تخصیص ۲۵۵میلیون دلار ارز به خودروی خارجی

طبق آنچه رئیس کل گمرک ایران اعلام کرده، از ابتدای سال‌ جاری تا ۲۰ تیر، هشت‌هزار و ۲۵۷دستگاه خودروی سواری از گمرکات ترخیص قطعی و وارد کشور شده است.

به گفته محمد رضوانی‌فر، ارزش این تعداد خودرو ۱۶۵میلیون دلار است. وی با بیان اینکه سال گذشته در همین مدت تنها ۲۷۷ دستگاه خودرو وارد کشور شده بود، تاکید کرد: ارزش خودروهای واردشده در آن مقطع ۸.۳میلیون دلار بود.

رضوانی‌فر این را هم گفت که درحال‌حاضر ۵۲۰۰ دستگاه خودروی دیگر به ارزش ۹۰میلیون دلار در مرحله نهایی تشریفات ترخیص است. با تجمیع این ۹۰میلیون دلار با ۱۶۵میلیون دلار مربوط به خودروهای ترخیصی، کل ارز احتصاص‌داده‌شده به واردات در سال جاری ۲۵۵میلیون دلار است. با توجه به اینکه در سال گذشته ۱۱هزار و ۲۳۶دستگاه خودروی سواری از گمرکات کشور ترخیص شده بود، کل خودروهای وارد‌شده (به صورت قطعی) تا بیستم تیر‌ماه امسال به حدود ۱۹هزار و ۵۰۰دستگاه رسیده است. همچنین با در نظر گرفتن ارزش ۲۲۳میلیون و ۸۶۱هزار دلاری واردات قطعی خودرو در سال ۱۴۰۲، کل ارزش واردات خودرو تا ۲۰ تیر امسال به ۳۸۹میلیون دلار می‌رسد.  هرچند واردات خودرو به کشور در سال جاری نسبت به پارسال بهبود پیدا کرده و سرعت گرفته، اما همچنان از وعده‌ها و برنامه‌ریزی‌های سیاستگذار بسیار عقب است.

علاوه بر این، نسبت خودروهای واردشده به کشور (با وجود سرعت گرفتن واردات) بسیار اندک است، موضوعی که نشان می‌دهد هدف‌گذاری سیاستگذار مبنی بر تنظیم بازار خودرو با کمک واردات، محقق نشده است.

پس از آنکه واردات خودرو به کشور از قید ممنوعیت رها شد، سیاستگذار اعلام کرد تا پایان سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰۰هزار دستگاه و تا انتهای خرداد ۱۴۰۲ نیز ۱۰۰هزار دستگاه دیگر وارد کشور می‌شود. بنابراین قرار بود فقط تا پایان فصل بهار پارسال ۲۰۰هزار دستگاه خودرو وارد کشور شود. این در حالی است که با وجود گذشت دو سال از آزادی واردات، طبق آمار گمرک، کل خودروهای واردشده (واردات قطعی) به کشور به یک‌دهم وعده سیاستگذار نیز نرسیده است. اگر آن ۵۲۰۰ دستگاه خودرویی را که گمرک می‌گوید در مرحله نهایی تشریفات ترخیص است، محاسبه کنیم، نهایتا چیزی حدود ۲۵هزار دستگاه خودرو وارد کشور شده که با وعده ۲۰۰هزار دستگاهی سیاستگذار، فاصله ۱۷۵هزار دستگاهی دارد. از جنبه تخصیص ارز نیز وعده سیاستگذار عملی نشده است.

قرار بود سالی یک‌میلیارد دلار ارز به واردات خودرو اختصاص پیدا کند، اما کل ارز تخصیص‌داده‌شده تا به امروز به نصف این رقم هم نرسیده است. حتی اگر ۹۰میلیون دلار مربوط خودروهای در آستانه ترخیص را هم حساب کنیم، کل ارز اختصاص‌یافته به واردات خودرو تا به امروز نهایتا نیم‌میلیون دلار است.

بنابراین با وجود سرعت گرفتن ورود خودرو به کشور، نمی‌توان گفت واردات روند مناسبی (درحدی که بتواند به تنظیم بازار خودرو کمک بزرگی کند) دارد. اگر فرض کنیم روند فعلی تا انتهای امسال ادامه داشته باشد، در کل سال جاری نهایتا ۳۰ هزار دستگاه خودروی دیگر وارد کشور خواهد شد، مگر اینکه با تشکیل دولت جدید، واردات خودرو سرعت بسیار بالاتری بگیرد.گفته می‌شود سیاستگذار از ابتدای امسال سهم ارزی واردات خودرو را افزایش داده و به این منظور حتی ارز مونتاژ  را نیز کاهش داده‌است. باید منتظر ماند و دید وزارت صمت دولت چهاردهم چه موضعی در قبال واردات خودرو دارد و آیا به آن سرعت می‌دهد؟

طبق آنچه از اظهارات رئیس‌جمهور منتخب برمی‌آید، وی موافق واردات خودرو و ایجاد رقابت در بازار است؛ بدین ترتیب در عمل، ورود خودروهای خارجی در سال جاری رشد قابل‌توجهی خواهد داشت.

اما نکته دیگری که در مورد آمار واردات خودرو وجود دارد، اظهارت اوایل امسال وزیر صمت مبنی بر واردات گسترده خودرو به کشور است. علی‌آبادی گفته بود آن‌قدر خودرو وارد کرده‌ایم که برای آنها در گمرکات کشور جا نیست. این در حالی است که گمرک می‌گوید کل خودروهای وارد‌شده (چه ترخیص‌شده و چه ترخیص‌نشده) به کشور در سال جاری به ۱۴هزار دستگاه هم نمی‌رسد.