بانک‌ها پشت‌سنگر تبلیغاتچی ها

 
به گزارش آرمان ، چند سالی است که با ظهور انواع و اقسام موسسات مالی و اعتباری و بانک‌های خصوصی، رقابت برای جذب مشتری توسط اینگونه موسسات افزایش چشمگیری داشته است. شاید تا چند سال پیش بسیاری از بانک‌های دولتی کشور که هیچ گونه رقیبی را در عرصه جذب مشتری در کشور احساس نمی‌کردند، هیچگاه به شکل جدی در اندیشه جذب مشتری نبودند. مشتریان نیز به دلیل نداشتن حق انتخاب ناچار باید به این بانک‌ها برای افتتاح حساب و بهره مندی از انواع خدمات بانکی مراجعه می‌کردند. حال با شروع فعالیت موسسات مالی و اعتباری و ایجاد رقابت برای جذب مشتری به روشنی شاهد تبلیغات ناسالم و گاه اغراق آمیز این موسسات و بانک‌ها هستیم.
 
بانک‌ها، مشتری پر و پا قرص تبلیغات
 شاید امروزه یکی از ابزار‌های مهم جذب مشتریان برای هر نوع فعالیت، کالا و خدمات، تبلیغات است. در کشور ما تبلیغات تلویزیونی وسیع‌ترین نوع تبلیغات بانکی است. حتی می‌توان ادعا کرد که تبلیغات بانک‌ها در رسانه ملی بالاترین سهم را در آگهی‌های بازرگانی به خود اختصاص داده‌اند؛ به نحوی که بانک‌ها در گران‌ترین زمان‌های تبلیغات تلویزیون، بخش‌هایی از فعالیت‌ها و جوایز خود را در معرض دید عموم قرار می‌دهند. جوایز اغراق آمیزی همچون خانه، ماشین، کمک هزینه سفرهای زیارتی و... از جمله این تبلیغات هستند. علاوه بر این، گران‌ترین بیلبورد‌های شهری و بهترین قسمت‌های روزنامه‌ها نیز مختص تبلیغات بانکی شده است. در میان چرخه میلیاردی تبلیغات به ویژه در رسانه ‌ها، بیلبوردها و سایت‌های اینترنتی، بانک‌ها بخش قابل توجهی را از آن خود کرده‌اند که می‌توان انواع آن را مورد بررسی قرار داد.
 
انواع تبلیغات بانک‌ها
در سال جاری بانک‌های کشور در تبلیغات خود تحولاتی را به وجود آوردند. به عنوان مثال بانک شهر تلاش کرد توجه مخاطبان را به ارائه بدون وقفه و شبانه‌روزی خدمات بانکی جلب کند، یا تمرکز تبلیغی بانک ملت بر حساب‌‌های قرض ‌الحسنه بود، اما برخلاف تبلیغات معمول این نوع حساب‎‌ها که بر قرعه ‌کشی و اهدای جوایز رنگارنگ تکیه دارند، بانک ملت تلاش کرد بر وجه خیر و معنوی حساب‌‌های قرض‌ الحسنه تاکید کند. همچنین تمرکز تبلیغات اینترنتی بانک صادرات در فروردین ۹۴، بر طرح گنجینه سپهر قرار داشت. به طور کلی هرکدام از بانک‌ها با خدمات متفاوتی سعی در جلب مشتری دارند. اما نکته اساسی در تبلیغات بانک ها، رقابت ناسالم برخی از بانک‌ها و حتی تخلف آنها در تبلیغات خود است. یکی از اصلی‌ترین مشوق بانک‌ها برای جذب سرمایه‌های سرگردان، جوایز حساب‌های قرض‌الحسنه است که طی سالیان متمادی تحولات پی درپی را تجربه کرده است. در شرایطی که طبق قوانین بانک مرکزی سقف اعطای جایزه به مشتریان نباید بیش از 50 میلیون تومان ارزش داشته باشد، شاهد این هستیم که در مقاطعی بانک‌ها برای جذب سپرده‌های مردم، جایزه‌های عجیبی را در تبلیغات خود مطرح می‌کردند. از جمله این جوایز می‌توان به ماشین‌های آخرین مدل، خانه، ویلا و... اشاره داشت. همچنین بسیاری از بانک‌های کشور در مقاطعی با وعده‌های اغوا‌کننده، مشتریان دیگر بانک‌ها را به سمت خود جذب می‌کردند.
 
