سهم قطعه سازان داخلی از پسابرجام چیست؟

صنعتی که با وجود تمام گیر و گرفتاری‌هایی که از کمبود نقدینگی و مشکلات مالی نشأت می‌گیرد، باز هم امید به روزهای خوشی دارد. با این حال به گفته کارشناسان و فعالان این حوزه، مشارکت با کشورهای صاحبنام و پیشرو در زمینه ساخت قطعات خودرو بستگی به همکاری خودروسازان کشورهای خارجی با ایران دارد. درواقع همزمان با قطعی شدن قرارداد مشارکت هر کدام از خودروسازان خارجی با ایران، قطعه‌سازان کشورمان نیز به منظور همکاری با قطعه‌سازان آن کشور وارد عمل خواهند شد. مهم‌ترین شرط این همکاری‌ها افزایش داخلی‌سازی قطعات خودرو است تا بتوان به اهداف چشم‌انداز صنعت خودرو در افق 1404 نزدیک شد و اقداماتی را به منظور افزایش صادرات قطعات به کشورهای خارجی انجام داد. در همین حال دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور درباره مشارکت قطعه‌سازان داخلی با کشورهای خارجی همزمان با لغو کامل تحریم‌های اقتصادی در ایران  گفت: تعیین‌کننده اصلی برای مشارکت با کشورهای خارجی قطعه‌سازان نیستند، بلکه بسته به این است که خودروسازان ایران با کدام خودروسازی‌های خارجی به توافق می‌رسند، از این رو اولویت قطعه‌سازان نیز به منظور همکاری مشترک تعیین خواهد شد. آرش محبی‌نژاد اظهار کرد: کشور فرانسه از قدمت دیرینه‌ای در زمینه همکاری و مشارکت با صنعت خودروی ایران برخوردار است و بیشتر خودروسازان و قطعه‌سازان ایرانی با کشور فرانسه تعامل داشته‌اند صنعت خودرو با کشور فرانسه، رها کردن بازار ایران به واسطه محدودیت‌های ناشی از دوران تحریم به‌وسیله این کشور بود. وی ادامه داد: خودروسازان آلمانی، ژاپنی و کره‌ای می‌توانند همکاری‌های مناسبی با کشور ایران در زمینه صنعت خودرو و قطعه داشته باشند اما این همکاری‌ها به منافع ملی کشور و چارچوب مقررات و سیاست‌های 5گانه وزارت صنعت، معدن و تجارت بستگی دارد و بر اساس اینکه کدام‌یک از خودروسازان نزدیکی بیشتری به این سیاست‌ها دارند، بیشترین عمق ساخت داخل در ارتباط با کدام یک از خودروسازان محقق و بنا بر منافع ملی، نهایی می‌شود. وی گفت: انعقاد قراردادهای بین‌المللی اگر به‌طور برد-برد نباشد و هر دو طرف از این همکاری‌ها سودی نبرند، استمراری نخواهد داشت. اما با این حال کشورهای اروپایی به منظور گسترش همکاری در صنعت قطعه از لحاظ قدمت همکاری‌ها و سطح فناوری نسبت به کشورهای آسیایی اولویت دارند. دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور عنوان کرد: لغو تحریم‌ها برای تمامی صنایع کشور به ویژه صنعت خودرو یک شمشیر دولبه خواهد بود. از یک سو لغو کامل تحریم‌های اقتصادی در ایران منجر به تسهیل مبادلات بین‌المللی، تامین سرمایه‌گذاری، انتقال دانش فنی شده و رقابت در فضای بین‌المللی آغاز می‌شود و از سوی دیگر تسهیل در روند واردات قطعات صنعت را نابود خواهد کرد. از این‌رو فضای رقابتی جدید نیازمند پیش‌بینی سیاست‌های کلان جامعی است که به صنعت و تولید ملی لطمه‌ای وارد نشود.

تسهیل در روند ارتباط با قطعه‌سازان خارجی
مشاور انجمن قطعه‌سازان کشور نیز  به تاثیر اجرای برجام بر صنعت قطعه‌سازی کشور اشاره کرد و توضیح داد: صنعت قطعه‌سازی به دانش فنی، ماشین‌آلات و فناوری کشورهای خارجی نیازمند است، در نتیجه عمده‌ترین تاثیری که برجام بر صنعت قطعه‌سازی خواهد گذاشت، ارتباط راحت با کشورهای صنعتی و صاحب فناوری است، چراکه در نتیجه آن، دانش فنی و ماشین‌آلات جدید وارد صنعت قطعه‌سازی خواهد شد. آنطور که محسن رزم‌خواه می‌گوید: با اجرای برجام و همکاری شرکت‌های قطعه‌سازی داخلی با کشورهای خارجی، ارتباط با صنعتگران خارجی تسهیل می‌شود که در نتیجه این امر، سطح دانش مدیریت و تخصص قطعه‌سازان کشور افزایش خواهد یافت. وی اظهار کرد: با اجرای برجام و ارتقای دانش فنی در شرکت‌های قطعه‌سازی، فعالان این حوزه وارد عرصه‌های بین‌المللی خواهند شد. از این‌رو فعالیت شرکت‌های قطعه‌سازی تنها منحصر به بازارهای داخلی نخواهد بود و درصورت مواجه شدن صنعت خودرو با هرگونه بحرانی، به دنبال آن صنعت قطعه‌سازی نیز دچار بحران نمی‌شود زیرا قطعه‌سازان با شرکت‌های گسترده‌تری همکاری خواهند کرد. در همین حال یک عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان کشور نیز به تاثیرات مثبت اجرای برجام در صنعت قطعه‌سازی کشور اشاره کرده است. محمدرضا نجفی‌منش اظهار کرد: با اجرای برجام، نقل وانتقال پول به راحتی انجام می‌شود و فناوری‌های جدید وارد کشور می‌شوند. این درحالی است که در سال‌های تحریم خرید قطعه‌سازان از منابع قبلی یعنی آن‌دسته از شرکت‌های خارجی که در گذشته با ایران همکاری داشتند، میسر نبود. بر اساس این گزارش با اجرای برجام به‌تدریج موانع موجود برطرف شده و مسیر ورود شرکت‌های قطعه‌سازی خارجی به کشورمان هموار و همزمان با شروع این همکاری‌ها زمینه برای نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت قطعات خودرو و کسب دانش فنی ساخت قطعات جدید فراهم می‌شود که بدون شک تولید قطعات جدید، افزایش تیراژ و به دنبال آن افزایش کیفیت می‌تواند صنعت قطعه ایران را در عرصه‌های جهانی مطرح کند اما باید منتظر ماند و چشم دوخت که با لغو کامل تحریم‌های اقتصادی و اجرای برجام کدام‌یک از خودروسازان خارجی با خودروسازان ایرانی به توافق‌های لازم برای همکاری خواهند رسید تا قطعه‌سازان نیز وارد عرصه مشارکت شوند.