15 طرح مفهومی خودرو در تاریخ خودروسازی +تصاویر

۱. لانسیا استراتوس زرو

لانسیا استراتوس زرو (Lancia Stratos Zero) توسط مارسلو گاندینی (Marcello Gandini) طراحی شده بود. وی همچنین طراحی خودروهای لامبورگینی میورا و آلفا رومئو کارابو را در کارنامه‌ی خود دارد. لانسیا طرح مفهومی زیبایی بود. این طرح که از شالوده‌ی اصلی لانسیا فولویا اچ اف بهره می‌برد به گونه‌ای طراحی شده بود که کم‌ارتفاع‌ترین خودرویی موجود باشد. این طرح برش مثلثی با استایل کوتاه خود تنها ۸۳ سانتی‌متر ارتفاع داشت. خودرو به قدری کوتاه بود که امکان تعبیه‌ی درهای جانبی برایش در نظر گرفته نشده بود و به جای آن یک پنجره‌ی جلویی به شکل لولایی برایش در نظر گرفته بودند.

پیشرانه‌ی طراحی شده برای استراتوس زرو از همان نوع فولویا اچ اف با حجم ۱.۶ لیتر چهارسیلندر و توان ۱۱۵ اسب بخار بود. برای اینکه انتهای جلویی خودرو هر چه بیشتر به زمین نزدیک‌ شود پیشرانه در وسط خودرو نصب شده است. با وجود اینکه استراتوس زرو با داشتن چنین پیشرانه‌ای چندان هم سریع و قدرتمند به نظر نمی‌رسید اما به هر حال طرح مفهومی استراتوس زرو زمینه را برای ساخت یک خودروی واقعی بر پایه‌ی این مدل هموار کرد و خودروی مذکور در سه دوره از مسابقات رالی موفق شد به عنوان قهرمانی برسد.

۲. بیوک وای جاب

بیوک وای جاب (Buick Y-Job) را به عنوان یکی از نخستین طرح‌های مفهومی در خودروسازی به شمار می‌آورند. این طرح در سال ۱۹۳۸ و توسط هارلی ارل (Harley Earl) رییس شرکت جی‌ ام دیزاین (GM Design) طراحی شد. وای جاب به این منظور طراحی می‌شد که یک خودرو برای ایده‌های خاص باشد. این طرح از شالوده‌ی اصلی خودروهای کمپانی بیوک و دارای چندین فناوری نوین در زمان خودش بود. از این دسته فناوری‌ها می‌توان به چراغ‌های جلویی مخفی، سقف متحرک الکتریکی و همچنین بالابر شیشه‌های الکتریکی اشاره کرد. وای جاب در زمان خود از بسیاری از وسایل نقلیه امروزی فانتزی‌تر و جالب‌تر به شمار می‌رفت.

بدنه‌ی خودرو نسبت به خودروهای آن زمان کشیده‌تر و پایین‌تر بود و در قسمت عقب هم مقداری امتداد یافته بود. هارلی ارل از این خودرو به عنوان وسیله‌ی شخصی‌اش استفاده می‌کرد و از رنگ سیاه براق برای بدنه‌ی آن استفاده کرده بود. وی هر سال برای حفظ جلا و درخشش خودرو آن را مجددا رنگ‌آمیزی می‌کرد. سال ۱۹۴۷ چندین مورد به وای جاب اضافه شد که از این میان می‌توان به دستیگره‌های در با دکمه‌ی فشاری و حاشیه‌ی اضافه برای سپرها اشاره کرد.

۳. اولدزموبیل گولدن راکت

اولدزوموبیل گولدن راکت (Oldsmobile Golden Rocket) در سال ۱۹۵۶ و در کمپانی موتوراما نیویورک طرح‌ریزی شد. از نکات قابل توجه خودرو، نمای موشکی‌شکل آن و دماغه‌ی تیز جلویی‌ بود. یک پیشرانه‌ی ۲۷۵ اسب بخاری از نوع هشت‌سیلندر برای تامین توان این خودرو در نظر گرفته شده بود. با توجه به استفاده از فایبرگلاس برای ساخت بدنه، وزن خودرو سبک بوده و گولدن راکت تنها ۱۱۳۳ کیلوگرم جرم دارد. وزن کم و توان پیشرانه‌ای مناسب روی هم رفته نوید یک خودروی سریع را می‌داد.

