اهمیت رفع موانع بیمه در حوزه کسب و کار

بیمه (Insurance) در لغت به‌معنای ضمانت است. ممکن است از این ضمانت در زمان زیان و خسارت، بیکاری، ازکارافتادگی یا بیمه عمر و سرمایه‌گذاری استفاده شود؛ از این رو نخستین چیزی که با شنیدن واژه بیمه به ذهن افراد متبادر می‌شود، آسایش و امنیت خاطر است.

 به‌عبارتی بیمه نوعی تعاون و مشارکت و همیاری اجتماعی در زمان بروز حوادث و راهکاری منطقی برای توسعه بهداشت روان شهروندان و پاسخگویی به نیازهای جامعه در مقابل بروز حوادث ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی است. با بررسی تاریخچه بیمه، به‌نظر می‌رسد نخستین دستاوردهای انسان در صنعت بیمه، توسط دریانوردان و بازرگانان دریایی حاصل شده است. صنعت بیمه در فرهنگ ایران سابقه‌ای دیرینه دارد و در مدل سنتی خود نوعی از همیاری اجتماعی و امنیت خاطر و آینده‌نگری به‌منظور توزیع و کاهش زیان فرد یا افراد بین همه افراد گروه یا جامعه است.

 از این حیث که هر نوع کسب‌وکاری توام با ریسک‌‌ است و مشکلات غیرقابل پیش‌بینی و چالش‌‌ها حذف‌شدنی نیستند، با مدیریت ریسک و پوشش‌‌‌های بیمه‌ای می‌توان از میزان خسارات و آثار ناخوشایند حوادث و زیان متولیان حوزه‌های کسب‌وکار کاست. در حوزه کسب‌وکار، بیمه قادر است با ایجاد اطمینان در مجموعه فعالیت‌های اقتصادی نقش کلیدی در توسعه اجتماعی و اقتصادی ایفا کند. عاملی که ما را به استفاده از بیمه‌های مختلف وادار می‌کند، تمایل‌مان به بهتر ساختن وضع مادی و رسیدن به امنیت خاطر و آرامش است. بیمه از شاخص‌های نشان‌دهنده میزان توسعه‌یافتگی در جوامع است. مسلما بخش‌های مختلف کسب‌وکار در جوامع توسعه‌یافته توجه بیشتری به بیمه دارند.

 صنعت بیمه در هر کشور، از مهم‌ترین نهادهای مالی فعال است که علاوه بر تامین امنیت کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی، از طریق ارائه خدمات می‌تواند نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای در تحرک و پویایی بازارهای مالی و تامین وجوه قابل سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اقتصادی داشته باشد. بیمه در حقیقت تضمین‌کننده سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف تولید و کسب‌وکار است و موجب ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران و آحاد اجتماع می‌شود. توسعه صنعت بیمه در سراسر دنیا، ضرورت توجه بیشتر به این صنعت در کشور و فرهنگ‌سازی در این زمینه را اجتناب‌ناپذیر می‌کند، زیرا بیمه زیرساخت و بستر مناسبی برای رفاه شهروندان جامعه و فعالان حوزه کسب‌وکار فراهم می‌کند. این اصل را می‌توان به خانواده‌ها نیز تعمیم داد؛ به این معنا که خانواده‌های مرفه از بیمه‌های بیشتری استفاده می‌کنند. با بررسی و مقایسه نمودار توسعه صنعت و توسعه بیمه در کشورهای پیشرفته درمی‌یابیم که بیمه همواره به‌عنوان پشتیبان صنعت و اقتصاد کشور عمل کرده و در زمان بحران، صنایع و کسب‌وکار با تکیه بر بیمه به حیات و فعالیت‌شان ادامه داده‌اند.

 بی‌شک توسعه صنعت بیمه یکی از استانداردهای مهم در ایجاد امنیت روانی جامعه است و نمی‌توان نقش آن را در عرصه فرهنگ، اجتماع و اقتصاد نادیده انگاشت. کارشناسان و متولیان صنعت بیمه معتقدند فرهنگ بیمه در کشور هنوز فراگیر نشده و آحاد جامعه آشنایی چندانی با آنها ندارند و به همین خاطر بیشتر مردم بیمه را با بیمه اجباری، شخص ثالث، بیمه بدنه یا خدمات درمانی می‌شناسند و آگاهی کافی درباره انواع خدمات بیمه‌ای دیگر ندارند؛ بنابراین با تبلیغات، اطلاع‌رسانی و افزایش سطح آگاهی و دانش بیمه‌ای و بهره‌‌گیری از ابزارهای مناسب می‌توان ضمن ارتقای سطح آشنایی جامعه، به معرفی انواع خدمات صنعت بیمه پرداخت و فرهنگ بیمه را در جامعه نهادینه کرد تا افراد جامعه با مفهوم بیمه و انواع خدمات و کاربری آن آشنا شده و با این باور که بیمه با جبران زیان‌های اقتصادی ناشی از حوادث، هزینه‌های غیرقابل جبران را به هزینه‌های قابل‌جبران تبدیل می‌کند، انگیزه و تمایل مردم به خرید بیمه را بیشتر کرد. در نهایت توسعه صنعت بیمه در کشور موجب توسعه کسب‌وکار و توسعه رفاه اجتماعی شهروندان جامعه و مدیریت ریسک کسب‌وکار می‌شود و به این ترتیب نگرانی آنها نسبت به آینده کاهش می‌یابد.

 هرچند به تصور برخی افراد پرداخت حق بیمه نوعی هزینه است اما در حقیقت بیمه موجب کاهش هزینه‌ها در بلندمدت می‌شود. بیمه، پس‌اندازی پنهان و بخش کوچکی از درآمد ماهانه یک بنگاه اقتصادی یا یک خانواده است که تابعی از رونق و رشد فعالیت‌های اقتصادی است اما در برخی مواقع و باتوجه به نوع بیمه‌ای که بیمه‌گذار انتخاب می‌کند، بیمه نوعی سرمایه‌گذاری یا پس‌انداز و «درآمد خرج‌نشده» است؛ یعنی میزانی از درآمد که ما آن را خرج نمی‌کنیم یا اموالی که به‌عنوان بیمه سرمایه‌گذاری برای مصرف آینده کنار می‌گذاریم. جوامع سالم پیش از آنکه نیازمند آسایش باشند، به امنیت روانی نیازمند هستند، زیرا در سایه امنیت روانی و اجتماعی هر هدفی دست‌یافتنی است؛ از این رو توسعه خدمات و پوشش‌های بیمه‌ای موجب امنیت روانی و آرامش جمعی، توسعه اجتماعی و توسعه کسب‌وکار خواهد شد.

نویسنده: شهرام شیرکوند- پژوهشگر اقتصادی