علل آلودگی هوا در دهلی از "خودرو تا قانون حفظ ذخایر آبِ زیرزمینی"

به گزارشپدال نیوز به نقل از ایسنا، در هفته‌های اخیر آلودگی هوای دهلی به حدی وخیم شده که وزیر ارشد دهلی برای توصیف شهر خود از عبارت "اتاق گاز" استفاده کرده است.
 
این شرایط و دودی که فضای شهر دهلی را فرا گرفته منجر به لغو پروازها، تعطیلی مدارس و اعلام وضعیت اضطراری برای بهداشت عمومی شهر شد و دولت هند نیز پنج میلیون ماسک صورت را در اختیار دانش آموزان مدارس قرار داد.
 
در چنین شرایطی، برخی از مانیتورهای شاخص هوا با رتبه‌بندی‌های 999 درجه‌ای، حداکثر آلودگی را نشان داده و آلودگی هوای دهلی به 50 برابر سطح استاندارد مورد نظر سازمان جهانی بهداشت رسید. این وضعیت بدان معناست که شهروندان دهلی با تنفس در هوای شهر خود، دودی معادل روزانه استعمال 50 نخ سیگار را به ریه‌های خود وارد می‌کنند.
 
سازمان جهانی بهداشت سال گذشته گزارش داد که 11 شهر از 12 شهر جهان با بیشترین آلودگی ناشی از PM2.5 - ذرات آلاینده کوچک‌تر از 2.5 میکرون قطر که می‌تواند باعث مشکلات قلبی و تنفسی خطرناک شود - در هند مواجه هستند.
 
کمیسیون "لانست" در مورد آلودگی و سلامت نشان داد که در سال 2015 میلادی، 9 میلیون مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا در سراسر جهان رخ داده که هند با دربرگیری بیش از 2.5 میلیون نفر از این مرگ و میرها، بیشترین تلفات را متحمل شده است. براساس یک تخمین، آلودگی هوا هم‌چنین 3.2 سال از امید به زندگی 660 میلیون نفر از مردم این کشور را کاهش داده است.
 
هوای آلوده نتیجه هر دو عامل طبیعی و انسانی است و بسیاری از اقتصادهای نوظهور در سراسر جهان با روی آوردن به جوامع شهرنشینی و از کشاورزی به صنایع، با مشکلات مشابه روبرو هستند.
 
اما آلودگی هوا مشکلی است که ریشه در خط مشی دولت‌های جهان دارد و در دهلی منشا بسیاری از آلودگی‌ها را می‌توان در تصمیمات مشخص سیاستگذاری مسئولان از جمله پیامدهای ناخواسته قانون "حفاظت از آب" ردیابی کرد. بنابراین، راه حل نه تنها در فناوری بلکه در مدیریت بهتر نهفته است.
 
یک استاد مهندسی محیط زیست از دانشگاه تگزاس آستین، توضیح داده که کیفیت هوا تابعی از آلودگی و رقیق شدن است و به میزان آلاینده‌های منتشر شده و خارج شده بستگی دارد.
 
در ماه نوامبر (ماه جاری میلادی) هوا بر فراز دهلی خنک، خشک و ساکن می‌شود. این امر در نهایت باعث به دام انداختن هوا در سطح شهر و محدود شدن پراکندگی آن می‌شود. این منطقه هم‌چنین خاکی است و توپولوژی اطراف آن می‌تواند به عنوان حوضه‌ای برای به دام انداختن آلاینده‌ها عمل کند.
 
هم‌چنین منابع آلودگی بسیاری در دهلی وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین منابع آلودگی بیش از 10 میلیون وسیله نقلیه‌ای است که در دهلی تردد دارند. بسته به زمان سال، وسایل نقلیه می‌توانند 40 تا 80 درصد از کل آلودگی منطقه را به خود اختصاص دهند. گرد و غبار ناشی از رونق ساخت و ساز در شهر هم‌چنین از دیگر عوامل آلاینده شهر است. کوره‌های آجرپزی که سوخت‌های جامد را می‌سوزانند عامل دیگری است. تولید برق از زغال سنگ نیز منجر به انتشار آلاینده‌ها می‌شود.
 
این منابع به آلودگی سالیانه دهلی کمک می‌کنند اما چندین عامل اضافی وجود دارد که اکنون کیفیت نامطلوب هوای این شهر را حتی تشدید می‌کند. برای مثال با کاهش دما برخی از ساکنان فقیرنشین شهر، آتش‌هایی را برای پخت و پز و گرم کردن روشن کرده و گرد و غبار و خاکستر را به داخل محوطه‌های شهری می‌فرستند. برخی از بدترین آلودگی‌ها در سال جاری نیز در طول "دیوالی"، جشنواره چراغ‌های هندو رخ داده است که با برافروختن لامپ‌های آتشین و اغلب با آتش بازی جشن گرفته می‌شود. این جشن که به طور معمول پنج روز به طول می‌انجامد، در تاریخ 27 اکتبر امسال آغاز شد.
 