گولدن راکت به تعدادی از تجهیزات الکترونیکی مجهز بود که شاید در حال حاضر دیدنشان روی خودروها امری عادی محسوب شود. در این میان یک سیستم جالب هنگام باز شدن درها در نظر گرفته بودند که البته هیچ‌گاه عملی نشد. با باز شدن درها صندلی‌ها به طور خودکار به اندازه‌ی هفت سانتی‌متر بالاتر آمده و همچنین به سمت بیرون می‌‌چرخیدند. به طور همزمان پنل سقف هم اندکی به سمت بالا خم می‌شد تا به این ترتیب سوار و پیاده شدن برای سرنشینان آسان‌تر باشد. متاسفانه مدل تولید شده‌ی گولدن راکت با طرح مفهومی پیشنهاد شده برای آن یکسان نبود و تفاوت‌های زیادی داشت.

۴. فورد جیرون

فورد جیرون (Ford Gyron) توسط الکس ترمولیس (Alex Tremulis) و سید مید (Syd Mead) در عصر فضا طراحی شد. چیزی که جیرون را به یک طرح منحصر به فرد بدل می‌کند تنها طراحی خاص خود خودرو نیست. علاوه بر طرح خاص خودرو، سابقه‌ی کاری طراحان هم در ارائه‌ی طرح خودرو دخیل بوده است. ترمولیس در دوران جنگ جهانی دوم طی یک ماموریت در ناحیه‌ی رایت‌فیلد در دیتون ایالات اوهایو سکونت داشت. او در آنجا مشغول بررسی و طراحی طرح‌های محرمانه‌ای مرتبط با جنگنده‌های هوایی، تئوری ژیروسکوپی و آئرودینامیک بود. بر پایه‌ی برخی گزارش‌ها وی در زمینه‌ی شناسایی گوی‌های شناور و فضاپیماهای دشمن هم فعالیت‌هایی را در پایگاه انجام می‌داده است؛ پایگاهی که بعدها با نام پایگاه هوایی رایت پترسون شناخته شد و در سال ۱۹۴۷ ساخته شده بود. این مجموعه به عنوان محل اولیه‌ی شروع پروژه‌ی ساین ساخته شده بود که پروژه‌ی مذکور به عنوان یک ماموریت حمایت‌شده از سوی دولت برای تحقیقات در مورد یوفوها (UFO) شناخته می‌شد. پایگاه مذکور همچنین در معرض اتهاماتی در زمینه‌ی پروژه‌ی رسوایی‌برانگیز هانگر ۱۸ بوده است. بر طبق این گفته‌ها هانگر ۱۸ به مجموعه‌ای اطلاق می‌شود که در آن بررسی‌ها و پژوهش‌های مرتبط با ساخت و پرداخت یوفوها و موجودات فرازمینی انجام می‌شده است.

مید هم یک فوتوریست مستقل در زمینه‌ی جلوه‌های بصری بود و در ساخت فیلم‌های علمی‌تخیلی معروفی همچون استارترک، بیگانه‌ها، ترون و بسیاری فیلم‌های دیگر همکاری داشت. این دو سرانجام با همکاری یکدیگر توانستند خودروی مفهومی جیرون را طراحی کنند. این خودرو برای تامین توان خود از منابع انرژی جدید همانند پیل‌های سوختی و همچنین برای جهت‌یابی و هدایت هم از سیستم‌های نوین همانند جی پی اس و تلفن‌های همراه بهره می‌برد. از دیدگاه تئوری قرار بود خودرو روی دو چرخ و با استفاده تعدادی ژیروسکوپ تعادل خود را حفظ کند. این خودرو هیچ‌گاه به تولید انبوه نرسید و نسخه‌ی اصلی که از آن ساخته شده بود هم طی یک آتش‌سوزی در سال ۱۹۶۲ از بین رفت.

