محور مذاکره ایران با پژو چه بود؟

این قرارداد مدت‌ها بود که در انتظار امضا شدن روزشماری می‌کرد، یعنی از هنگامی که ایران و غرب توافق اتمی تاریخی را در اواسط سال گذشته (2015 میلادی) به‌امضا رساندند و اکنون تنها به فاصله یک هفته پس از برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی از اطراف مرزهای این کشور مهم خاورمیانه، این امر تحقق پیدا کرد.
کارلوس تاوارس، مدیرعامل پژو ستیروئن در مراسم ویژه انعقاد قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک با ایران‌خودرو گفت: «با امید برقرار شدن ارتباط و همکاری عمیق و بلندمدت وارد بازار ایران می‌شویم و حضور ما در این کشور گستردگی و عمق بسیار زیادی خواهد داشت. »
این 2 شریک (پژو و ایران‌خودرو) انتظار دارند حجم سرمایه‌گذاری بین آنها برای 5 سال آینده بیش از 400 میلیون یورو (435 میلیون دلار) باشد و پیش‌بینی آنها براساس قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک به امضا رسیده، تولید بیش از 200 هزار اتومبیل در کارخانه ایران‌خودرو واقع در حومه تهران است. براساس برآوردهای مندرج در قرارداد 2 طرف تولید این خودروها قرار است از نیمه دوم 2017 م (یک‌سال‌ونیم دیگر) آغاز شود.
این قرارداد برای تاوارس (مدیرعامل پژو سیتروئن) به منزله یک کودتاست، کسی که مدت‌هاست به دنبال ورود دوباره به بازار ایران است یعنی از زمانی که سکان هدایت و مدیریت شرکت پژو را در 2014 م در دستان خود گرفت.
با امضا و رسمی شدن قرارداد پژو و ایران‌خودرو، تاوارس همچنین خود را در رقابت با رییس پیشین و رقیب فعلی‌اش کارلوس گون، مدیرعامل شرکت خودروسازی رنو SA نیز پیش انداخت. شرکت رنو هنوز در پیچ و خم مذاکرات خود با دیگر خودروساز ایرانی یعنی شرکت پارس‌خودرو برای خریداری کامل این شرکت قرار دارد. این را یکی از منابع آگاه و نزدیک به این موضوع بیان کرده و می‌گوید: با وجود انجام این مذاکرات، اما شرکت رنو در رسیدن به یک توافق نهایی و عقد قرارداد برای تولید خودرو در ایران ناموفق بوده است. با این وجود یکی از مسئولان سخنگوی شرکت رنو در رابطه با وضعیت کنونی گفت‌وگوها و مذاکرات طرف‌های ایرانی و فرانسوی (رنو) پنجشنبه گذشته اینچنین اظهار نظر کرد: «شرکت رنو فعالیت‌ها و حضور خود در ایران را به‌زودی تا سطح بسیار قابل‌توجهی افزایش داده و تشدید خواهد کرد و همراه با 2 شریک (ایرانی) خود خط‌تولید مدل جدیدی از خودروهای رنو را راه‌اندازی می‌کند.

