بررسی حضور خودروهای مونتاژ شده در ایران

رنو 5
رنو 5 محصولی بسیار موفق در بازار اروپا و ایران بود و توانست به یکی از برترین سوپرمینی‌های تاریخ بدل شود. اما تا اواسط دهه 80 میلادی، بیشتر خودروهای کوچک اقتصادی در بازار آمریکا چندان موفق ظاهر نمی‌شدند. رنو در آن زمان بخش بزرگی از سهام AMC را خریده بود و بدین ترتیب به شبکه خدمات و فروش محصولات این کمپانی دسترسی داشت و برخی محصولات خود را به بازار آمریکا تزریق کرد. رنو 5 از سال 1976 با نام Le Car وارد آمریکا شد. تفاوت اصلی رنو 5‌های آمریکایی با نمونه‌های اروپایی در تجهیزات بیشتر، تودوزی بهتر، بدنه دورنگ، چراغ‌های جلو گرد، سپرهای کشیده‌تر و چراغ‌های خطر بیشتر بود. این خودرو در بازار آمریکا هرگز نتوانست به توقعات AMC پاسخ دهد و بیشتر توسط جوانان و دانشجویانی که تازه گواهینامه می‌گرفتند، خریداری می‌شد.
امروزه نیز تعداد بسیار کمی از این خودرو در آمریکا جان سالم به در برده است.
پژو 405
خودرو سال اروپا در سال 1987، یکی از امیدهای پژو برای ادامه موفقیتی بود که به طور نسبی توسط مدل 505 در ایالات متحده کسب شد. برای بازار آمریکا نمونه فول 405 با پیشرانه قدرتمند Mi16 در نظر گرفته شد و بعدها نیز گونه‌ای ساده‌تر با پیشرانه 110 اسب بخاری تولید شد. تودوزی، فرمان، صندلی، امکانات رفاهی متعدد، سانروف، سپرهای کشیده‌تر با چراغ‌های خطر اضافی و باله عقل فابریک از جمله ویژگی‌های 405 بازار آمریکا بودند. متاسفانه برخلاف انتظار پژو، مواردی همچون دیفرانسیل جلو بودن 405، هجوم سدان‌های اسپرت اروپایی و ژاپنی با کیفیت و عملکرد فنی بهتر و بالا بودن نسبی قیمت 405 سبب شد تا این خودرو نتواند به موفقیتی که پژو انتظار داشت دست یابد. بین سال‌های 1988 تا 1991، تنها حدود 12500 دستگاه 405 با قیمتی بین 14 تا 20 هزار دلار در بازار آمریکا به فروش رسید و در نهایت پژو در همان سال از بازار آمریکا خارج شد.

کیا پراید
پرفروش‌ترین خودرو بازار ایران، در حقیقت حیات خود را به عنوان محصول مشترک مزدا و فورد آغاز کرد. این خودرو در سال 1986 راهی بازار ژاپن (با نام مزدا 121) و آمریکا (با نام فورد فستیوا) شد و به تدریج به بازارهای دیگر اروپا و آسیا نیز صادر شد. کیاموتورز کره جنوبی هم از سال 1987 تولید این خودرو را با نام پراید آغاز کرد. در بازار آمریکا، فورد فستیوا به فروش قابل توجهی دست یافت و توانست یک موفقیت بزرگ برای فورد باشد. در آمریکا نمونه سه‌در محبوب‌ترین گونه محسوب می‌شد و به لطف آپشن‌های جوان‌پسند، مورد توجه جوانان، بانوان و دانشجویان قرار گرفت. با این حال فستیوا همانند بیشتر ‌هاچ‌بک‌های اقتصادی عملکرد فنی مورد انتظار آمریکاییان را نداشت و از نظر ایمنی نیز نتوانست در اواخر دوران تولیدش، نظر مثبت متخصصان را جلب کند. با وجود فروش قابل توجه فورد فستیوا بین سال‌های 1986 و 1993، امروزه تعداد بسیار کمی از این خودرو در آمریکا سالم باقی مانده‌اند.

رنو 21
رنو در راستای  کسب مجدد بازار از دست رفته خود، 21 را به عنوان یک سدان متوسط با عملکرد فنی خوب و ظاهری قابل احترام، در سال 1987 با نام Eagle Medallion به بازار آمریکا عرضه کرد. در ابتدا قرار بود تا این خودرو نیز با برند AMC راهی بازار شود، اما خریداری گروه AMC توسط کرایسلر در همان دوره و تاسیس برند Eagle توسط کرایسلر سبب شد تا این خودرو نیز با همان برند معرفی شود. رنو 21 اما با سیاست‌های کرایسلر مبنی بر تبدیل AMC به یک خودروساز میان‌رده آمریکایی ‌مطابق با سلیقه آمریکایی و پلت‌فرم سایر محصولات کرایسلر، چندان تطابق نداشت. به همین دلیل کرایسلر هم برای موفقیت این خودرو چندان مایه نگذاشت و تبلیغات ناکافی در کنار عدم پذیرش رنو 21 توسط مردم آمریکا سبب شد تا در سال 1988، این خودرو از خط تولید کنار برود. با این حال بسیاری Eagle Medallion را خودرویی خوب و بادوام می‌دانستند.

