پلاک هایی برای فخرفروشی؛ جنون یا سرمایه گذاری

به گزارش پدال نیوز به نقل از خودروکار، در تاریخچه این پدیده اقتصادی، یکی از گران ترین پلاک های شخصی پورشه هم متعلق به یک شرکت مطبوعاتی تابعه بریتانیاست که سال 1975 آن را خریداری کرده است. پلاک "HUL 911  " ، که هنوز هم با وجود گذشت 30 سال، تصاویرش در مجلات تخصصی خودرو چاپ می شود و حتی در تلویزیون هم نشانش می دهند.  اما بهتر است برای درک چگونگی شیوع جنون پلاک های شخصی، ابتدا نگاهی کنیم به تاریخچه به وجود آمدن پلاک خودرو در دنیا و سیر تحولی آن.
 
تاریخه و سیر تحول پلاک خودرو
پلاک خودرو وسیله ای است برای شناسایی وسیله نقلیه و صاحب آن. پلاک ها را امروزه عمدتا از جنس فلز، آلومینیوم یا پلاستیک می سازند و بسته به موقعیت جغرافیایی و منطقه ای، کدی که معمولا ترکیبی از اعداد و حروف است، روی آن حک می کنند. اما تاریخ استفاده از پلاک خودرو به کشور فرانسه و به حدود 120 سال پیش (دقیقا به 14 اگوست سال 1893 ) باز می گردد. گرچه در آن زمان ایده استفاده از پلاک، فکر جدیدی نبود. قرن هجدهم میلادی، مردی به نام گیوم، به لویی پانزدهم ایده اختصاص دادن یک شماره به صندلی چرخ داری را داد که در خیابان های پاریس با آن به گردش می پرداخت.
 
پس از آن، صاحبان گاری در پاریس، ملزم شدند تا پلاکی که شامل نام  و مشخصاتشان است روی گاری خود بچسبانند. بعد ها، سال 1891، زمانی که اولین خودروها در خیابان های فرانسه تردد می کردند، به منظور مبارزه با پدیده فرار از قانون که همزمان با آغاز تردد خودرو  شایع شد، به هر خودرو صفحه ای چسباندند که روی آن شماره ای برای شناسایی حک شده بود. تا اینکه سال 1893، شهردار پاریس به صورت رسمی دستور داد همه وسایل نقلیه موتوری که در شهر تردد می کنند به پلاکی مجهز شوند که مشخصات صاحب خودرو را نشان دهد و این پلاک ها سمت چپ خودرو ها نصب می شد. سه سال پس از فرانسه، کشور آلمان و سال 1898 نیز کشور هلند نصب پلاک خودرو را در قالب قانونی، اجباری کردند. در آمریکا هم به کارگیری پلاک از نیویورک و  از سال 1901 مرسوم شد.
 
در طول این مدت و تا کنون، به تدریج در همه وسایل نقلیه از جمله موتور سیکلت، کامیون و خودروهای دولتی شکل کاربردی تری گرفت و طراحی و توزیع آن شکل اصولی تری پیدا کرد. اوایل، پلاک ها را خود مردم از جنس چوب، چرم، برزنت و یا سفال می ساختند و به علاوه در بیشتر کشور ها ارگانی مسئولیت توزیع آن را به عهده نداشت. اما از دهه 1910 استفاده از جنس فلز برای آن رواج یافت. حتی امروز، برخی کشور ها با استفاده از تکنولوژی، تاریخچه پلاک خودرو را دگرگون کردند، مثلا این که درون پلاک چیپ های الکترونیکی برای ذخیره اطلاعات و کنترل دقیق تر تعبیه می کنند. همچنین سازماندهی و توزیع پلاک ها شکل دیگری پیدا کرد تا جایی که امروزه در هر کشوری، سازماندهی آن متفاوت و منطبق با اصول و قوانین خاصی است و ارگان های مختلفی این وظیفه را به عهده دارند.
 