۵. جی ام ایکس استیلتو

جی ام ایکس استیلتو (GM-X Stiletto) در سال ۱۹۶۵ توسط کمپانی جنرال موتورز طراحی شد. خودروی مذکور به شکل ظاهری وسیله‌ا‌ی هواکیهانی طراحی شده بود و از فرمان هواپیما، سیستم مانیتورینگ نگه‌دارنده، کنترل سوئیچ لولایی و اسپیکرهای ارتباطی سه‌راهه بهره می‌برد. به نظر می‌رسد که این خودرو به مقدار زیادی تحت تاثیر فناوری موشکی قرار داشته است و بخش جلویی کشیده و پنجره‌ی جلویی که به سمت کناره‌ها کشیده شده بود بر این گفته مهر تایید می‌زند.

استیلتو در و همچنین ستون میانی بین پنجره‌های جانبی ندارد. تنها برش‌هایی که روی بدنه اعمال شده‌ بودند مربوط به دو لوله‌ی خروجی روی سپر عقب بودند. ترمزهای بادی خودرو از نوع جمع‌شدنی بودند و این قابلیت را داشتند که از قسمت پشت چرخ‌های عقب به یکباره باز شوند. تنها راه سوار شدن به این وسیله‌ی عجیب از طریق قسمت پشتی آن بود و در صورت بارش برف و باران احتمالا سرنشینان برای سوار شدن دچار مشکل می‌شدند. با اینکه استیلتو ایرادها و دردسرهای زیادی در طراحی خود داشت اما با این همه در زمان خودش به عنوان یک خودروی جالب و متفاوت به شمار می‌رفت.

۶. آلفا رومئو بت ۷

طرح مفهومی آلفا رمئو بت ۷ (Alfa Romeo BAT 7) توسط فرانکو اسکاگلیونه (Franco Scaglione) طراحی شده بود. اسکاگلیونه بیشتر به خاطر طراحی آلفا رومئو تیپو ۳۳ استراداله شناخته شده بود. بت ۷ بر اساس شاسی سال ۱۹۰۰ کمپانی آلفا رومئو ساخته شده بود و دارای ضریب درگی به مقدار ۰.۱۹ بود که مقدار جالبی برای یک خودرو به شمار می‌رود. کلمه‌ی BAT در واقع مخفف عبارت Berlinetta Aerodinamica Tecnica است که به معنی فن آئرودینامیکی برلینتا است. نمای خارجی بت ۷ شبیه طرح‌هایی بود که در آن زمان در مجموعه‌ی نمایش تلویزیونی بتمن دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی نشان داده می‌شد.

انحناهای ملایم و باله‌هایی روی سپرهای عقب که یادآور گوش‌های به کار رفته روی ماسک معروف شخصیت بتمن بودند. طراحی بت ۷ و همچنین سایر خودروهای بت بر اساس بررسی‌های آئرودینامیکی صورت گرفته بود. از سویی دیگر هدف طراحی این بود که از هرگونه مقاومت اضافی تولید شده به وسیله‌ی گردش چرخ‌ها دوری شود. همچنین قرار بود طراحی به گونه‌ای باشد که ساختار خودرو کمترین تعداد ممکن از جریان‌های گردابی هوا را در اطراف خود ایجاد کند.

۷. شورولت کوروت چهار روتور

در حالی که در دهه‌ی ۱۹۷۰ علاقه‌ی مفرطی به استفاده از پیشرانه‌های وانکل (دوار) وجود داشت کمپانی شورولت تصمیم گرفت تا برای خود، پیشرانه دوار مختص خودش را بسازد. شورولت در راستای تلاش برای بهتر بودن از سایر کمپانی‌ها و رقبایی که چنین پیشرانه‌هایی را امتحان کرده بودند تصمیم گرفت یک طرح مفهومی از خودرویی با پیشرانه‌ی چهار روتوره، ابتکار عملی در میدان رقابت به خرج دهد. پیشرانه‌ی طراحی شده از دو موتور دو روتوره تشکیل شده بود.