افتتاح حساب اجباری
 طبق قوانین بانکی، پرداخت وام به شرط سپرده در نظام بانکی کشور ممنوع است. اما بانک‌‌ها طی چند سال اخیر به صورت چراغ خاموش نسبت به پرداخت تسهیلات به این شیوه عمل کردند و این موضوع بیشتر از سوی موسسات اعتباری بدون مجوز و در بازار غیرمتشکل پولی اتفاق می‌افتاد. اما اخیرا برخی از بانک‌ها به ویژه بانک‌های دولتی در برخی از شعبات خود به راحتی اعلام می‌کنند که با سپرده‌گذاری، تسهیلات ارائه می‌دهند. بسیاری از مسئولان و مدیران بانکی به ویژه بانک مرکزی پرداخت وام به شرط سپرده را امری ناپسند برای نظام بانکی تلقی می‌کنند. البته در بخش قرض الحسنه، دریافت سپرده در کل ممنوع و دارای اشکالات شرعی است و در اصل پرداخت وام به شرط سپرده در بخش قرض الحسنه به هیچ‌وجه مجاز نیست. طبق قانون بانکداری بدون ربا نیز هیچ بانکی دارای مجوز نسبت به شرط گذاشتن برای مشتری نیست و بانک‌ها چنین حقی ندارند که به مشتری اعلام نمایند که پس از سپرده‌گذاری قرض الحسنه، تسهیلات قرض‌الحسنه یا غیر از آن را دریافت کنند. در چند وقت اخیر نیز برخی از بانک‌ها با نیرنگ‌های مختلف اقدام به جذب مشتری می‌کنند؛ چنانکه نیاز‌های روزمره مردم را شناسایی می‌کنند و به نوعی مردم را مجبور به افتتاح حساب در بانک می‌کنند. به عنوان مثال چندی پیش یکی از بانک‌های دولتی برای ترغیب مردم به افتتاح حساب در این بانک در اجرای طرح پرداخت الکترونیک بهای سوخت پیشگام شد. در تازه‌ترین اقدام نیز، یکی از بانک‌‌ها که زیرمجموعه شهرداری قرار دارد، با تبلیغات ارائه کارت‌های تخفیف‌‌دار مترو برای دانش‌آموزان، دانشجویان، سالمندان و افراد خاص به جذب مشتری‌ می‌‌پردازد! اما با این حال در ارائه خدمات عاجز است و در بسیاری از موارد کارت‌های وعده داده شده صادر نمی‌شوند. عدم نظارت و کنترل لازم از سوی بانک مرکزی موجب سوءاستفاده بانک‌ها از نیاز‌های روزمره مردم و همچنین بروز تخلفاتی که از آن یاد شد، می‌شود. همچنین بهتر است بانک‌‌ها پیش از تبلیغات وسیع برای جلب مشتری، ابتدا تمامی جوانب را سنجیده و با اطمینان از آماده بودن زیرساخت‌ها و نبود مشکل اقدام به ارائه خدمات کنند. البته در این جا می‌توان اشاره داشت که بانک‌ها اگر در حیطه وظایف خود مناسب عمل کنند، به بهترین شکل می‌توانند مشتریان را به سپرده‌گذاری ترغیب کنند. همچنین بانک‌های ما می‌توانند با اتخاذ تدابیری از وابستگی خود به مشتریان بکاهند و در صورت خروج سپرده مشتریان با مشکل مواجه نشوند.
 
بانکداری جهانی
 بنا به گفته مدیران بزرگ بانک‌های معروف دنیا فقط ۵ درصد از مشتریان بیش از ۸۵ درصد سودآوری بانک‌ها را تشکیل می‌دهند. امروزه اکثر بانک‌ها در کشور‌های توسعه یافته با محیطی کاملا پویا روبه‌رو هستند. همه بانک ها، چه بزرگ و چه کوچک با توجه به تغییرات برق آسا در موقعیت‌های رقابتی و شرایط حاکم بر بازار جذب و حفظ مشتریان تجاری را سرلوحه برنامه‌های خویش قرار داده‌اند و از عوامل مهم موفقیت بانک‌ها ارائه خدمات، سرویس سریع و صحیح و ایجاد این حس در مشتری است تا مشتری احساس کند رضایت وی از خدمات دریافتی برای بانک بسیار مهم است. در پایان باید گفت بانکداری امروز شیوه‌های نو، بازاریابی و مشتری مداری موثر، ارائه تکنولوژی‌های نو، سرویس‌دهی و خدمات موردنظر مشتری را می‌طلبد که هر بانکی در این امور موفق‌تر عمل کند در بازار رقابتی موجب جذب منابع بالا و ماندگاری منابع و در نتیجه دوام و بقای دائمی آن بانک با بهره وری بالا می‌شود.