بیش از یکماه از لغو افزایش قیمت خودرو توسط رئیس جمهور گذشته این در شرایطی است که هنوز دلیل روشنی مبنی بر ناهمخوانی سیاستهای صنعتی با خواست رئیس جمهور عنوان نشده است.
به گزارش پدال نیوز؛ هر چند وزارت صمت در ابلاغیه خود به خودروسازان دلیل لغو افزایش قیمت از سوی رئیس جمهور را عدم صدور مصوبه از سوی ستاد تنظیم بازار، خوانده بود با این حال به گفته دستاندرکاران صنعت خودرو و همچنین برخی از مسوولان صنعتی، افزایش قیمتها با مصوبه ستاد تنظیم بازار صورت گرفته است. بر این اساس حتی در سامانه کدال بورس نیز ستاد تنظیم بازار به عنوان متولی افزایش قیمت خودرو خوانده شده بود.
در هر صورت با گذشت بیش از یک ماه از لغو افزایش قیمتها از سوی رئیس جمهور، هنوز این اقدام در هالهای از ابهام قرار دارد. اما این بیتصمیمی و بلاتکلیفی در قیمتگذاری خودرو، اگر چه در ظاهر تنها «میل مسوولان صنعتی به رشد قیمتها و مخالفت رئیس جمهور با آن» را نشان میدهد با این حال همین تناقض گوییها و عملکرد ضد و نقیض دولت زیانهزار و 710میلیارد تومانی را برای سه خودروساز بزرگ کشور رقم زده است.
بر این اساس بررسی «دنیایاقتصاد» با توجه به اطلاعات ارائه شده از سوی سامانه کدال بیانگر آن است که سه خودروساز مجموعا از دستور افزایش قیمت و لغو آن توسط سید ابراهیم رئیسی مجموعا 23درصد زیان دیدهاند.
اما این برآورد زیان چگونه محاسبه شده است؟ خودروسازان 18 آبان با توجه به مصوبه ستاد تنظیم بازار نسبت به رشد قیمتها اقدام کردند این در شرایطی است که در سایت کدال تاکید شده که این مصوبه، محصولاتی را نیز که خودروسازان از ابتدای آبان ماه نسبت به عرضه آنها تعهد داشتند شامل میشود. بنابراین با در نظر گرفتن فروش خودروسازها در یکماهه آبان با قیمت آذر (که رشد قیمت 18درصدی را تجربه کردند) ضرر یکهزار و 710میلیارد تومانی را متحمل نمیشدند.
به این معنا که اگر دولت بر مواضع خود مبنی بر رشد آبان ماهی قیمتها میماند یا به تعبیری رئیس جمهور دستور لغو مصوبه ستاد تنظیم بازار را نمیداد، خودروسازان نه تنها زیان یکهزار و 710میلیارد تومانی نمیکردند بلکه به واسطه نزدیک شدن قیمتها به هزینه تولید، زیان کمتری را به ازای تولید هر محصول متحمل میشدند. به عنوان نمونه گروه پژو در ایران خودرو را مورد بررسی قرار دادیم. این شرکت 3هزار و 390میلیارد تومان به واسطه محصولات پژو در آبان فروش داشته است این در شرایطی است که با در نظر گرفتن رشد قیمتها این مبلغ میتوانست به 3هزار و 870میلیارد تومان افزایش پیدا کند. این به این معناست که ایران خودرو بر سر محصولات گروه پژو 490میلیارد تومان ضرر کرده یا به تعبیری 5/ 12درصد زیان را در فروش این گروه به ثبت رسانده است. باقی محصولات نیز به این صورت محاسبه و در نتیجه زیان هزار و 710میلیارد تومانی به حساب خودروسازان نوشته شده است. به این ترتیب این شرکت در مقطع عنوان شده یعنی قبل از رشد قیمتها هر چه بیشتر فروخته، بیشتر ضرر کرده است.
در رتبه دوم این بررسی نیز شرکت سایپا قرار دارد و رتبه سوم ضرر دهی نیز متعلق به پارس خودرو است. به این ترتیب خودروسازان به دلیل زیاندهی تولید هر چه تیراژ فروش را افزایش دادهاند در کنار آن ضرر بیشتری کردهاند. آنچه مشخص است در دنیا رشد تیراژ و در کنار آن، کاهش هزینههای تولید به عنوان مسیر سوددهی خودروسازان شناخته میشود این در شرایطی است که در کشورمان، به دلیل قیمتگذاری دستوری خودروسازان هر چه بیشتر تولید و عرضه میکنند، با زیان بیشتری نیز روبهرو هستند.
