پیش‌پرداخت؛فشار مضاعف بر قطعه سازان

خرید مواد اولیه از بورس برای رقابتی شدن
مشاور انجمن قطعه‌سازان کشور در تشریح راهکارهای تامین مواد اولیه صنعت قطعه‌سازی اظهار کرد: هم‌اکنون با استفاده از 2 روش، می‌توان نسبت به تهیه مواد اولیه موردنیاز صنعت قطعه اقدام کرد که یکی از این راهکارها خریداری مواد اولیه از بورس است. راهکار دیگر تامین مواد اولیه صنعت قطعه از طریق دولت است، به طوری که می‌توان از دولت مواد اولیه ساخت قطعات خودرو را تهیه کرد که به اعتقاد فعالان این حوزه، خرید مواد اولیه از بورس در رقابتی شدن شرایط بیشتر تاثیرگذار خواهد بود. محسن رزم‌خواه اظهار کرد: هم‌اکنون قیمت‌ها در بورس نسبت به زمانی که مواد اولیه به صورت مستقیم از کارخانه تهیه می‌شود، منطقی‌تر است زیرا در کارخانه در هر دوره زمانی، قیمت متفاوتی اعلام می‌شود، این درحالی است که قیمت‌گذاری در بورس براساس مکانیزم عرضه و تقاضای مواد اولیه انجام می‌شود و قیمت‌ها واقعی بوده و امکان فساد کمتر است زیرا در بورس عرضه عمومی کالاها انجام می‌شود، از این‌رو مزایای بیشتری به همراه خواهد داشت که برای تولیدکنندگان به صرفه‌تر است. رزم‌خواه افزود: زمانی که مواد اولیه از تولیدکنندگان انحصاری خریداری می‌شود، شرایط فروش نیز به وسیله این تولیدکنندگان تعریف می‌شود که باید 10 یا 20درصد به صورت پیش‌پرداخت باشد که این روند به صلاح تولیدکنندگان نیست اما در بورس پیش‌پرداختی وجود ندارد و قیمت‌ها در بورس اعلام می‌شود و هر شخصی، خرید خود را بر اساس قیمت‌های اعلام شده انجام می‌دهد.

نظارت بر فروش قطعه‌سازان
درحال‌حاضر تامین‌کنندگان مواد اولیه در داخل که به‌طور عمده شرکت‌های بزرگ دولتی و نیمه‌دولتی هستند، در شرایط تحریم و با وجود اینکه قیمت مواد اولیه آنها به افزایش نرخ ارز ارتباطی نداشته، قیمت‌های مواد اولیه خود را در سطح قیمت‌های جهانی افزایش می‌دهند. بنابراین قیمت مواد اولیه داخلی مانند انواع پلیمر و فلزات نیز مانند مواد اولیه خارجی در دوران تحریم به شدت افزایش قیمت داشته است که بی‌شک این روند بر فعالیت قطعه‌سازان تاثیر خواهد گذاشت. عضو انجمن قطعه‌سازان کشور نیز به عنوان یکی دیگر از فعالان حوزه قطعات خودرو با بیان اینکه قطعه‌سازان فلزات، مواد پتروشیمی و مواد پلیمری را از بورس تهیه می‌کنند، گفت: قیمت مواد اولیه در بورس شناور است و بالا و پایین می‌شود. این درحالی است که قیمت فروش قطعه‌سازان ثابت بوده و در این بین بیشترین ضرر را تولیدکنندگان قطعه متحمل می‌شوند اما دولت قیمت ثابتی را در زمینه مواد اولیه اعلام می‌کند. علی اکبر جوانروح اظهار کرد: فروش قطعه‌سازان به وسیله خودروسازان آنالیز می‌شود و خودروسازان دفاتر قطعه‌سازان را بررسی کرده و در این شرایط هراندازه قیمت خرید به هر میزان متغیر باشد، میزان خطرپذیری فروش قطعه‌سازان نیز بیشتر خواهد بود.
به گفته وی، مبلغی به عنوان پیش‌پرداخت برای تهیه مواد اولیه به بورس یا دولت پرداخت نمی‌شود و هزینه مواد اولیه به طور کامل پرداخت می‌شود، از سویی قطعه‌سازان پول خود را بابت فروش قطعات خودرو از خودروسازان با تاخیر دریافت می‌کنند که این روند ضرر زیادی را به قطعه‌سازان تحمیل می‌کند.

نحوه خرید مواد اولیه از بورس
گفته‌های فعالان صنعت قطعه در حالی است که مدیر معاملات کالایی کارگزاری نهایت‌نگر نیز با تشریح روند تامین مواد اولیه از طریق بورس اظهار کرد: به طور معمول خرید مواد اولیه قطعه‌سازان از بورس به صورت نقدی انجام شده و 10 درصد به عنوان پیش‌پرداخت به بورس ارائه می‌شود و این دسته از تولیدکنندگان بعد از 72 ساعت نسبت به تسویه‌حساب اقدام می‌کنند.
احمد بیات در ادامه گفت: فعالان این حوزه 90 درصد مبلغ باقیمانده را می‌پردازند و مواد اولیه خود را تحویل می‌گیرند. در این میان برخی شرکت‌های قطعه‌سازی طرف‌قرارداد با شرکت‌های پلیمری هستند که از این شرکت‌ها به صورت اعتباری خرید می‌کنند، در این روش ابتدا گشایش اعتبار انجام می‌شود و به صورت اعتبارهای 2ماه، 3 ماه و 40 روز بسته به نوع قراردادها، خرید انجام می‌شود اما در روش معمول، خرید از بورس به صورت نقدی انجام می‌شود. به گفته وی، قطعه‌سازان بیشتر مواد اولیه‌ای مانند پلیمر و ورق‌های فولادی را از بورس خریداری می‌کنند. براساس این گزارش کارشناسان حوزه قطعات خودرو نظرات متفاوتی درباره تامین مواد اولیه ساخت قطعات خودرو دارند. به اعتقاد برخی فعالان، تامین مواد اولیه از بورس منجر به رقابتی شدن تولید و به دنبال آن بازار خواهد شد و برخی نیز معتقدند تهیه مواد اولیه از بورس به دلیل اینکه باید پیش‌پرداختی بابت تهیه این مواد پرداخت شود، ضرر و زیان تولیدکنندگان قطعات خودرو را به همراه خواهد داشت و از سویی نیز به دلیل اینکه قطعه‌سازان پول خود را بابت فروش قطعات از خودروسازان به موقع دریافت نمی‌کنند، تهیه مواد اولیه به این روش بر فشارهای وارد شده به این تولیدکنندگان می‌افزاید.