتوری را حل كند. پیش از این موتورسواران مجبور بودند ساعت‌ها در شركت منتظر نوبت بمانند و در مسیر برگشت نیز دست خالی باشند و این مساله روی درآمد آنها تاثیر می‌گذاشت. درواقع نیمی از پتانسیل آنها بدون استفاده می‌ماند. با وجود نرم‌افزارهای جدید در شركت‌های خصوصی این مشكل تا حدودی برطرف شده است. موارد ذكرشده برتری پیك‌های موتوری آنلاین نسبت به پیک‌موتوری سنتی است.
 
قاچاق با پوشش پیك‌موتوری
 
مساله‌ای كه درزمینه فعالیت‌ شركت‌های خصوصی پیک‌موتوری وجود دارد بحث ردوبدل‌شدن بسته‌های قاچاق توسط ناوگان پیک‌موتوری است. طبق بررسی‌های انجام‌شده در پوشش پیک‌موتوری قاچاق پوشاك، مشروبات الكلی، دارو و غیره صورت گرفته است. افرادی با پوشش پیک‌موتوری اقدام به جابه‌جایی بسته‌های قاچاق كرده‌اند. معاون وزیر ارتباطات در رابطه با گردش کالای قاچاق در سیستم پستی کشور گفت: در مبادی ورودی کشور دستگاه‌های تخصصی و شرکت گمرک وجود دارد که بر روی کالای قاچاق نظارت می‌کنند، اما در داخل کشور وسایلی را که ممنوع نباشد نمی‌توانیم بگوییم که برای ارسال قبول نمی‌کنیم. حالا اگر موبایلی به داخل کشور قاچاق شده باشد، ما نمی‌توانیم آن را برای حمل‌و‌نقل آن در سطح کشور قبول نکنیم، چرا که لیست وسایل ممنوع مانند مشروبات الکلی و مواد مخدر و غیره در اختیار پست قرار نگرفته است. در حقیقت شرکت ملی پست ایران متولی نظارت در بحث گردش کالای قاچاق نیست و موظف هستیم کالایی را که ممنوع نیست، قبول و ارسال کنیم.
 
سرویس پست‌من
 
پست‌من جزو سرویس‌های تازه‌ای است كه در شركت ملی پست ایران راه‌اندازی شده و در بستر الكترونیك در شبكه پستی كشور وجود دارد. معاون وزیر ارتباطات درباره سامانه پست‌من می‌گوید: در سرویس پیک‌ آنلاین به‌خصوص فعالیت سامانه پست‌من، بحث رقابت وجود ندارد. در واقع فعالیت شرکت‌ها در حوزه پیک آنلاین غیرقانونی است. به‌زودی با صادر‌شدن مجوز اپراتورهای خصوصی پست باید این دسته از شرکت‌های پیک آنلاین با این اپراتورها قراردادی داشته باشند؛ در غیراین صورت با آنها برخورد می‌شود، چرا که این دسته از فعالیت‌ها وظیفه پست است. حسین مهری ادامه می‌دهد: امیدوار هستیم تعداد پیک‌های آنلاین افزایش پیدا کند، زیرا این دسته از سامانه‌ها ایده‌های خوبی برای ساماندهی بخش پیک‌موتوری در سطح شهر هستند، اما باید تحت نظارت اپراتورهای خصوصی یا شرکت ملی پست ایران فعالیت کنند.
 
او با بیان اینکه شرکت ملی پست ایران در حال مذاکره برای نوسازی و آرایش جدید ناوگان است، گفت: به‌دلیل کاهش حجم پست نامه‌ها و افزایش بخش پست کالا، موتورهای فعلی پاسخگوی نیاز نیست و به همین دلیل شرکت ملی پست در مناطقی که میزان پست کالا بالاست، از وانت‌های مسقف استفاده می‌کند، اما در حال بررسی و مذاکره با تولید‌کنندگان داخلی و خارجی برای آرایش جدید ناوگان موتور شرکت ملی پست هستیم تا موتورها بتوانند بسته و امانت را نیز حمل کنند و به مقصد برسانند.