هر چند «دنیایاقتصاد» قیمتگذاری دستوری را آفتی برای خودروسازی کشور میداند که جز زیاندهی و کمبود عرضه نتیجه دیگری در برندارد با این حال اصرار بر تعیین قیمتها از سوی برخی از مراجع نیز باید با ضوابطی خاص صورت گیرد. به عنوان نمونه شورای رقابت سال گذشته قیمتگذاری فصلی را مبنای تعیین قیمتها اعلام کرد حال آنکه در فصل زمستان با بهانه تنظیم بازار خودرو، بر مصوبه خود چشمپوشی کرد. ستاد تنظیم بازار نیز که حالا مرجع قیمتگذاری خودرو شده، در ظاهر باید مطیع امر و نهیهای مقامات بالای دولتی باشد. این در حالی است که هر بلاتکلیفی و بیتصمیمی زیان فراوانی را به حساب خودروساز خواهد نوشت. نمونه آن نیز قیمتگذاری 17 آبان خودرو از سوی این ستاد بود که بعد از دو روز از اعمال آن توسط خودروسازان وزارت صمت اعلام کرد که به دستور رئیس جمهور و به دلیل اینکه ستاد تنظیم بازار برای افزایش خودرو مصوبهای نداشته، این وزارتخانه به خودروسازان دستور داده که هرگونه افزایش قیمت خودرو ملغی شود.
زیان تحمیلی به خودروساز
همانطور که عنوان شد توقف دستور افزایش قیمت خودرو توسط ابراهیم رئیسی به نوعی سبب زیان خودروسازان شد. سه خودروساز بزرگ کشور در حالی که تمام برنامهریزیهای خود را انجام داده بودند تا از آبان ماه قیمت محصولات تولیدی خود را افزایش دهند اما به ناگاه خبر مخالفت رئیس جمهور سبب شد تا خودروسازان مجبور شوند در هشتمین ماه از سالجاری محصولات تولیدی خود را بدون اعمال افزایش قیمت برای مشتریان فاکتور کنند.
این اتفاق با زیان حدودهزار و 700میلیارد تومانی سه خودروساز بزرگ کشور همراه شد. در میان خودروسازان، ایران خودرو بیش از دو خودروساز دیگر یعنی سایپا و پارس خودرو از این مساله زیان کرد. آبیهای جاده مخصوص بیش ازهزار و 100میلیارد تومان خسارت دیدند. بعد از ایران خودرو، سایپا از دستور توقف افزایش قیمت حدود 465میلیارد تومان از درآمد خود را از دست داد. پارس خودروییها نیز بیش از 142میلیارد تومان کمتر پول از مشتریان خود گرفتند.
حال سراغ جزئیات وضعیت فروش محصولات ایران خودرو میرویم تا زیاندهی این خودروساز را روی هر محصول به صورت جداگانه حساب کنیم.
آبیهای جاده مخصوص در آبان از ناحیه فروش بیش از 24هزار و 300 دستگاه از محصولات حاضر در گروه پژو حدود 3هزار و 390میلیارد تومان درآمد کسب کردند. چنانچه این خودروساز اجازه داشت لیست جدید قیمتهای آذر خود را در آبان ماه اعمال کند میزان درآمد آنها از فروش این تعداد خودرو در گروه پژو حدود 490میلیارد تومان افزایش پیدا میکرد. به عبارت دیگر این خودروساز حدود 5/ 12درصد از درآمد خود را از دست داد. گروه سمند نیز زیانی حدود 92میلیارد و 500میلیون تومانی تجربه کرد. آبیهای جاده مخصوص نزدیک به 5هزار و 200 دستگاه انواع سمند را به بازار عرضه کردند. افت درآمد حدود 92میلیارد تومانی به آن معناست که فروش گروه سمند با قیمتهای پیشین بیش از 11درصد از درآمدی را که از ناحیه فروش میتوانست به جیب ایران خودرو برود کم کرده است.
فروش دنا با قیمتهای قدیم به جای قیمتهای جدید درآبان ماه امسال سبب شد تا غول آبی جاده مخصوص حدود 283میلیارد تومان کمتر درآمد کسب کنند. ایران خودروییها در هشتمین ماه از سالجاری در مجموع نزدیک به 4هزار و 700 دستگاه انواع دنا را برای مشتریان خود فاکتور کردند. کاهش 283میلیارد تومانی درآمد فروش از ناحیه دنا به آن معناست که ایران خودروییها حدود 21درصد از درآمد خود را از ناحیه فروش این محصول از دست دادند.
