تداوم انحصار با خودکفایی صددرصدی در صنعت خودرو

به گزارش پدال نیوز به نقل از خودروکار، ترک دوباره شرکای خارجی پس از اعمال تحریم های آمریکا صنعت خودرو را که از دیرباز عادت به مونتاژکاری داشت با مشکلات عدیده ای مواجه کرد. هرچند پیش از این نیز تجربه های مشابهی بر اثر ترک یک شبه این شرکا وجود داشت اما خودروسازان بدون درس گرفتن از این تجارت، پس از برجام همکاری دوباره خود را با شرکای خارجی از سر گرفتند که در نهایت این شرایط تکرار شد و خودروسازان داخلی را بر آن داشت تا نسبت به تدوین سازوکاری اساسی با هدف کمرنگ کردن اثرات تحریم ها اقدام کنند از این رو دست به تدوین پروژه های داخلی سازی قطعات با هدف کاهش وابستگی زدند.

تاکنون 4 میز داخلی سازی برگزار شده و میز پنجم نیز در انتظار تایید وزارت صمت است اما نگاهی به آمار و ارقام موجود از این 4 میز نشان می دهد که تاکنون بیش از 340 میلیون یورو صرفه جویی ارزی حاصل شده است. به طوری که مهدی مطلب زاده، رییس کمیته ساخت داخل انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرومحرکه و قطعه سازان پیش از این در گفت و گو با خبرنگار خودروکار با اشاره به تحقق 40 درصد اهداف نهضت داخلی سازی اظهار کرده بود که نتیجه این داخلی سازی ها 343 میلیون‌یورو صرفه‌جویی ارزی بوده و 40 ‌درصد از صرفه‌جویی ارزی برنامه‌ریزی‌شده را محقق کرده است.

وی در تشریح میزان پیشرفت فیزیکی و صرفه‌جویی ارزی در میزهای داخلی سازی نیز اظهار کرده بود که به ترتیب در میز نخست 82درصد تعدادی و 60 درصد ارزی، در میز دوم 65درصد تعدادی و 70درصد ارزی، در میز سوم 57درصد تعدادی و 27 درصد ارزی و در میز چهارم  54.5 درصد تعدادی و 25 درصد ارزی بوده است.

به گفته او، برگزاری میز پنجم منتظر انتخاب وزیر صنعت است که شامل 16 مجموعه و 43 قطعه خواهد بود و کاهش ارزبری 242 میلیون دلاری در آن پیش بینی شده است.

در این شرایط برخی از کارشناسان با تکیه بر این آمار و ارقام معتقدند که وقت آن رسیده تا صنعت خودرو بدون وابستگی به شرکای خارجی کار خود را پیش ببرد. این اظهارات در حالی مطرح می شود که فعالان صنعت خودرو و قطعه معتقدند تیراژ تولید ملاک مشخصی برای انجام خودکفایی است و داخلی سازی بسیاری از قطعات به واسطه تیراژ پایین تولید خودروها چندان صرفه اقتصادی ندارد این در حالیست که نگاهی به عملکرد شرکت های بزرگ خودروساز نیز نشان می دهد که نسبت به خودکفایی کامل همه قطعات اقدام نمی شود و به طور کلی قرار نیست خودکفایی کامل در خودروسازی رخ بدهد بر این اساس داخلی سازی چند محصول جدید و تولید آزمایشی آن ها نمی‌تواند به معنای بی‌نیازی خودروسازی کشور از همکاری‌های خارجی باشد.

یادمان نرود صنعت خودرو و قطعه سازی ایران سال‌ها از فناوری و تکنولوژی روز دنیا عقب بوده و حرکت بر اساس اشل جهانی به طور قطع، بدون کمک شرکت‌های خارجی محقق نخواهد شد.

از سوی دیگر به واسطه عملکرد محدود چند خودروسازی  و انحصار ایجاد شده بازار خودروی کشور محدود بوده و سبد محصولات متنوعی در کشور وجود ندارد چرا که شرکت های خارجی به صورت مستقل در سال های گذشته در ایران فعالیت نداشته اند و این روند باعث شده تا رقابتی در صنعت خودرو ایجاد نشود. در این فضای انحصاری، مشتری حق انتخاب چندانی ندارد و با توجه به ضعف رقابت، چشم انداز مناسبی از بهبود کیفیت نیز قابل تصور نیست.

بر این اساس عدم تمایل به همکاری با شرکت های خارجی حتی پس از لغو تحریم ها و احیای برجام تنها به پررنگ شدن انحصار منجر شده و در نهایت مشتریان زیان دیدگان اصلی این بازی خواهند بود.