ظرفیت‌های بالقوه ایران در صنعت خودروسازی

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، تنها در مدت 6 ماه، ایران و گروه 1+5 با انجام گفت‌وگوهای مفصل و طولانی در وین به توافقی جامع و مورد قبول همه طرف‌ها دست پیدا کردند.

بلافاصله پس از این توافق، هیات‌های مختلف نمایندگی کشورها ـ به‌ویژه اروپا ـ راهی تهران شدند و خودروسازان شناخته شده اروپایی جزو نخستین گروه‌هایی بودند که در پایتخت ایران حضور پیدا کردند آنهم در شرایطی که هنوز تمامی تحریم‌های خارجی به قوت خود باقی بودند، به هر حال صحبت درباره یکی از معدود بازارهای جهان با ظرفیت میانگین فروش سالانه بیش از 1/5میلیون خودرو بود و غیرقابل چشم‌پوشی. شرکت‌های تولیدکننده خودرو مذاکرات خود با شرکای ایرانی را به‌طور مستقیم (و بی‌واسطه) یا با برقرار کردن کانال‌های تماس و گفت‌وگو آغاز کرده‌اند و همچنین جلسات مذاکره میان خودروسازان خارجی و وزارتخانه‌های کلیدی کشور نیز مدتی پیش از این آغاز شده و تا به حال چندین خبر و گزارش که شامل اظهارنظرهای دو طرف مذاکره‌کننده است، به شکل رسمی منتشر و در رسانه‌های جهان منعکس شده و تمامی نمایندگان شرکت‌های خودروساز خارجی در مصاحبه‌های خبری بر عزم و اراده شرکت‌های متبوع‌شان برای ادامه و پیشبرد فرآیند گفت‌وگوها تاکید کرده‌اند.
ایران به‌عنوان یک بازار بسیار وسیع از ظرفیت‌های بالقوه عظیمی برخوردار است که حجم بسیار انبوه خودروهای پا به سن‌گذاشته، عرضه قطعات و تجهیزات خودروها با کیفیت پایین‌تر از حد استاندارد و همچنین موقعیت جغرافیایی استثنایی ایران به‌عنوان مرکز ثقل و قطب استراتژیک صادرات در منطقه خاورمیانه، بخشی از ظرفیت‌های بالقوه اشاره شده جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود.
علاوه بر این ایران بابت در اختیار داشتن جمعیت عظیمی از جوانان تحصیلکرده در قشر متوسط جمعیتی که یکی از خواسته‌های بیشتر آنها امکان دراختیار داشتن اتومبیل‌هایی با کیفیت به مراتب بهتری از خودروهای کنونی است، بسیار به خود می‌بالد و افتخار می‌کند. البته به نظر می‌رسد سمت و سوی بیشتر این تقاضاها متمایل به آرمان‌های صنعت خودروسازی ایران باشد، تا آنچه از طریق چشم‌ها مشاهده و جلب توجه می‌کند.

مردم ایران در جایگاه ملتی با افکار و نگرش پیشرو در منطقه (خاورمیانه)، نشان داده‌اند که صنعت خودروسازی این کشور، صنعتی متکی به خود محسوب می‌شود و در حال حاضر با درک و نگرش کامل نسبت به وضعیت صنعت خودرو در داخل و خارج از مرزهای جغرافیایی خود و همچنین آگاهی دقیق درباره چالش‌های فعلی و آینده مسیر حرکتی این صنعت در کشور و منطقه به‌ویژه در 2 حوزه حمل‌ونقل و محیط‌زیست، آمادگی لازم برای روبه‌رو شدن با این چالش‌ها را کسب کرده است.
هر چند به دلیل شرایط دشوار و خاص دهه‌های اخیر، کشور ایران تحت تاثیر انواع تحریم‌های تحمیل شده، حرکت و عملکرد صنعت خودروسازی‌اش تا حدودی محافظه‌کارانه به نظر رسیده با این وجود به هیچ‌وجه ایستا و منفعل عمل نکرده‌اند و هم‌اکنون نیز قوانین و مقررات مجموعه حوزه‌های مرتبط با صنعت خودروسازی ایران در مقایسه با استانداردهای منطقه خاورمیانه، قوانینی بسیار مترقی به شمار می‌روند. همچنین برخی اقدامات دیگر نیز در این راستا، نشانه‌هایی بر عملکرد مثبت ایران در حوزه خودرو و حمل‌ونقل هستند. حذف یارانه‌های انرژی، به‌ویژه بنزین و استفاده از آن برای احداث و توسعه سیستم حمل‌ونقل پرجنب‌وجوش عمومی و شهری از جمله این دستاوردهای ایرانیان به شمار می‌رود که مصداق عینی آن را می‌توان در سیستم حمل‌ونقل متروی تهران و 4 شهر دیگر (مشهد و تبریز، شیراز و اصفهان) مشاهده کرد و مقدمات احداث این سیستم در 3 شهر دیگر ایران نیز در دست اجراست. علاوه بر این موارد، طرح بسیار مهم از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و جایگزینی آنها با تولیدات جدید و با فناوری پیشرفته‌تر هم در زمره مجموعه اقدامات دولت ایران در زمینه بهبود شرایط زندگی و ارتقای جایگاه صنعت و محیط‌زیست این کشور به شمار رفته و به این ترتیب می‌توان عملکرد دولت‌های در راس کار در طول سال‌های گذشته تا به امروز را به عنوان مثالی عینی در زمینه امکان‌پذیر بودن طراحی و خلق مجموعه برنامه‌های توسعه و در این مورد خاص، برنامه‌ریزی‌های چندوجهی، با مدل‌های پیش‌بینی شده مختلف در حوزه رانندگی، حمل‌ونقل و صنعت خودروسازی معرفی کرد.