اما آنچه در حال حاضر قطعی به نظر می‌رسد قرارداد نهایی پژو است که براساس آن، این شرکت پس از 4 سال غیبت، بار دیگر به بازار ایران برمی‌گردد. شرکت ایران‌خودرو که 14 درصد سهام آن همچنان در اختیار دولت ایران است، شریک کاری پژو در سال‌های گذشته بود و این شراکت پیش از آنکه شرکت فرانسوی در سال 2012 میلادی به یکباره تصمیم به قطع همکاری با ایران بگیرد، تداوم داشت و این قطع همکاری نیز به دلیل اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بود. تا پیش از سال 2012م و قطع همکاری، شرکت پژو اقدام به ارسال قطعات و تجهیزات آماده ساخت خودرو به ایران می‌کرد و در کارخانه طرف ایرانی یعنی ایران‌خودرو، مونتاژ اتومبیل‌های پژو انجام می‌شد.
قرارداد جدید سرمایه‌گذاری مشترک میان پژو و ایران‌خودرو علاوه بر تولید اتومبیل در ایران که به طور کامل و از نخستین مراحل تولید در داخل کشور انجام خواهد شد، شامل انتقال فناوری ساخت خودرو نیز می‌شود.
پژو اعلام کرد تولید خودرو در ایران با ترکیب فعالیت‌های 2طرف انجام شده و حداقل شامل تولید 40 درصد از قطعات و تجهیزات خودروها در کشور و به‌وسیله طرف‌های ایرانی می‌شود.
هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل گروه خودروسازی ایران‌خودرو نیز درباره نحوه همکاری با شرکت پژو گفت: «راهبرد مشارکت و همکاری ما با پژو چارچوب کاری منحصر به فردی را برای هر دو طرف ایجاد خواهد کرد تا روی مزیت‌های رقابتی‌شان سرمایه‌گذاری کنند، به ویژه در حوزه مقیاس‌های کاری تعیین شده مزیت‌های زیادی به دنبال خواهد داشت. »
تاوارس نیز به فرآیند طی شده برای عقد قرارداد تا مرحله نهایی شدن آن اینگونه اشاره می‌کند: «پژو هم‌اکنون در شرایطی به ایران بازمی‌گردد که 18 ماه مذاکرات سنگین و دشوار را پشت‌سر گذاشته و این وضعیت به دلیل آن بود که برخلاف سایر خودروسازان از جمله رنو، شرکت پژو 4 سال قبل با وجود داشتن بزرگترین سهم بازار ایران در میان شرکت‌های خودروساز خارجی، به‌ناچار تمامی عملیات تولیدی و فعالیت‌های خود در این کشور را تعطیل کرد. »
پیش از اعمال تحریم‌های همه‌جانبه علیه ایران، این کشور پس از فرانسه، دومین بازار بزرگ محصولات پژو در جهان محسوب می‌شد و میزان فروش تولیدات پژو در ایران به حدود 400 هزار دستگاه در سال رسیده بود. اما در سال 2012م بر اثر فشار شریک امریکایی‌اش جنرال موتورز مجبور شد از این بازار پرسود کنار بکشد.

تاوارس در این باره می‌گوید: «ما به هیچ وجه علاقه‌ای به ترک بازار ایران نداشتیم. پژو بیش از حد قربانی تحریم‌های بین‌المللی شد. »
در حال حاضر، ایران بهترین فرصت را در اختیار پژو قرار داده تا از این طریق فروش محصولات خود را تقویت کرده و حجم آن را افزایش دهد؛ امری حیاتی که پژو بسیار به آن نیاز دارد یعنی رشد درآمدهای این شرکت آنهم در شرایطی که نرخ فروش خودروهایش در چین بدون تغییر و یکنواخت بوده و رشدی را نشان نداده است و تقاضا برای خودروهای پژو در امریکای لاتین و روسیه نیز به دلیل اقتصاد تضعیف شده آنها همچنان سیر نزولی را طی می‌کند، ضمن اینکه این شرکت هیچ نوع فروش خودرویی در امریکا ندارد.
پژو با آن طرح شیر وحشی که نشان تجاری (لوگوی) این شرکت را تشکیل می‌دهد، در وضعیت غیرمعمولی قرار دارد، در حالی که پیش از این سردمدار شرکت‌های خارجی در بازار ایران بود حتی اگر خودش به طور رسمی عملیات اجرایی (تولید خودرو) در این کشور را در دست نداشت.
پس از آنکه در سال 2012م پژو از بازار ایران رخت بربست و کوچ کرد، شرکت ایران‌خودرو همچنان به تولید محصولات خود با عنوان پژو ادامه داد. شرکت پژو برآورد کرده شرکت ایران‌خودرو در سال 2015م (سال گذشته میلادی) نزدیک به 350 هزار اتومبیل را با استفاده از قطعات و تجهیزات ساخت داخل یا خرید آنها از طریق واسطه‌های خارجی با عنوان «پژو» تولید و روانه بازار مصرف داخلی ایران کرده در حالی که پژو هیچ حق امتیازی بابت این محصولات دریافت نکرده است.
مدیرعامل پژو در این باره خاطرنشان می‌کند پژو در دوران غیبت خود پشتیبانی‌های فنی را برای محصولات تولید شده ایران‌خودرو در اختیار این شرکت گذاشته است. تاوارس در پایان تاکید می‌کند: «تا پیش از این بازاری بر پایه 3 میلیون مشتری در ایران استوار شده بود و ما در راس آن با زیربنای استوار حضور داشتیم. »