"بغل گیربکس" را بشناسید

به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز، برای مثال در پیشرانه حرکت خطی به دورانی تبدیل می‌شود یا در دیفرانسیل جهت حرکت دورانی به طور کامل 90 درجه تغییر خواهد کرد. همچنین در یک پیشرانه انرژی پتانسیل موجود در سوخت بعد از آزادشدن به انرژی حرکتی تبدیل خواهد شد و از این دست تغییرات در یک خودرو زیاد داریم. اما گاهی مواقع می‌خواهیم از حرکت موجود در گیربکس برای راه‌اندازی قسمت‌های دیگر نیز بهره ببریم که در اینجا از وسایل جانبی به اسم بغل گیربکسی یا پشت گیربکسی باید استفاده کنیم. این قطعه در خودرو‌های سنگین با کاربری جرثقیل،پمپ سیمان، میکسر، کمپرسی و... وجود دارد اما به این معنی نیست که در خودرو‌های سواری کاربردی نداشته باشد.
 
بغل گیربکسی/ پشت گیربکسی
بسته به اینکه قطعه مورد نظر در بغل یا پشت گیربکس واقع شود، نام آن فرق خواهد کرد اما در حالت کلی به این قطعه PTO گفته می‌شود که مخفف عبارت power take-off است. کار این قطعه را می‌توان به طور ساده انتقال حرکت به خارج از گیربکس برای راه‌اندازی ادوات دیگر معنی کرد که در خودرو‌های سواری و سبک از این قطعه برای حرکت دادن وسایل دیگر مثل وینچ، جک‌های هیدرولیکی، کمپرسی‌های کوچک و... استفاده می‌شود که امروزه استفاده از آن در خودرو‌های آفرودی برای ساختن وینچ‌های هیدرولیکی اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
 
نحوه کارکرد
بغل گیربکسی یا همان PTO وسیله‌ای است که حرکت را از گیربکس به خارج آن انتقال می‌دهد و در ادامه برای رسیدن به یک حرکت کامل باید از 2 قطعه دیگر به نام‌های پمپ هیدرولیک و هیدروموتور نیز استفاده کرد تا در آخر بتوان یک حرکت دورانی یا خطی برای راه‌اندازی یک وسیله داشته باشیم. PTO در بغل یا پشت گیربکس وصل می‌شود و جعبه  دنده‌هایی که این قابلیت را داشته باشند، دارای یک درب در بغل آنها برای اتصال این وسیله هستند که با باز کردن آن درب و بستن این قطعه، کار دریافت نیرو تکمیل می‌شود. اتصال حرکتی با گیربکس از طریق چرخ‌دنده‌ها انجام می‌شود. PTO دارای یک لیور برای درگیری یا آزاد کردن آن است و در قسمت نهایی آن یک شافت انتقال قدرت مثل گاردان برای قدرت دادن به پمپ هیدرولیک قرار دارد و حتی می‌توان به طور مستقیم از حرکت دورانی ایجاد شده بدون استفاده از سیستم هیدرولیکی نیز بهره برد که وینچ‌های مکانیکی خودرو‌های شاسی‌بلند ژاپنی مثل تویوتا و نیسان از این دست هستند.
با درگیر‌شدن PTO، حرکت از چرخ‌دنده‌های درون گیربکس گرفته شده و شافت خروجی این وسیله دارای حرکت دورانی می‌شود. حال باید با اتصال این محور انتقال قدرت به یک پمپ هیدرولیک، از نیروی سیال برای به راه‌انداختن این چرخه بهره ببریم. وقتی پمپ هیدرولیک به PTO وصل می‌شود، حرکت دورانی شافت انتقال قدرت باعث به چرخش درآوردن پمپ هیدرولیک می‌شود و در نتیجه سیال از درون مخزن آن گرفته شده و با شدت بیشتری به بیرون پمپ می‌شود. این حرکت سیال درون چرخه باید توسط یک هیدروموتور به حرکت دورانی یا خطی تبدیل شود.
هیدروموتور وسیله‌ای است که از حرکت سیال، حرکت دورانی یا خطی ایجاد می‌کند و از آنجایی که نیروی هیدرولیکی از قوی‌ترین نیرو‌ها به شمار می‌رود، از ضعیف‌ترین جک‌های مورد استفاده در خودرو‌ها تا قوی‌ترین جرثقیل‌ها و ابزار‌ها از نیروی هیدرولیک برای راه‌اندازی استفاده می‌کنند.
با ورود سیال پر‌فشاری که درون این سیکل وجود دارد به هیدروموتور، این وسیله شروع به حرکت دروانی یا خطی می‌کند که آخرین قسمت این چرخه خواهد بود. حرکت دورانی یا خطی می‌تواند در کاربرد‌هایی چون جک‌های هیدرولیکی یا وینچ‌های هیدرولیکی استفاده شود و حتی امروزه در برخی ‌ کامیون‌های تمام چرخ محرک روز اروپایی، محور جلو نیز از این روش نیروی لازم برای حرکت خود را دریافت می‌کند و دیگر خبری از گاردان و دیفرانسیل و... نخواهد بود.
نویسنده: مهندس علیرضا داودی