بررسی مسابقات اتوموبیلرانی در دهه 70 شمسی

به گزارش پدال نیوز، با وجود تنوع و برنامه نسبتا منظم برگزاری مسابقات و حضور پررنگ شرکت کنندگان، بسیاری از پیش کسوتان و علاقه‌مندان قدیمی‌تر نسبت به وضعیت مسابقات اتوموبیلرانی کشورمان گلایه‌های زیادی دارند. بسیاری مواردی همانند بی‌اخلاقی برخی شرکت کنندگان و تماشاگران را دلیل اصلی عنوان کرده، برخی نیز مادی شدن بیش از حد مسابقات را مطرح می‌کنند. دلیل کمتر شدن ذوق بسیاری از علاقه‌مندان هر چه که باشد، نیازمند معرفی و بررسی اجمالی دوران طلایی پیست‌ مسابقات اتوموبیلرانی در دهه هفتاد شمسی است. دورانی که از نظر بسیاری هرگز تکرار نخواهد شد.
 
بازگشت رویایی به مسابقات
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و رخ دادن جنگ تحمیلی بود که شرایط برای برگزاری مسابقات اتوموبیلرانی چندان مناسب نبود. به همین دلیل این رشته ورزشی نیز همانند برخی دیگر از رشته‌ها از اولویت خارج شد و به خاطرات علاقه‌مندان پیوست. پس از پایان جنگ تحمیلی و قرار گرفتن کشور در مسیر عمران و آبادانی بود که رفته رفته نام مسابقات اتوموبیلرانی نیز بر سر زبان‌ها افتاد.
برخی علاقه‌مندان و مسئولین سابق که در دوران پیش از انقلاب در برگزاری مسابقات نقش داشتند، در این دوره به دنبال راهی برای برگزاری مجدد این مسابقات بودند. در نهایت تلاش‌ها در پایان دهه شصت شمسی نتیجه داد و مسابقات در دو محل یعنی پیست آزادی و ارم آغاز شد. پیست ارم که در محل کنونی پیست کارتینگ مجموعه ورزشی آزادی قرار دارد، به مراتب از پیست آزادی کوچکتر بود. ولی با توجه به امکانات موجود و وضعیت بهتر، در آن دوره برای برگزاری مسابقات مناسب‌تر بود. با این حال از اواسط دهه هفتاد و با اوج گیری مسابقات در پیست آزادی، به تدریج پیست ارم از گردونه مسابقات اصلی حذف شد.
 
خودروهایی که هرگز تکرار نمی‌شوند
در دوران طلایی پیست‌های آزادی و ارم، برخی از خودروها در پیست حضور داشتند که امروزه حتی دیدن لاشه آن‌ها نیز برای علاقه‌مندان جذاب است و فشار خون آن‌ها را بالا می‌برد! این خودروهای خاص و استثنائی، زاده تفکرات و مهندسی بومی علاقه‌مندان کشورمان بودند که بعضا با ایده‌های ناب خارجی و تجربیات برخی پیشکسوتان در هم آمیخته بودند. در دوران پیش از انقلاب اسلامی، تعدادی از متخصصان و علاقه‌مندان داخلی، تجهیزات حرفه‌ای و علم تیونینگ خودرو را به کشورمان وارد کردند و در دهه هفتاد شمسی نیز، این تجربیات در کنار علم جدیدی قرار گرفت که جوانترها آن را با خود به پیست می‌آوردند. به همین دلیل، خودروهایی اسطوره‌ای به پیست آمدند که بعضا رکوردهای آن‌ها تا به امروز نیز دست نخورده باقی مانده است. فورد اسکورت، آلفارومئو GTV، لانچیا بتا کوپه، لوتوس 7، ب ام و سری 6 و شورولت کامارو بالدوین موشن از جمله خودروهایی بودند که در پیست آن دوران به اسطوره‌هایی برای تمامی نسل‌ها بدل شدند.
 