نمای بیرونی خودرو یک حالت قلم مانند در بخش جلویی داشت و درهای خودرو هم از نوع بال پرنده‌ای ( باز شونده در راستای جانبی) بودند و انتهای عقبی خودرو نیز از یک بخش دم‌مانند تشکیل شده بود. این خودرو هیچ‌گاه به مرحله‌ی تولید نرسید. کمپانی جنرال موتورز پس از پی بردن به اینکه نمونه‌ی اولیه‌ی این خودرو نرخ مصرف روغن و سوخت بالایی دارد همه‌ی برنامه‌های مربوط به پیشرانه‌های دو روتوره را کنسل کرد. از سویی چون طراحی یک مدل چهار روتوره طرحی بلندپروازانه و وسوسه‌انگیز بود کمپانی سعی کرد تا در ادامه در یک برنامه‌ی معقول‌تر، پیشرانه‌ی دوار خود را با یک پیشرانه‌ی نوع معمولی جایگزین کند و نام خودروی جدید را آئرووت (Aerovette) گذاشتند. اما خودروی دوم هم هیچ‌گاه به مرحله‌ی تولید انبوه نرسید.

۸. نیسان پیوو

اگر می‌خواهید به طرحی دست یابید که هم عجیب باشد و در عین حال دوست‌داشتنی کافی است که طراحی آن را به ژاپنی‌ها واگذار کنید. نیسان پیوو (Nissan Pivo) یک وسیله‌ی حمل‌ونقل کوچک بود و در سال ۲۰۰۵ در شهر توکیو برای نخستین بار طراحی شد. نام پیوو در حقیقت از کلمه‌ی pivot به معنی چرخشگاه گرفته شده است. این اسم از آن جهت برای این خودرو به کار برده شده که کابین سرنشین آن می‌تواند به اندازه‌ی ۳۶۰ درجه چرخش داشته باشد. یعنی اینکه با این خودرو هیچ‌گاه قرار نیست از دنده‌ عقب استفاده کنید و به جای آن کافی است بخش سرنشینان را دوران داده و در جهت دیگر مجددا خودرو را به سمت جلو هدایت کنید.

گفتنی است که پیوو یک خودروی الکتریکی است و این پدیده یکی از مسایلی است که ژاپنی‌ها به سبب جمعیت زیادشان به آن اقبال مناسبی نشان می‌دهند. درهای پیوو از نوع درهای کشویی است و از یک صندلی راننده و دو صندلی سرنشین در عقب آن بهره می‌برد. سیستم فرمان هم از نوع چرخش چهارچرخ است. پیوو به قدری جالب و خوشایند بود که نیسان در سال‌های بعد مدل‌های دیگری از آن را هم ساخت. پیوو ۲ در سال ۲۰۰۷ و پیوو ۳ در سال ۲۰۱۱ ساخته شدند.

۹. کرایسلر اتلانتیک

کرایسلر آتلانتیک (Chrysler Atlantic) یکی از بهترین و پراقبال‌ترین طرح‌های مفهومی بود که در ده‌ی ۱۹۹۰ توسط کرایسلر ساخته شد. این طرح برای نخستین بار در نمایشگاه اتومبیل دیترویت سال ۱۹۹۵ رونمایی شد و نگاه‌ها را به خود جذب کرد. سپرهای بزرگ و انحنادار و کابین کوچک سرنشینان از نکات قابل توجه این خودرو بودند. از بسیاری جهات این خودرو تا حدودی شبیه دوج وایپر بود. پیشرانه‌ی به کار رفته روی خودرو از نوع هشت‌سیلندر مستقیم بود. این پیشرانه از دو پیشرانه‌ی دوج نئون با ترتیب قرارگیری نوع S و حجم چهار لیتر ساخته شده بود.

طرح مفهومی آتلانتیک دارای توان ۳۶۰ اسب بخار بود و از سیستم انتقال توان اتواستیک کمپانی کرایسلر بهره می‌برد. آتلانیتک بدن شک یکی از محبوب‌ترین طرح‌های مفهومی پیشنهادی از سوی کرایسلر بود و این محبوبیت به اندازه‌ای بوده که هنوز هم در برخی نمایشگاه‌های خودروی محبوب به نمایش گذاشته می‌شود.

۱۰. لینکون فوتورا

در نگاه نخست لینکون فوتورا (Lincoln Futura) به نظر برخی افراد آشنا به نظر می‌رسد. دلیل آن این است که یک مدل تغییریافته از آن در نمایش تلویزیونی دهه‌ی ۱۹۶۰ بتمن برای ساخت اتومبیل بتمن به کار رفته بود. طرح مذکور در سال ۱۹۵۴ در ایتالیا ساخته شد. فوتورا به رنگ سفید مرواریدی رنگ‌آمیزی شده بود و سال ۱۹۵۵ و در نمایشگاه خودروی شیکاگو به نمایش گذاشته شد و سال ۱۹۵۹ در فیلم (It Started with a kiss) استفاده شد.