تغییر و تحول در توزیع و طراحی پلاک ها تا جایی پیش رفت که پلاک خودرو، نزد بعضی افراد مرفه و ثروتمند و البته عشق خودرو، جنبه دیگری به غیر از کاربرد شناسایی خودرو پیدا کرد و تبدیل شد به یک نماد برای فخر فروشی. سال ها بعد از نخستین استفاده پلاک خودرو، سال 1989،  دولت بریتانیا فروش ترکیبی اعداد و حروف را برای رانندگانی که خودرویی با پلاک سفارشی می خواستند، سازماندهی کرد. از آن پس خرید و فروش پلاک های شخصی،  یکی از راه های نشان دادن جنون ثروتمندان علاقه مند به دنیای خودرو  و کسب درآمد های آنچنانی برای توزیع کنندگان دولتی و خصوصی و واسطه های آن ها شد.
اکنون، ثروتمندان عشق خودرو در اروپا یا در کشور های خاورمیانه، حاضرند میلیون ها دلار برای داشتن شماره ای خاص روی خودروی شخصیشان خرج کنند و به نوعی سرمایه گذاری بلند مدت محسوب می شود. تجارت پلاک شخصی امروزه به پدیده ای در میان ثروتمندان تبدیل شده به طوری که در اخبار مربوط به ثروتمندان می خوانیم که فلان تاجر ثروتمند پلاک اختصاصی خود را با چه قیمت باورنکردنی در یک حراجی خریده و ارزش خودروی گران قیمتش را چند برابر کرده است.
 
 مثلا سال 2008 در بریتانیا، شماره پلاک F1 به قیمت 875 هزار دلار فروخته شد که معادل هزینه خرید 2 دستگاه خودروی لوکس رولز رویس است یا همین چند وقت پیش بود که پلاک 28، نماد خوش شانس ترین روز از سال میمون چینی ها، به عنوان گران ترین پلاک شخصی در هنگ کنگ با قیمت نزدیک به 2.1 میلیون یورو به فروش رسید. سال گذشته هم که در امارات متحده عربی، پلاک شماره یک با قیمت 14 میلیون دلار و برابر ارزش 8 خودروی بوگاتی فروخته شد و اکنون رکورد دار گران ترین پلاک شخصی دنیاست. یا پلاک «YC5 I WON» که خوانده می شود « Yes,I WON»، با ترجمه « بله، من برنده شدم» پلاک شخصی این خودروی RS 6 است که آن را به گران ترین خودروی سدان آئودی A6 تبدیل کرده است.
 
یک روزنامه نگار فرانسوی هم در گزارش خود از مسابقات امسال 24 ساعته لمان فرانسه اینطور نوشته است :« وقتی از پلاک اختصاصی حرف می زنیم، هیچ کس به جز ثروتمندانی که دیوانه وار به خودرو علاقه دارند، واقعا از این دیالوگ لذت نمی برند. در پارکینگ بزرگ خودروی مسابقات 24 ساعته لمان، متوجه رازی شدم : در بریتانیا، پلاک های شخصی، بیشتر از این که یک جنون خودرویی باشد، یک سرمایه گذاری است. در این پارکینگ، پورشه های متعلق به Porsche Cars Great Britain Limited  (تنها واردکننده پورشه به بریتانیا) ، همه پلاک اختصاصی یا شخصی داشتند. " 
 
از همان زمان که بریتانیا فروش و عرضه پلاک های شخصی را راه اندازی کرد، آژانس فروش خودرو در بریتانیا DVLA، وابسته به دولت این کشور، در کاتالوگ های خود ترکیب هایی از حروف و اعداد را با قیمت حداقلی 88 یورو ارائه می دهد. به این ترتیب خریداران برای داشتن امتیاز پلاک شخصی، گاهی تا چند برابر قیمت اصلی خودرو پول پای آن می پردازند. تا جایی که در سال 2016، پلاک شخصی به تنهایی برای دولت بریتانیا، 100 میلیون پوند درآمدزایی داشت. اما با توجه به محبوبیت رو به رشد پلاک های شخصی و این که ترکیب های مناسب قبلا به فروش رفته اند، بازار پلاک های شخصی دست دوم هم داغ شده است. در واقع، افراد پلاک های خاص را خریداری می کنند و چند برابر قیمت در حراجی ها به فروش می گذارند. البته، یادآوری می کنیم که در برخی کشور ها واگذاری پلاک های شخصی ممنوع و غیر قانونی است، با این حال، این پدیده امروز، به گونه ای رواج یافته که حتی سایت های تخصصی حوزه خودرو در هر کشور، برای تبلیغات خود پلاک های خاصی را به مشتریان پیشنهاد می دهند.