راه میانبر برای تامین مالی خودروسازان کجاست؟

در همین زمینه ۳ تن از صاحبنظران و کارشناسان، حیدر مستخدمین‌حسینی، معاون پیشین مالی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، کوروش پرویزیان،رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران و ابوالفضل شهرآبادی، معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» از این روش نوین تامین مالی خودروسازان، یعنی استفاده از ظرفیت بازار سرمایه و بورس‌های اوراق و کالایی به‌عنوان راهی میانبر برای خودروسازان به منظور تامین مالی خود سخن به میان آورده‌اند.

حیدر مستخدمین‌حسینی – معاون پیشین مالی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران :

عرضه خودرو در بورس کالا یک امر چندوجهی است

حیدر مستخدمین حسینی

بسیاری از کارشناسان معتقدند بازار سرمایه می‌تواند محل بسیار مناسبی برای تامین مالی خودروسازان باشد. آیا خودروسازان از طریق بورس نسبت به بانک‌ها می‌توانند راحت‌تر نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند؟
بله، این موضوع بسیار مهمی است که خودروسازان و به‌طور کلی بخش صنعت کشور می‌توانند به آن توجه کنند. هرچند با توجه به مسائلی که در نظام بانکی کشور این روزها جریان دارد، آن‌ها به سختی می‌توانند نیازهای بخش تولید کشور را تامین کنند، درصورتی‌که اگر این امر مورد توجه قرار بگیرد، واحدهای تولیدی نسبت به پرداخت سود بالای تسهیلات بسیار گله‌مند هستند، بنابراین با توجه به این ظرفیت‌هایی که امروزه در بازار سرمایه برای تولیدکنندگان کشور ازجمله خودروسازان وجود دارد، آن‌ها به راحتی می‌توانند سرمایه در گردش خود را از طریق بورس و بازار سرمایه مرتفع کنند.

علاوه‌بر استفاده از ظرفیت بورس اوراق شاهد عرضه خودرو در بورس کالا نیز هستیم. آیا این عرضه می‌تواند به رقابتی‌تر شدن صنعت خودرو منجر شود؟
با توجه به وضعیت صنعت خودرو در کشور، عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند به یک امر چندوجهی مبدل شود، درصورت این عرضه، موجب شود انحصار هم در صنعت خودرو شکسته شده و هم در بخش کیفیت و کمیت در این صنعت شاهد رشد باشیم، بنابراین موضوع می‌تواند راهگشا شود.

کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه در دولت قبلی اعتقاد چندانی به بورس کالا وجود نداشت پروژه عرضه خودرو در بورس کالا با مشکل روبه‌رو شود. آیا در دولت فعلی و روی کار آمدن شریعتمداری به‌عنوان وزیر صنعت، این روال می‌تواند تغییر کند؟
به دلیل آنکه وزیر پیشین صنعت، معدن و تجارت با توجه به ماجرای پتروشیمی‌ها در بورس کالا، با این نهاد بازار سرمایه ارتباط چندان مناسبی نداشت، ممکن بود مشکلی پیش بیابد ولی با توجه به تغییر وزیر و رویکرد مناسب شریعتمداری به بازار سرمایه باید به ادامه روند عرضه خودرو در بورس کالا با دیده مثبت نگریست و به ادامه آن امیدوار بود.

کوروش پرویزیان ، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران :

منابع مالی شبکه بانکی محدود است

کوروش پرویزیان

خودروسازان باید به غیر از نظام بانکی، از کدام ظرفیت استفاده کرده تا بتوانند سرمایه در گردش خود را تامین کنند؟
خودروسازان می‌توانند از بازار سرمایه به‌عنوان یک ظرفیت بسیار مناسب استفاده کنند. در همین زمینه سال گذشته شاهد بودیم شرکت سایپا به‌عنوان یکی از دو خودروساز بزرگ کشور، اقدام به انتشار ۵۰۰میلیارد تومان اوراق صکوک کرد و این اوراق بسیار مورد استقبال اهالی بازار سرمایه قرار گرفت، درحالی که ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور و خاورمیانه نیز به دنبال انتشار اوراق ۷۰۰ میلیارد تومانی است و با این اقدام می‌تواند بسیاری از نیازهای خود را مورد پوشش قرار دهد.

در کل می‌توان گفت استفاده از چنین ظرفیت‌هایی برای خودروسازان به‌راحتی امکان‌پذیر است و آنها می‌توانند به راحتی از این راه اقدام برای تامین مالی اقدام کنند.

تامین مالی از نظام بانکی روش سنتی تامین مالی در کشور است، چرا خودروسازان در این سال‌ها برای گرفتن تسهیلات از بانک‌ها با مشکلات فراوانی روبه‌رو بوده‌اند؟
در این زمینه باید گفت نیازهای بخش تولید کشور ازجمله خودروسازی و قطعه‌سازی فراوان است. از سویی منابع مالی شبکه بانکی محدود بوده و باید این امر را به عنوان یک واقعیت قبول کرد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند خودروسازان باید نیازهای مالی خود را تا جایی که امکان دارد، کم کنند، باید چه اقداماتی صورت دهند تا بتوانند به این هدف دست یابند؟
نخست آنکه خودروسازان باید هزینه تولید محصولات خود را پایین بیاورند. دوم اینکه بهره‌وری و کارایی خود را افزایش دهند. در سومین گام باید از هزینه‌های ثابت خود بکاهند و دست آخر نیز ساختار خود را بسیار چابک و روان کنند.