سراغ رانا میرویم. ایران خودرو در سالجاری برنامه ویژهای برای تولید و عرضه رانا ارائه کرد. این خودروساز در یکماهه آبان 1400 در مجموع بیش از 7هزار دستگاه رانا برای مشتریان خود فاکتور کرد. آبیهای جاده مخصوص از فروش این خودرو درآمدی بیش ازهزار و 120میلیارد تومان در صورتهای مالی خود ثبت کردند. اما چنانچه آنها میتوانستند این تعداد رانا را با قیمتهای جدید به فروش برسانند درآمدشان از این ناحیه عددی حول و حوشهزار و 363میلیارد تومان میشد. بنابراین غول آبی جاده مخصوص در فروش رانا حدود 236میلیارد و 600میلیون تومان را از دست داد یا به عبارت دیگر بیش از 17درصد از درآمد خود را از این ناحیه از دست داد.
دیگر خودروساز کشور یعنی خودروسازی سایپا نیز از ناحیه فروش آبان ماه با قیمتهای قدیم بیش از 465میلیارد تومان زیان را به خود دید. نارنجیهای جاده مخصوص طی دومین ماه از فصل پاییز امسال بیش از 3هزار و 100 دستگاه پراید 151 (پراید وانت) را برای مشتریان خود فاکتور کردند. این در شرایطی است که درآمد این شرکت از محل فروش این تعداد وانت پراید با قیمت قبل حدود 260میلیارد و 500میلیون تومان بود. اما اگر غول نارنجی جاده مخصوص اجازه داشت این تعداد محصول خود را با قیمتهای جدید عرضه کند درآمدش از ناحیه فروش پراید 151 بهبیش از 410میلیارد تومان میرسید. به دیگر سخن این خودروساز حدود 37درصد درآمد خود را از این محل از دست داد.
در حال حاضر پرتیراژترین محصول سایپا خانواده تیباست. طی آبان سالجاری این خودروساز بیش از 10هزار و 500 دستگاه انواع تیبا را برای مشتریان خود فاکتور کرده است. فروش محصولات این خانواده بدون اعمال قیمتهای جدید درآمدی حدود 904میلیارد تومانی را برای این خودروساز به همراه داشت. اما اعمال قیمتهای جدید برای فروش این تعداد تیبا میتوانست درآمد سایپا را حدود 211میلیارد و 500میلیون تومان افزایش دهد. بنابراین خودروساز ساکن کیلومتر 15 جاده مخصوص حدود 19درصد از درآمد خود را از این ناحیه از دست داد.
شاهین محصول نوبرانه سایپا نیز که در آبان بیش ازهزار و 500 دستگاه برای مشتریان فاکتور کرد باعث شد تا درآمدی نزدیک به 367میلیارد تومانی برای این خودروساز به ارمغان بیاورد. اما این امکان برای سایپاییها وجود داشت که با اعمال قیمتهای جدید درآمد خود را از این ناحیه تا حدود 468میلیارد تومان افزایش دهند.
غول نارنجی جاده مخصوص به دلیل توقف افزایش قیمتها در دومین ماه از فصل پاییز از محل فروش شاهین بیش از 21درصد از درآمد خود را از دست داد. سومین خودروساز بزرگ کشور نیز هر چند به نسبت دو خودروساز دیگر زیان کمتری را از ناحیه فروش محصولات خود به قیمتهای قدیم در صورتهای مالی خود درج کرد با این حال اما از این زیان مصون نبود.
پارس خودروییها طی آبان امسال بیش ازهزار و 300 دستگاه از خانواده Q200 (انواع کوئیک به جز کوئیک معمولی) را برای متقاضیان این خودرو فاکتور کردند. در صورتهای مالی این خودروساز در آبان ماه مشخص شده که فروش این تعداد از محصولات خانواده Q200 نزدیک به 180میلیارد تومان نقدینگی به حساب پارسخودروییها واریز کرد. اما اگر سومین خودروساز بزرگ کشور این تعداد از محصولات گروه Q200 را با قیمتهای جدید عرضه میکرد درآمدش حدود 33میلیارد تومان افزایش مییافت.
بنابراین فروش محصولات گروه Q200 با قیمتهای قدیم زیانی حدود 18درصدی به این خودروساز تحمیل کرده است.
پارس خودرو از فروش بیش از 4هزار و 750 دستگاه کوئیک معمولی با قیمتهای قدیم نیز زیانی حدود 105میلیارد تومانی را به خود دیده است. این زیان به آن معناست که پارس خودرو حدود 18درصد از درآمد خود را از ناحیه فروش این خودرو از دست داده است.
سومین خودروساز بزرگ کشور از فروش حدود 250 دستگاه از محصولات گروه S200 بدون اعمال قیمتهای جدید نیز زیانی حدود 4میلیارد و 600میلیون تومان در کارنامه خود ثبت کرده است. این میزان زیان بیش از 15درصد از درآمدهای پارس خودرو از محل فروش گروه S200 را کاهش داده است.دنیای اقتصاد