دو علت توقف خودرو در پارکینگ کارخانه‌ها

به گزارش "پدال نیوز" به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز؛ طبق گزارشی که پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر کرده، موجودی انبار خودروسازان در ۳ ماه منتهی به مهر امسال، ۹/ ۹ درصد و در خود مهر نیز ۷/ ۱۴ افزایش پیدا کرده است. از این اتفاق، تفسیرهای مختلفی صورت گرفته که در این بین، خودروسازان باز هم متهم به احتکار شده‌اند، زیرا تعداد تولید آنها از میزان فروش‌شان در بازه‌های زمانی تحت بررسی، پیشی گرفته است. طبق این تفسیر، شکاف بین تولید و فروش، سبب رشد موجودی انبار خودروسازان ( و قطعه‌سازان) شده و معنای آن، عدم عرضه تمام محصولات تولیدی (در دو بازه زمانی سه ماه منتهی به مهر و خود مهر) به بازار است. در این تفسیر گفته شده که خودروسازان به قصد «مدیریت فروش» با توجه به نوسانات بازار، از عرضه همه تولیداتشان، خودداری می‌کنند تا در زمان مناسب (وقتی قیمت کارخانه‌ای بالا رفت)، آنها را روانه بازار کرده و سود بیشتری به دست بیاورند.

  احتکار، واکنشی به نرخ‌گذاری دستوری؟

در باب فرضیه نخست (احتکار خودرو به قصد مدیریت بازار)، مساله اصلی به موضوع قیمت برمی‌گردد. خودروسازان مدعی‌اند قیمت‌های اعلامی از سوی نهادهای رگولاتوری متناسب با هزینه تولید محصولات شان نیست، بنابراین آنها از ناحیه فروش زیان می‌بینند. خودروسازان همین چندی پیش اعلام کردند زیان انباشته‌شان تا پایان شهریور امسال، به حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

  شاید هم خودروهای ناقص

در مقابل فرضیه احتکار خودرو اما مساله محصولات ناقص که امکان عرضه آنها تا زمان تکمیل کاری وجود ندارد، در میان است. طی دو دوره‌ای که خودروسازی ایران با تحریم مواجه بوده، پدیده محصولات ناقص نیز ظهور کرده است؛ زیرا هم تامین قطعات از خارج مختل شده و هم تامین‌کنندگان داخلی نتوانسته‌اند مطابق نیاز خودروسازان، قطعه تولید کنند. ازآنجاکه برای وزارت صنعت، معدن و تجارت آمار تولید خودرو اهمیت بسیار زیادی دارد، خودروسازان ناچارند حتی به قیمت تولید محصولات ناقص هم که شده، تیراژ را تا حد امکان بالا ببرند. گفته می‌شود بخش قابل‌توجه (نزدیک به نصف) تولید روزانه خودروسازان، کسری قطعه دارد. بنابراین شرکت‌های خودروساز نمی‌توانند آنها را تا زمان تکمیل کاری عرضه کنند. طبق ادعای خودروسازان، اینکه گاهی تصاویری از دپوی محصولات آنها در فضای مجازی منتشر می‌شود و آمارها نیز از رشد موجودی انبارشان حکایت دارد، بیشتر با همین مساله خودروهای ناقص در ارتباط بوده و احتکاری در کار نیست. آنها همچنین گاهی پای سیاست‌های داخلی از جمله دپوی قطعات در گمرکات را پیش می‌کشند تا ثابت کنند محتکر نیستند و کاهش عرضه خودرو به‌دلیل مشکلات تولید است.

در این مورد، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران گفت: طبق آخرین آماری که ایران خودرو و سایپا در کمیته خودرو ارائه کردند، حدود ۱۰۰ هزار محصول ناقص در پارکینگ‌های آنها دپو شده است. وی با بیان اینکه سهم ایران خودرو از ناقصی‌ها ۵۸‌هزار دستگاه و سهم سایپا نیز ۴۰ هزار دستگاه است، افزود: این خودروها به‌دلیل کسری قطعات امکان تجاری‌سازی ندارند، بنابراین خودروسازان مجبور به دپوی آنها تا زمان تکمیل کردن‌شان هستند و این به معنای احتکار نیست. دبیر انجمن خودروسازان تاکید کرد: اینکه تولید خودروسازان از فروش بیشتر شده، دلیلش همین محصولات ناقص است. به گفته نعمت‌بخش، خودروسازان با چالش‌هایی در تامین قطعات مواجه هستند؛ از جمله اینکه خرید خارجی سخت شده است و گاهی نیز قطعات در گمرکات داخلی دپو می‌شوند. بنابراین در این مواقع حتی اگر تولید افزایشی هم باشد، توام با محصولات ناقص است. وی همچین در مورد نوع قطعاتی که خودروسازان با کسری آنها مواجه هستند، گفت: این قطعات بیشتر شامل قطعات الکترونیکی، جعبه فرمان، پلوس و کیسه هوا می‌شود.

اظهارات نعمت‌بخش مبنی بر مشکلات گمرکی قطعات در حالی است که دولت اخیرا بر ترخیص سریع کالای دپویی در گمرک از جمله قطعات و مواد اولیه خودرو تاکید کرده و این موضوع می‌تواند به بهبود تولید خودروسازان کمک کند. اما دبیر انجمن خودروسازان یکی دیگر از دلایل رشد موجودی انبار خودروسازان را مساله شماره‌گذاری آنها عنوان کرد. از مدت‌ها پیش که بازار خودرو ملتهب و منحنی قیمت اوجی شدید گرفت، محدودیت‌هایی برای خودروسازان ایجاد شد؛ از جمله ممنوعیت عرضه محصولات بدون پلاک. بر این اساس، خودروسازان به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی حق خارج کردن خودروی بدون پلاک از انبارهای خود را ندارند و این موضوع گاهی سبب دپوی محصولات شده است. بنا به گفته دبیر انجمن خودروسازان، در حال حاضر حدود ۲۰ هزار خودرو بدون پلاک در پارکینگ خودروسازان دپو شده است که معطل پلاک هستند و امکان عرضه ندارند. بنابراین این مساله در کنار محصولات ناقص، دلایل اصلی رشد موجودی انبار خودروسازان است.دنیای اقتصاد