نقش شبکه های اجتماعی در کاهش تلفات سوانح رانندگی

به گزارش پدال نیوز به نقل از ایرنا ، در میان سه عامل اصلی تصادفات یعنی خودرو، جاده و راننده، نقش راننده بسیار مهم است. حتی اگر خودرو نقص داشته باشد که اغلب خودروهای ایران این چنین هستند، حتی اگر جاده ایراد داشته باشد که بسیاری از جاده ها و خیابان ها و معابر ایران، این چنین هستند اما اگر عامل انسانی یعنی راننده، آموزش دیده باشد و احتیاط کند، تلفات به حداقل خود می رسد.
طبق اعلام پلیس، سه هزار راننده، عامل اصلی مرگ آن 16 هزار نفری هستند که هر سال کشته می شوند. این سه هزار راننده جزء درصد معدودی از راننده های تهاجمی هستند که با خشونت رانندگی می کنند و اگر چه صدها بار این کار را انجام می دهند اما سرانجام یا خود را به کشتن می دهند یا دیگران را.
در کشورهای پیشرفته، حریم عابر پیاده حدود 2 متر است یعنی اگر خودرویی به نزدیک تر از دو متری عابری نزدیک شود به حریم او تجاوز کرده است و راننده ها تحت هر شرایطی در دو متری عابر توقف می کنند. کسانی که یکبار به یک کشور اروپایی یا حتی همین دبی سفر کرده باشند این را مشاهده کرده اند. اما در ایران راننده ها نه تنها تا 10 سانتی متری عابر نزدیک می شوند بلکه اساسا با مشاهده عابر، به جای فشردن پدال ترمز بر پدال گاز می فشارند و اگر خودرو جلویی آنها برای عابری که حتی از روی خط کشی عابر پیاده در حال تردد است توقف کند برایش بوق می زنند یا از کنارش می گذرند و به جلو او می روند تا او تنبیه شود و دیگر برای عابر توقف نکند.
راننده های ایرانی حتی برای عابران زن و کودک هم حق و احترامی قائل نیستند. توریستها و مقامات خارجی که از ایران دیدن کرده اند از 3 چیز در ایران تعجب می کنند یکی نبود توالت فرنگی، دیگری آثار تمدن فاخر باستانی ایران و سوم فرهنگ رانندگی خشن و تهاجمی ایرانی ها.
در خیابان ها و جاده های ایران، عده ای قاتل بالقوه و مقتول آینده در حال ترددند که شناسایی آنها خیلی سخت نیست. از سوی دیگر حجم تخلفات رانندگی در ایران به قدری زیاد است که پلیس از ثبت و برخورد با آن عاجز است. موتورسیکلت ها به ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران تابع هیچ قانون و مقرراتی نیستند. انبوه موتورها در مقابل چشم پلیس از چراغ قرمز عبور می کنند از مسیر ممنوع تردد می کنند در پیاده رو تردد و پارک می کنند، پیاده روها و معابر عابر پیاده در اشغال خودروها است.
تعداد بسیار زیادی خودرو و موتورسیکلت فاقد پلاک در شهر در حال تردد هستند. تخلفاتی توسط رانندگان رخ می دهد که اساسا در هیچ آیین نامه ای حتی تعریف نشده است مانند پارک سه یا چهار ردیفه، دنده عقب در بزرگراه، انجام 4 تخلف همزمان، رانندگی در صندلی سرنشین، توقف ناگهانی در لاین سرعت بزرگراه، حرکت در جهت عکس آزاد راه، اینها دقیقا عناوین تصاویری هستند که توسط شهروندان در شبکه های اجتماعی با عکس و فیلم مستند شده است. پلیس قادر به ثبت و ضبط این تخلفات نیست. چون حجم آن بسیار زیاد است و تعداد عوامل پلیس بسیار اندک است.
یکی از راه حل هایی که در سال های اخیر برای کنترل تخلفات رانندگی به کار گرفته شده است استفاده از مشارکت عمومی برای گزارش تخلفات در قالب پلیس یار و بازرسان نامحسوس است اما این شیوه هم بسیار محدود است. راه حل وسیع تر، استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی مجازی برای ثبت و ضبط تخلفات و فرهنگ سازی و آموزش عمومی است.