نیسان رونیز
Xterra یکی از محصولاتی بود که نیسان برای کسب سهمی بیشتر در بازار شاسی بلندهای کوچک و متوسط راهی بازار کرد و هدف آن موفقیت در بازار آمریکا بود. این خودرو به سرعت توانست از همان ابتدای عرضه در 1999 به محصولی پرفروش بدل شود و توسط چند نشریه نیز به عنوان شاسی بلند سال نائل شد و تا سال 2004 در خط تولید ماند. اکسترا اما در بازار چین با تجهیزات رفاهی کمتر و تفاوت‌های اندک ظاهری با نام پالادین عرضه شد و در ابتدای دهه 80 شمسی همین نمونه چینی شده با نام رونیز وارد بازار ایران شد. رونیز در ایران نیز توانست تا حدی جای خالی نیسان پاترول را پر کند و به یکی از شاسی بلندهای محبوب بازار محدود آن سال‌های ایران بدل شود. بنابراین رونیز یا همان اکسترا را باید حلقه گم شده میان استراتژی موفق بازار آمریکا و ایران دانست.

مزدا 323 و 3
مزدا یکی از فعال‌ترین خودروسازان ژاپنی در بازار آمریکاست و محصولات میان‌رده آن نیز از اهمیت زیادی برخوردارند. 323 یکی از این خودروهاست که نسل هفتم آن در سال 1994 و نسل هشتم آن نیز در سال 1998 عرضه شد. هر دو این نسل‌ها به لطف ظاهر جذاب، ذات اسپرت و قیمت مناسب در بازار آمریکا بسیار موفق بودند. در بازار آمریکا بیشتر این خودرو را با نام Portege می‌شناختند، اما گروه خودروسازی بهمن از ابتدای دهه 80 شمسی عرضه نسل هفتم و سپس هشتم این خودرو را به ایران با همان نام 323 آغاز کرد که به لطف مدرن‌بودن خودرو و عطش بازار محدود و کم تنوع ایران، به محصولی موفق بدل شد. همین موفقیت سبب شد تا فرزند 323 یعنی مزدا 3 نیز به بازار ایران برسد و موفقیتی قابل قبول کسب کند. در آمریکا اما مزدا 3 به یک عنصر حیاتی برای کمپانی مزدا بدل شده که به رقابت با محصولات تویوتا، هوندا و هیوندای می‌پردازد.

کیا ریو
نسل اول کیا ریو در سال 2000 به عنوان جانشین پراید راهی بازار آمریکا شد. این خودرو یک محصول اقتصادی نسبتا کوچک با امکانات رفاهی قابل قبول بود که توانست به تدریج نظر بسیاری از خریداران آمریکایی را به خود جلب کند. در این دوران خودروهای کره‌ای رفته رفته به بازیگرانی مهم در بازار آمریکا بدل می‌شدند و کیا ریو نیز توانست به عنوان یکی از خودروهای مناسب برای دانشجویان، شناخته شود. البته بیش از همه این نمونه استیشن ریو بود که توانست در بازار آمریکا موفق شود. با این حال کیفیت ساخت نسبتا پایین و عملکرد فنی نه چندان خوب آن سبب شد تا از سال 2005، ریو به طور کلی از بازار آمریکا کنار رود و این نام به این بازار برای مدتی بازنگردد. در سال 1386 اما سایپا ریو را به ایران آورد که توانست خودرویی مناسب برای قشر متوسط ایرانی باشد. با آنکه تولید ریو در سال 93 قطع شد، اما به نحوی روح آن در تیبا هنوز نیز به حیات خود ادامه می‌دهد.

نیسان ماکسیما
نیسان Cefiro یک سدان بزرگ و نیمه‌لوکس بود که در حقیقت برای بازار ژاپن طراحی شده بود. با این حال نسل A33 این خودرو که در سال 1998 راهی بازار شد، به طور گسترده‌ای به بازارهای مالزی، چین، ایران و آمریکا نیز صادر شد. در آمریکا تصمیم گرفته شد تا برای رقابت با سدان‌های متوسط لکسس، این خودرو با برند اینفینیتی عرضه شود. در ابتدا نمونه مجهز به پیشرانه 3 لیتری با نام I30 عرضه شد و از ابتدای سال 2001 نیز با تجهیز آن به پیشرانه 3.5 لیتری، نام خودرو به I35 تغییر یافت. با این حال این محصول اینفینیتی نتوانست در آمریکا چندان موفق ظاهر شود و به تدریج نیسان سعی کرد تا استراتژی خود در این بخش از بازار آمریکا را تغییر دهد. در ایران اما ماکسیما در دوره‌ای وارد بازار شد که خلأ قابل توجهی در بازار خودروهای لوکس احساس می‌شد و تنوعی در بازار ایران دیده نمی‌شد. ماکسیما توانست به لطف همین مشخصات و قابلیت‌های فنی و امکانات رفاهی خود، به یک محصول موفق بدل شود.