گفتنی است که برای استفاده در این فیلم این خودرو را به رنگ قرمز تغییر دادند. بعدها از آن و در سال ۱۹۶۶ هنگامی که کمپانی سنچری‌فاکس برای نمایش‌های تلویزیونی بتمن نیاز به یک بتموبیل داشت از خودروی فوتورا با اندکی تغییر در انتهای جلویی و ایجاد محفظه‌‌های بزرگتر برای چرخ‌ها و همچنین بازطراحی باله‌های کناری استفاده شد. آنها رنگ خودرو را به سیاه و نارنجی تغییر دادند و به این ترتیب بود که بتموبیل متولد شد. از آن زمان به بعد این خودرو را با نام بتموبیل می‌شناسند. قیمت اولیه‌ی خودرو با احتساب هزینه‌ی ساختش، مبلغ ۲۵۰ هزار دلار بود. فوتورا در سال ۲۰۱۳ و در یک حراج به قیمت ۴.۶ میلیون دلار فروش رفت.

۱۱. مزدا فورایی

مزدا فورایی (Mazda Furai) طرح مفهومی ارائه شده از کمپانی مزدا بود و در سال ۲۰۰۸ در نمایشگاه بین‌المللی خودروی امریکای شمالی دیترویت به نمایش در آمد. کلمه‌ی فورایی به معنای صدای باد است و پنجمین و آخرین طرح مفهومی مزدا از سری طرح‌های مفهومی مزدا ناگاره بود. خودرو به گونه‌ای طراحی شده بود که از اتانول E100 به عنوان سوخت استفاده کرده و از یک پیشرانه‌ی دوار سه‌روتوره با توان خالص ۴۵۰ اسب بخار بهره‌مند باشد. طراحی نمای بیرونی بر اساس نمونه‌ی اولیه‌ی سی ۶۵ کمپانی لمنز (Le Mans) تیم کاریج کامپتیشن صورت گرفته بود و تصمیم بر این بود که در مسابقات لماس (Le Mas) از آن استفاده شود.

این خودرو در شماری از بازی‌های ویدئویی همچون «گرن توریسمو ۵ و ۶» و «فورزا موتوراسپرت ۴» دیده شده است. در سپتامبر سال ۲۰۱۳ اعلام شد که فورایی طی یک آتش‌سوزی ناشی از تست‌های جاده‌ای برنامه‌ی تخته‌گاز در سال ۲۰۰۸ از بین رفته است.

۱۲. فورد موستانگ میلانو

فورد موستانگ میلانو (Ford Mustang Milano) طرح مفهومی زیبایی بود که در سال ۱۹۷۰ معرفی شد و الهام‌بخش فست‌بک موستانگ بود که در سال ۱۹۷۱ تولید شد. میلانو خودرویی دوسرنشینه بود و صندوق عقب آن هم از طریق یک در هاچ‌بک در عقب آن دسترسی داشت. چراغ‌های عقب خودرو در حین شتاب‌گیری به رنگ سبز و هنگام ترمزگیری به رنگ قرمز روشن می‌شدند. در واقع این ایده‌ای بود که به تقلید از چراغ‌های راهنمایی ساخته شده بود اما واقعیت این است که چنین کاری باعث سردرگمی سایر رانندگان در جاده می‌شد. نمای بیرونی خودرو به رنگ ارغوانی تیره بود که البته نوار باریک‌ عقب خودرو و صفحه‌ی مشبک جلویی به رنگ نقره‌ای طراحی شده بودند. دریچه‌های کاپوت خودرو در کناره‌های آن همانند موستانگ جی تی ۵۰۰ بود. موستانگ میلانو بدون شک یکی از جذاب‌ترین طرح‌های مفهومی ساخته شده توسط فورد بود.