ایران همچنین اقدام به حذف حقوق ورودی برای واردات تعدادی از مدل‌های خاص وسایل نقلیه کرده که به صورت عمده شامل خودروهایی می‌شود که از سیستم‌های انتقال قدرت متناوب بهره می‌برند. مسئولان حوزه حمل‌ونقل عمومی شهری به موازات فعالیت‌های اشاره شده بالا، به‌طور کامل همه خودروهای وارداتی متعلق به بخش حمل‌ونقل عمومی (مانند تاکسی، اتوبوس و... ) را نیز معاف از پرداخت عوارض و حقوق ورودی به داخل کشور کرده‌اند و علاوه بر این با اجرای طرح تبدیل سوخت مصرفی، تمامی وسایل نقلیه بخش عمومی در ایران شامل خودروهای بنزین یا گازوئیل‌سوز به سیستم موتورهای گازسوز مجهز شده و از گاز طبیعی به جای دو نوع سوخت اشاره شده که آلایندگی به مراتب بیشتری دارند استفاده می‌کنند؛ راهبرد جالب توجهی که موجب شده شبکه حمل‌ونقل عمومی ایران از نظر سوخت مصرفی تبدیل به یکی از کم‌هزینه‌ترین شبکه‌های مشابه خود در سراسر جهان شود. با وجود همه سیاست‌ها و راهکارهای بسیار موفقی که تا به امروز از سوی مسئولان ایرانی اتخاذ و اجرایی شده و بخش زیادی از آنها در راستای سیاست‌گذاری برای دستیابی به صنایع خوداتکا و تا حد ممکن غیروابسته بوده اما تحریم‌های اقتصادی تاثیر زیادی بر بازار این کشور داشته است. نرخ بالای تبادل و برابری ارزها و ممنوعیت مبادلات مالی بین‌المللی صدمه زیادی بر روند جریان آزاد نقدینگی در بازار خودرو داشته و به‌ویژه چالش‌های زیادی را برای تولیدکنندگان خودرو، قطعات و تجهیزات عمده خودروها ایجاد کرده است. به‌طور تقریبی 85درصد از خودروهای فروخته شده در ایران با نرخ‌هایی کمتر از 16650 دلار و 99درصد خودروها با نرخ‌های زیر66 هزار دلار به فروش رسیده‌اند. این موضوع برای کسب اطمینان از قابل رقابت بودن قیمت‌های خودرو هنگام هجوم به عرصه بازیگران جهانی دارای اهمیت است. اگر شرکت‌های خودروساز بین‌المللی به اندازه کافی باهوش باشند که هر چه سریع‌تر به سمت بازار ایران یورش ببرند، این موضوع می‌تواند جبران‌کننده انحراف مسیر آنها از روند حرکتی معمول‌شان باشد که به دلیل سایر رویدادهای نامتعادل‌کننده منطقه نظیر افت قابل‌توجه اخیر در بازار چین، به وقوع پیوسته است.