امروز بیش از 40 میلیون نفر از مردم ایران کاربر تلگرام هستند. تقریبا دست همه مردم یک موبایل هوشمند یا موبایل دوربین دار هست. راهنمایی و رانندگی می تواند با این روش ها اقدام به برخورد یا تخلفات رانندگی کند:
- پلیس راهور اعلام کند که هر شهروندی که تخلفی از سوی راننده ها مشاهده کرد می تواند از آن با موبایلش عکس بگیرد و بر روی سایت پلیس راهنمایی و رانندگی منتشر و ارسال کند، یا بر روی کانال و صفحه خودش منتشر کرده و با هشتگی که راهنمایی و رانندگی تعریف می کند برای این سازمان ارسال کند. این اقدام اگر گسترده و فراگیر شود نقش بازدارندگی بسیار نیرومندی خواهد داشت چرا که همه مردم ناظر همدیگر خواهند شد و متخلفان احساس امنیت نخواهند کرد.
- هم اکنون تعداد زیادی از کانال ها و صفحات شبکه های اجتماعی هستند که تخلفات رانندگان را منعکس می کنند. کانال هایی که عناوینی چون: مهارت رانندگی، فرهنگ رانندگی، سبک رانندگی، درست برانیم و تصادفات ناجور دارند. پلیس می تواند این صفحات و کانال ها را شناسایی و تصاویر و گزارش های منتشر شده در آن را ملاک و سند قرار دهد و بعد از بررسی فنی آنها، نسبت به اعمال قانون برای رانندگان متخلف اقدام کند. در صورت تمایل، مرکز رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آمادگی همکاری با پلیس برای معرفی این نوع کانال ها و صفحات اجتماعی را دارد. فقط در یکی از این کانال ها، طی یکسال بیش از 200 تخلف محرز خودروها و موتورسیکلت ها، با عکس و فیلم و مشخصات وسیله نقلیه و نوع تخلف و مکان و زمان تخلف ثبت شده و هنوز هم قابل دسترس است. اما ظاهرا در اداره پلیس راهور، بخشی به نام رصد شبکه های اجتماعی وجود ندارد. فعالین شبکه های اجتماعی حوزه فرهنگی و شهری، افسران نامحسوس پلیس راهنمایی می توانند باشند به شرطی که اراده ای برای برخورد با متخلفان وجود داشته باشد.
-آموزش های رانندگی و فرهنگ سازی در زمینه رانندگی، باید علاوه بر ارائه در رسانه های رسمی مانند صدا و سیما که تاکنون دنبال شده، در محیط شبکه های اجتماعی مجازی نیز دنبال شود. واقعیت این است که بسیاری از مخاطبان راهنمایی و رانندگی به ویژه قشرهای جوان با رفتارهای تهاجمی، اساسا مخاطب صدا و سیما نیستند و بیشتر از رسانه های اجتماعی تغذیه اطلاعاتی و محتوایی می شوند. باید سبک و شیوه رانندگی دیگر مردمان دنیا را نیز در شبکه های اجتماعی منعکس کرد این را مردم ایران انجام خواهند داد چون ظاهرا صدا و سیما به دلیل غالب بودن بینش غرب ستیزی در آن، حتی از انعکاس جنبه های مثبت فرهنگ غربی مانند همین فرهنگ رانندگی نیز ابا دارد و مردم ایران نیز فکر می کنند وضعیت رانندگی در همه جای دنیا همین گونه است. ولی واقعیت این است که شیوه رانندگی ایرانی ها به عنوان جک در شبکه های اجتماعی غربی و جهانی دست به دست می شود و به ما می خندند و ما در همان حال فریاد بر می آوریم که ملت با فرهنگی هستیم!
- کمپین های فرهنگ سازی در شبکه های اجتماعی با محوریت فرهنگ رانندگی باید شکل بگیرد. جشنواره رسانه های اجتماعی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آمادگی همکاری با پلیس برای راه اندازی چنین کمپینی را دارد.
متاسفانه چون سیاست رسمی کشور تا همین چند سال اخیر، نادیده گرفتن رسانه ها و شبکه های اجتماعی بوده است، به ظرفیت های این نوع رسانه ها برای کاهش تخلفات و تلفات سوانح رانندگی توجهی نشده است. همان طور که انتشار فیلم زورگیری از یک جوان توسط چند موتور سوار، در محیط شبکه های اجتماعی باعث واکنش سریع پلیس آگاهی و دستگیری زورگیران شد، اگر تخلفات رانندگی ثبت شده شهروندان در شبکه های اجتماعی، توسط پلیس جدی گرفته شود، متخلفان احساس امنیت نخواهند کرد.