۱۳. جی ام ایکس پی-۲۱ فایربرد

جی ام ایکس پی-۲۱ فایربرد (GM XP-21 Firebird) در سال ۱۹۵۳ معرفی شد و البته هیچ‌گاه به منظور تولید انبوه طراحی نشده بود. طرفداران این طرح مفهومی با شنیدن این نکته ناامید شدند چون به نظر می‌رسید که در صورت تولید طرح مفهومی پیشنهاد شده فروش آنها کار بسیار آسانی باشد. ولی به هر حال اعلام شد که طرح مذکور تنها برای تست‌های پیست طراحی شده است. مسلما هیچ خریداری از داشتن یک خودرو شبیه جت‌های جنگنده بدش نمی‌آمد. پس از آن کمپانی جنرال موتورز مدل‌های جدیدتری از فایربرد را معرفی کرد که در میان آنها برخی نسبت به بقیه غیرمعقولانه‌تر و افراطی‌تر بودند. برای نمونه می‌توان به فایربرد ۳ اشاره کرد که تعداد هفت بال برای آن تعبیه شده بود. جای شگفتی است که با پیشرفت‌هایی که امروزه در زمینه‌ی فناوری به دست آمده اما کسی به سراغ بازسازی این طرح‌ها نرفته است. شاید در آینده و با گسترش فناوری چاپ سه‌بعدی شاهد ساخته شدن آن باشیم.

۱۴. بی ام دبلیو لووس

آنه فورشنر (Anne Forschner) طراح با نظر اینکه جهان ما کمی بیش از حد به سمت کلیشه و تولیدهای یکنواخت پیش رفته، تصمیم گرفت تا با ارائه‌ی یک طرح مفهومی نسبتا متفاوت در جهت بهبود اوضاع گام بردارد. در نگاه اول اینگونه به نظر می‌آید که بدنه‌ و پنل‌های ساختاری لووس با پولک‌های ماهی پوشیده شده است. وقتی که پنل‌ها باز می‌شوند خودرو بسیار عجیب‌تر هم به نظر می‌رسد. قرار بود که پنل‌ خودرو هنگام باز شدن به عنوان ترمزهای‌هایی عمل کند و همچنین از انرژی خورشیدی بهره ببرند.

چرخ‌های خودرو هم با این پولک‌ها پوشیده شده‌اند و با چرخش چرخ‌ها پولک‌ها جمع می‌شوند و در این موقع چرخ‌هایی شبیه توربین را مشاهده خواهیم کرد. روی هم رفته این طرح مفهومی بیشتر از اینکه یک خودروی واقعی و صنعتی باشد به یک طرح هنری شباهت داشت و در صورت ساخته شدن از آن دسته خودروهایی می‌شد که با ورود به هر جاده‌ای تمام نگاه‌ها را به خود خیره می‌کرد.

۱۵. دوج توماهاک

دوج توماهاک (Dodge Tomahawk) آمیزه‌ای دیوانه‌وار از خودرو و موتورسیکلت بود. ظاهر بیرونی خودرو و همچنین مدل سوار شدن و راندن آن شبیه یک موتورسیکلت بود اما در عین حال وسیله‌ی طراحی شده دارای چهار چرخ بود و از یک پیشرانه‌ی دوج وایپر ۱۰ سیلندر استفاده می‌کرد. این طرح در واقع در راستای ایده‌ی گنجاندن یک پیشرانه‌ی بزرگ درون خودرویی تا حد امکان کوچک پیشنهاد شده بود. دوج اعلام کرده بود که آمادگی ساخت تعداد محدودی از این وسیله را دارد اما این طرح هیچ‌گاه ساخته نشد.

هرچند که ۹ عدد نمونه‌ی عین هم از آن هرکدام به قیمت ۵۵۵ هزار دلار به صورت سفارشی واگذار شدند اما این وسیله‌ها هیچگاه به طور قانونی مجوز تردد در خیابان را دریافت نکردند. زمان رسیدن از ایستایی به سرعت ۹۶ کیلومتر بر ساعت برای توماهاک ۲.۵ ثانیه بود و سرعت بیشینه‌اش هم به ۶۴۰ کیلومتر بر ساعت گزارش شده بود، با این حال کارشناسان، تست خودرو تا مرز این سرعت را به هیچ عنوان کار عاقلانه‌ای نمی‌دانستند. کرایسلر این وسیله را با لقب پیکره‌ی غلتان (rolling sculpture) معرفی کرد.

منبع: زومیت