راهکارهای افزایش تولید خودرو در ایران چیست؟‎

به گزارش پدال نیوز، سهم کشورمان از تولید جهانی خودرو در فصل دوم ۲۰۱۶ حدود ۱.۲۱ درصد بوده که نسبت به فصل دوم 2015 تغییر چندانی نداشته است.
از دیگر سو، قرار است طبق افق چشم‌انداز 1404 به تولید سه‌میلیون خودرو برسیم که دو میلیون دستگاه آن در بازار داخلی و یک میلیون آن در بازار خارجی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
همچنین این سند که به گفته کارشناسان، اهداف بلندپروازانه‌ای تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال 1404 و صادرات یک‌سومی در آن قید شده است، در سازمان گسترش تدوین و به‌عنوان چراغ راه آینده خودروسازی کشور ابلاغ شد.
طبق این سند که ظاهرا به تایید خودروسازان داخلی نیز رسیده، علاوه‌بر تولید سه میلیونی و صادرات یک میلیونی، اهداف دیگری نیز برای صنعت خودروی کشور در نظر گرفته و بناست با اجرای آنها، خودروسازی ایران در مسیر جهانی شدن قرار بگیرد.
نکته مهمی که وجود دارد این است که برای رسیدن به این جایگاهی که در سند توسعه صنعت خودروی ایران تدوین شده، چه راهبردی لازم است؟ برای تحقق این چشم‌انداز اما یک سری راهبردها در نظر گرفته شده است، ازجمله «پایگاه تولید خودرو با علامت تجاری داخلی، مشترک یا جهانی در منطقه با تاکید بر صادرات محصولات تولیدی»، «پایگاه تولید قطعات و مجموعه‌های خودرو با علامت تجاری معتبر داخلی یا جهانی در منطقه، با تاکید بر مزیت رقابتی» و همچنین «جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی (مستقیم یا مشترک) در راستای جذب فناوری‌های نوین و توسعه صادرات.»
در کنار اینها اما یکی از اصلی‌ترین اهداف سند استراتژی توسعه صنعت خودرو، تولید سه میلیون دستگاه خودرو در سال 1404 و صادرات یک‌سوم آن به بازارهای جهانی است. این تعداد، شامل انواع خودروهای سبک و سنگین و شرکت‌های نیمه‌دولتی می‌شود و بخش خصوصی را نیز در برمی‌گیرد، اگر‌چه کارشناسان این راهبرد را کمی بلند‌پروازانه تلقی می‌کنند.
 
تبدیل ایران به مرکز تولید و عرضه خودروی خاورمیانه
کارشناسان با توجه به آماری که از میزان تولید ارائه شده است، نظرات متفاوتی ارائه می‌کنند. با توجه به این موضوع که آیا طبق چشم‌انداز همان میزان تولید خودرو خواهیم داشت یا خیر و الزامات این موضوع چیست؟
محمد بیاتیان، کارشناس صنعت خودرو در این باره می‌گوید: «گره‌های صنعت خودرو در حال باز شدن بوده و این گفته کارشناسان و اهالی صنعت خودروی کشور است. بعد از بسته شدن قرارداد بین سیتروئن و سایپا، ایران خودرو و پژو این امیدواری برای این صنعت به‌وجود آمده است که ایران می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در صنعت خودروی خاورمیانه ایفا کند.
از دیگر سو، با توجه به سند اهداف و سیاست‌های توسعه صنعت خودروی ایران در افق ۱۴۰۴ باید پیش‌نیازهای رسیدن به این اهداف و مرکز تولید خودرو در خاورمیانه شدن را مورد بررسی قرار داد. برخی کارشناسان معتقدند با اجرایی شدن برجام، ایران باید به مرکز تولید خودرو در منطقه خاورمیانه تبدیل شود.
با اجرایی شدن برجام برخی مشکلات شرکت‌های خودروساز داخلی در خارج کشور برطرف شده است. بنابر اعتقاد کارشناسان صنعت خودرو و با توجه به رویدادهای موثری که در این حوزه رخ داده است، باید روابط با خودروسازان خارجی به‌گونه‌ای مدیریت شود که ایران به مرکزی برای تولید و عرضه خودرو در منطقه خاورمیانه تبدیل شود.
در واقع خودروسازان داخلی باید با شرکای خارجی خود شرط کنند که تولید و ورود هرگونه خودروی جدید به بازار منطقه خاورمیانه از طریق ایران صورت گیرد. در آن صورت خودروسازان خارجی نیز برای تامین منافع خود نسبت به سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی در ایران اقدام خواهند کرد.»
 
صادرات یک میلیونی فعلا کار می‌برد
کارشناسان صنعت خودرو متفق‌القول معتقدند خودروسازی صنعتی نیست که هر شرکتی شخصا اقدام به تولید خودرو کند و خود نیز متولی فروشش باشد. این روند نیاز به سرمایه‌گذاری مشترک و همکاری‌های دوجانبه دارد. از دیگر سو، در زمینه مواردی که در سند چشم‌انداز 1404 ذکر می‌شود برخی کارشناسان تاکید دارند شاید بتوان به تیراژ سه میلیون دستگاهی نزدیک شد اما با این حال صادرات یک میلیون دستگاهی نیاز به تکنولوژی دارد و تکنولوژی نیز از راه سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت با بزرگان خودروسازی جهان جذب خواهد شد.
خودروسازی ایران باید رقابت‌پذیر شود و این رقابت‌پذیری در سایه همکاری‌های مشترک خارجی و تولید محصولات باکیفیت و صادرات‌محور به‌دست می‌آید.
 
راهکارهای افزایش تولید خودرو
داریوش اسماعیلی، نماینده مجلس درباره وضعیت تولید خودرو در ایران می‌گوید: «‌اگر سیاست بر این باشد که ایران به‌عنوان یک قطب منطقه‌ای برای هر برند خودروسازی در منطقه تبدیل شود، باید از مونتاژکاری فاصله گیرد و به سوی تولید داخلی حرکت کند و سهم قطعه‌سازان داخلی را در تولیدات مشترک با شرکت‌های خارجی افزایش دهد.» در کنار این موارد تولید خودرو در هشت ماهه سال ۹۵ نسبت به هشت ماهه سال ۹۴ بیش از ۳۵ درصد رشد داشته است. این در حالی است که برخی کار‌شناسان افزایش تولید خودرو در ایران را به دلیل تاثیرات مثبت برجام بر اقتصاد ایران ارزیابی کرده‌اند. همچنین تقاضا برای تولید خودرو از سوی مصرف‌کننده وجود دارد، اما نکته‌ای که کارشناسان به آن تاکید دارند این است که برای افزایش تولید و قرار گرفتن در چشم‌انداز 1404 نباید از سرمایه‌گذاری در این صنعت غافل شد.