ابوالفضل شهرآبادی ، معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان : 

سایپا و ایران‌خودرو، به‌خوبی می‌توانند از ظرفیت بازار سرمایه استفاده کنند

ابوالفضل شهرآبادی – معاون تامین مالی شرکت لوتوس پارسیان

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که خودروسازان همواره با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، مساله تامین مالی و سرمایه در گردش آن‌هاست. از سویی با توجه به مشکلاتی که بانک ها گرفتارشان هستند، کارشناسان ضرورت به کارگیری ظرفیت‌های دیگر برای خودروسازان را پیشنهاد می‌کنند. ارزیابی شما از به‌کارگیری ظرفیت بازار سرمایه از سوی خودروسازان بزرگ کشور چیست؟
با توجه اینکه دو شرکت سایپا و ایران‌خودرو، از بنگاه‌های بزرگ اقتصادی کشور به حساب می‌آیند، به‌خوبی می‌توانند از ظرفیت بازار سرمایه به‌منظور تامین مالی استفاده کنند. در حالی که تامین مالی در بورس در ابعاد بزرگ و به‌صورت طولانی‌مدت انجام می‌شود و این نکته‌ای است که به‌تازگی مورد‌توجه خودروسازان گرفته و بسیار علاقه‌مند هستند تامین مالی خود را از طریق بورس کالا انجام دهند. این در حالی است که خودروسازان نمی‌توانند چنین تامین مالی را از طریق نظام بانکی انجام دهند.

چرا بانک‌ها نمی‌توانند چنین امکانی را برای دو خودروساز بزرگ کشور فراهم کنند؟
شبکه بانکی توان اندکی برای تامین مالی خودروسازان در حجمی همچون ۷۰۰ میلیارد تومان برای خودروسازی مانند ایران‌خودرو دارد. آن‌ها می‌توانند از طریق بازار سرمایه بسیاری از نیازهای خود را تامین کنند.

این در حالی است که با در نظر گرفتن انتشار این اوراق و با مشاوره تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان، صنعت خودرو از ابتدای سال جاری ۲ فقره تامین مالی جمعا به میزان ۱٫۰۵۰ میلیارد تومان انجام داده است.
مورد اول انتشار اوراق اجاره برای شرکت سایپا به مبلغ ۳۵۰ میلیارد تومان بوده و در صورت صدور مجوز انتشار اوراق مرابحه ایران‌خودرو از سوی سازمان بورس، این اوراق نیز به‌زودی در بورس تهران عرضه خواهد شد.
جزئیات انتشار اوراق ۷۰۰ میلیارد تومانی ایران‌خودرو چیست؟
پیرو درخواست ایران‌خودرو مبنی‌بر تامین مالی ۷۰۰ میلیارد تومانی خرید قطعات و مجموعه‌های موردنیاز جهت تولید خودرو، بررسی‌ها و اقدامات لازم، انجام و موافقت اصولی سازمان بورس صادر شد.

این اوراق ۷۰۰میلیارد تومانی که بزرگ‌ترین تامین مالی بخش خصوصی در بازارسرمایه به‌شمار خواهد رفت، با سررسید ۴ ساله، نرخ سود ۱۸درصد و با موعدهای پرداخت سود سهم ماهانه منتشر خواهند شد و مبلغ اسمی هر برگه ۱۰۰هزار تومان خواهد بود. همچنین از آنجا که مشاوره عرضه انتشار این اوراق توسط تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان انجام شده، این شرکت عضو پیشرو در تامین مالی فوق بوده و دو رکن متعهد پذیره‌نویسی و بازارگردانی این اوراق را داراست.

دو شرکت تامین سرمایه ملت و امید نیز در مشارکت با لوتوس‌پارسیان، ارکان یاد‌شده را برای درصدی از اوراق‌بر عهده خواهند داشت. بدین ترتیب برای انتشار این اوراق کنسرسیومی توسط ۳ شرکت تامین سرمایه لوتوس‌پارسیان، ملت و امید تشکیل شده است. بانک ملت ضامن این اوراق بوده و سازمان حسابرسی هم به‌عنوان حسابرس اوراق انتخاب شده است.

به غیر از انتشار این اوراق، ایران خودرو قصد دارد دنا را نیز در بورس کالا عرضه کند. این مورد را چگونه ارزیابی می کنید؟
در این رابطه ذکر یک نکته ضروری است به طور قطع، با عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت خودرو به‌صورت رقابتی تعیین خواهد شد. این امر هم به سود خودروساز و هم به سود خریدار خواهد بود و باعث به وجود آمدن شفافیت اطلاعاتی می‌شود.

شما به عرضه فیزیکی خودرو در بورس کالا اشاره کردید. مکانیزم قیمت‌گذاری به چه شکل است؟
قیمت‌گذاری خودرو در بورس کالا بدین شکل است که خودروساز برای محصول خود یک قیمت پایه تعیین می‌کند و بسته به اینکه چه تعداد خریدار برای خودرو وجود داشته باشد، قیمت آن به‌صورت رقابتی تعیین خواهد شد. در رابطه با قیمت، ذکر این نکته بسیار ضروری و حائز‌اهمیت است، خودروهایی که در شمول قیمت‌گذاری شورای رقابت قرار نگیرند، می‌توانند در بورس کالا عرضه شوند.