تکلیف خودروسازان چینی در ایران

به گزارش پدال نیوز، حدود یک دهه از حضور چینی‌ها در خودروسازی ایران می‌گذرد و آنها که در دوران تحریم، در بازار خودرو ایران یکه‌تازی می‌کردند و قاپ بخشی از مشتریان را دزدیدند، حالا به قول برخی دست‌اندرکاران صنعت خودرو «مهره سوخته» تلقی می‌شوند و به نظر می‌رسد دیگر چندان جایی در دل خودروسازی کشور و مشتریان ایرانی ندارند.

در این شرایط، این پرسش مطرح می‌شود که خودروسازی ایران باید چینی‌ها را برای خود نگه دارد یا به‌نوعی به‌صورت تدریجی زمینه خروج آنها را از بازار خودرو کشور مهیا کند؟ آیا حالا که حرف از حضور خودروسازان بزرگ آلمانی، ایتالیایی، فرانسوی و... در ایران است، باید چینی‌ها را به خانه‌شان فرستاد؟ و سوال دیگر اینکه آیا با توجه به اینکه خودروسازان چینی به سرعت در حال ارتقای سطح فنی و تکنولوژیکی محصولات خود هستند و تجربه‌ای بزرگ از شراکت با غول‌های صنعت خودرو جهان دارند، چند سال دیگر حسرت همکاری با آنها را نخواهیم کشید؟ کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، در پاسخ به این پرسش‌ها نظرات متفاوتی دارند، چه آنکه برخی معتقدند چینی‌ها را باید در آب نمک خواباند، چون در آینده به کار می‌آیند و برخی نیز می‌گویند چیزی از این چشم بادامی‌ها به خودروسازی ایران نخواهد رسید. در این میان البته برخی دیگر نیز معتقدند که ماندن یا رفتن چینی‌ها را آینده بازار خودرو ایران تعیین خواهد کرد. در این زمینه هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران خودرو عنوان می‌کند که نمی‌توان حضور خودروسازان دنیا در ایران را خط‌کشی کرد و باید اجازه داد بازار و مشتریان، تعیین کنند که کدام خودروسازان در کشور بمانند و کدام بروند. به گفته یکه‌زارع، هر خودروسازی (چه چینی و چه غیر‌چینی)، قوی‌تر باشد و بهتر عمل کند، در ایران می‌ماند و هر کدام ضعیف باشند، حذف خواهند شد.

بهتر است چینی‌ها را نگه داریم

اما موافقان تداوم حضور چینی‌ها در خودروسازی ایران، معتقدند که شراکت چند سال گذشته آنها (چینی‌ها) با بزرگان خودروسازی دنیا، پتانسیل بسیار عظیمی از تکنولوژی و قدرت طراحی و دانش روز را برای چینی‌ها فراهم آورده و از همین رو نباید این چشم بادامی‌ها را به راحتی کنار گذاشت. به گفته آنها (موافقان همکاری با خودروسازان چینی)، ظرفیتی که چینی‌ها در این سال‌ها از پس شراکت با خودروسازان بزرگ به دست آورده‌اند، می‌تواند به رشد و توسعه خودروسازی ایران کمک کند و از همین رو نباید دورشان خط قرمز کشید. موافقان همچنین بر این باورند که خودروسازی چین در این سال‌ها همواره رو به جلو بوده و به عکس صنعت خودرو ایران، درجا نزده است؛ بنابراین اگر با روشی درست با آنها مذاکره و به اصطلاح امتیاز بگیریم، گزینه‌های خوبی برای همکاری (در سطحی البته نه چندان گسترده)، هستند. در این مورد، مدیرعامل پیشین ایران خودرو با اشاره به توانمندی چینی‌ها در حوزه‌های مختلف خودروسازی از جمله طراحی محصول، می‌گوید:نکته شاخص خودروسازی چین این بوده که طی سال‌های اخیر همواره رشد کرده و به اصطلاح درجا نزده است. منوچهر منطقی می‌افزاید:چینی‌ها هرچه جلو رفتند، محصولات‌شان را اصلاح کردند، به نحوی که ابتدا روی ظاهر محصولات خود کار کرده و سپس به سراغ محتوا (کیفیت) رفتند و اتفاقا با سرعت مناسبی این روند را پی گرفتند. به گفته منطقی، ازآنجاکه چینی‌ها با فناوری روز دنیا آشنا هستند، می‌توان روی کمک‌شان به خصوص در حوزه طراحی محصول حساب کرد، منتها به شرطی که شراکتی مناسب را با آنها شکل بدهیم. وی در نهایت این را هم می‌گوید که با توجه به باز شدن فضا برای مذاکره با خودروسازان دنیا، در حال حاضر می‌توان از چینی‌ها نیز امتیاز گرفت و از میان آنها گزینه‌های مناسبی را برای همکاری و شراکت انتخاب کرد.

تمرکز بر خودروسازان اروپایی

با وجود آنکه بالا رفتن ظرفیت و پتانسیل خودروسازان چینی در صنعت خودرو طی سال‌های اخیر، قابل انکار نیست، اما برخی از کارشناسان معتقدند آنها گزینه مناسبی برای همکاری با خودروسازی کشور نیستند و باید به خانه‌شان برگردند. از نظر این دسته از کارشناسان، وقتی قرار باشد با خودروسازان بزرگ دنیا مانند فولکس واگن و پژو و... کار کنیم، دیگر جایی برای چینی‌ها نمی‌ماند و از طرفی، آنها چیزی ندارند که بخواهند به ما بیاموزند. به عبارت بهتر، مخالفان همکاری با خودروسازان چینی، معتقدند که صنعت خودرو ایران باید تمرکز و وقت و سرمایه خود را صرف اروپایی‌ها (و شاید آمریکایی‌ها و غول‌های خودروسازی آسیا) کند و از چینی‌ها دل بکند؛ زیرا از این چشم‌بادامی‌ها انتظار کمک به رشد و توسعه خودروسازی کشور نمی‌رود.

در این بین، فربد زاوه کارشناس خودرو می‌گوید:چینی‌ها در حدی نیستند که نبودشان، خودروسازان کشور را نگران کند و در آینده نیز با حضور خودروهای اروپایی، خود به خود از صنعت و بازار خودرو ایران حذف خواهند شد. وی با بیان اینکه بازار خودرو ایران، چینی‌ها را حذف خواهد کرد، می‌افزاید:برخی می‌گویند چون چینی‌ها با غول‌های خودروسازی دنیا کار کرده‌اند، حیف است از دست‌شان بدهیم، در حالی که باید از آنها پرسید «مگر وقتی مستقیم با چینی‌ها کار کردیم، چه چیزی نصیب مان شد؟» گفته‌های زاوه در شرایطی است که به اعتقاد برخی کارشناسان، نگه داشتن خودروسازان چینی از این جهت که شاید بار دیگر شرکای اروپایی قصد ترک ناگهانی ایران را کردند کار عاقلانه‌ای است. آنها بر این باورند که خودروسازان اروپایی (آنهایی که حرف از آمدن‌شان به ایران است) ممکن است دوباره از ایران بروند و پشت سرشان را نگاه نکنند؛ بنابراین باید چینی‌ها را برای این دوران احتمالی، نگه داشت. زاوه در پاسخ به این اظهارنظر کارشناسان تاکید می‌کند: بهتر است خودروسازان کشور تمرکز خود را روی شراکت با اروپایی‌ها بگذارند؛ زیرا آنها قصد سرمایه‌گذاری مستقیم دارند و وقتی پای پول وسط باشد، به این راحتی‌ها نخواهند رفت.