رانندگان بااخلاق و اسطوره‌ای
امروزه رانندگان حرفه‌ای و با استعداد زیادی در پیست‌های کشورمان با هم به رقابت می‌پردازند. با این حال شاید هیچ یک از این عزیزان به اندازه رانندگان دو دهه قبل از این، شهرت و اعتبار در میان مردم نداشته باشند. در آن دوره افرادی همانند مرحوم عمید کمپانی، مرحوم سعید اعرابیان، بیوک جدیری و بهرام فلاحی در پیست غوغایی به پا می‌کردند. هر یک از این رانندگان، علاوه بر استعداد و توانمندی مثال زدنی، از نظر اخلاق و منش نیز اسطوره‌ای بودند و کمتر پیش می‌آمد که حاشیه‌هایی نامناسبی که در شان کشورمان نبود، در سطح مسابقات سرعت رخ دهد.
 
شور و هیجان تماشاگران و علاقه‌مندان
حضور مردمی در مسابقات اتوموبیلرانی آن دوره استثنائی بود. بسیاری از علاقه‌مندان تشنه سرعت در روزهای جمعه که زمان برگزاری مسابقات بود، در پیست حاضر می‌شدند تا از نزدیکی شاهد مسابقات جذابی باشند که برای مدت‌ها از میادین ایران به دور بود. با وجود کمبود امکانات رفاهی و حتی نبود جایگاه مناسب برای تماشاچیان، عده بسیار زیادی در شرایطی نامناسب و بدون حفاظ و رعایت نکات ایمنی، در نزدیکی خودروهایی که با سرعت هر چه تمام در مسابقه شرکت می‌کردند، نظاره گر واقعه بودند. شاید همین فضای بی‌آلایش و نبود امکانات نیز در نزدیکی میان شرکت کنندگان و تماشاگران چندان بی‌تاثیر نبود. با این حال امروزه با وحود بهبود نسبی شرایط، گویی فاصله‌ها بیشتر شده و شور و شوق مردم برای مشاهده مسابقات کمتر است.
 
خودروهای روز در کنار نمونه‌های قدیمی
ابتدای دهه هفتاد شمسی مصادف بود با از سر گیری واردات خودرو به کشورمان. این بدین معنی بود که رفته رفته پای بسیاری از خودروهای خاص روز به پیست نیز باز می‌شد و برخی علاقه‌مندان، با خودروهایی در سطح جهانی در پیست ظاهر می‌شدند. در این میان سهم خودروهای ژاپنی بیش از سایرین بود و مواردی همچون نیسان 300ZX، تویوتا سوپرا توربو و میتسوبیشی 3000GT به پیست آمدند که همگی خودروهای اسپرت روز با آخرین تکنولوژی و برترین طراحی محسوب می‌شدند. در این میان خصوصا میتسوبیشی به لطف تکنولوژی برترش، یکی از بازیگران اصلی میدان بود و خودروهای تا دندان مسلح قدیمی را به چالش می‌کشید. علاوه بر این اما خودروهای آمریکایی و اروپایی همانند نسل چهارم شورولت کوروت، ب ام و سری در دو نسل E30 و E36  و اپل کالیبرا نیز به پیست می‌آمدند. قطعا مشاهده چنین خودروهای از نزدیک و آن هم در رقابت با خودروهای قدیمی، شور و شوقی دو چندان به مسابقات می‌بخشید.
 
همدلی مردم و مسئولان
در دوران طلایی پیست دهه هفتاد شمسی، تماشاگران، شرکت کنندگان و مسئولان برگزاری دوشادوش یک دیگر در پی برگزاری هر چه بهتر، بهبود کمی و کیفی مسابقات و رقابتی سالم بودند. کمتر کسی برای کسب سود مادی در مسابقات شرکت می‌کرد و بیشتر شاهد رقابتی رویایی و شیرین بودیم تا یک جنگ تمام عیار میان خودروها و رانندگان. در این دوره نبود امکانات و کمبودها در مسابقات موج می‌زد، اما کمتر کسی در این شرایط مشکل را به گردن دیگری می‌انداخت و همگان سعی در بهبود وضعیت و بالاتر رفتن سطح مسابقات داشتند. همین همدلی به ایجاد جوی بسیار مثبت و دل انگیز انجامید که بیش از تمامی مواردی که قبلا به آن‌ها اشاره کردیم، دهه هفتاد شمسی را به دوران طلایی مسابقات اتوموبیلرانی کشورمان بدل کرد. امروزه با وجود تمامی بهبودها، جای خالی این همدلی و مشارکت عمومی حس می‌شود.