با این حال، یکی از بزرگ‌ترین منابع آلودگی دهلی در حال حاضر از خود شهر نیست. کشاورزان خارج از شهر در این زمان از سال برای پاکسازی مزارع خود و بازگرداندن مواد مغذی به خاک برای کشت بعدی، محصولات زراعی باقی مانده از برداشت را می‌سوزانند. دود ناشی از این آتش سوزی‌ها در روزهای اخیر در سطح شهر پراکنده شده است.
 
علاوه بر این یک قانون "حفاظت از آب" به آلودگی‌های دهلی دامن زده است. استان پنجاب در غرب و بالادست دهلی نو با پیشرفت در فنون کشاورزی در سال‌های اخیر در این منطقه تبدیل به تامین‌کننده اصلی مواد غذایی برای کشور شده است اما این تکنیک‌های کشاورزی فشرده منجر به کمبود آب در منطقه شده، زیرا کشاورزان با استفاده از برق ارزان قیمت از ذخایر آب‌های زیرزمینی استفاده می‌کنند. برای مقابله با این مشکل، دولت پنجاب در سال 2009 میلادی قانون حفظ آب‌های زیرزمینی را تصویب کرد.
 
یکی از بندهای مهم این قانون‌، نحوه کاشت برنج محصول کشاورزان را تغییر داد. تولید برنج به طور معمول در دو مرحله صورت می گیرد. در مرحله اول محصول ابتدا در یک گلخانه کشت می‌شود و سپس به یک شالیزار منتقل می‌شود. قانون جدید، کشت گلخانه‌ای را قبل از 10 مه و انتقال به شالیزار را قبل از 10 ژوئن ممنوع اعلام کرد. این تاخیر به باران‌های موسمی فرصت می‌دهد تا ذخایر آب‌های زیرزمینی را تجدید کنند.
 
این قانون اگرچه معضل کمبود آب را حل کرده اما تأخیر در کاشت به معنای تأخیر در برداشت محصول است. این امر باعث شده تا کشاورزان فرصت کمتری برای پاکسازی مزارع خود برای کشت جدید داشته باشند و از همین رو به راحت‌ترین و سریع‌ترین روش، یعنی سوزاندن مزارع رو می‌آورند.
 
البته تنها آلودگی روستایی نیست که هوای دهلی را آلوده ساخته است. منابع شهریِ آلودگی از جمله ترافیک، ساخت و ساز و آتش‌های روشن شده برای پخت و پز نیز افزایش یافته است، زیرا جمعیت منطقه طی یک دهه گذشته بیش از هفت میلیون نفر افزایش پیدا کرده و این امر منجر به انتشار غیرقابل کنترل آلاینده‌ها شده است.
 
تمامی این عوامل در کنار هم قرار گرفته و باعث افت ناگهانی کیفیت هوای دهلی در سال‌های اخیر شده‌اند.
 
مقامات دهلی در واکنش به آلودگی هوا اقداماتی ترتیب داده‌اند اما تمایلی به انجام اقدامات تهاجمی ندارند. برای مثال امسال، مقامات دهلی پیش از جشنواره "دیوالی" آتش‌بازی  را ممنوع اعلام کرده و 210 نفر را دستگیر و 3.7 تن انواع وسایل آتش‌بازی‌ غیرقانونی را مصادره کردند اما با این حال مواد محترقه و بمب‌های بسیاری در طول این جشنواره همچنان منجر به انتشار آلاینده‌ها در هوا شدند.
 
در این هفته کوره‌های آجرپزی و کارخانه‌های دهلی نیز تعطیل شده‌اند. مقامات دهلی هم‌چنین یک طرح ترافیکی را اجرا کردند که طی آن تقریباً عبور نیمی از خودروها در یک روز معین بر اساس شماره پلاک‌هایشان ممنوع شده است. تقریباً 200 تیم پلیس راهنمایی و رانندگی برای اجرای این قوانین به سراسر شهر اعزام شده‌اند. با این حال، این طرح به سختی توانسته باعث کاهش آلودگی در سطح شهر شود.
 
چندی پیش دیوان عالی هند هم‌چنین حکم دادسرا را علیه سوزاندن محصولات زراعی صادر کرد. با این وجود این آتش‌سوزی‌ها هم‌چنان ادامه داشته و نشان می‌دهد که اجرای این قوانین مشکل بوده و کشاورزان هنوز در روزهای آغازین فصل سوزاندن محصولات زراعی قرار دارند.
 
به گزارش وب‌سایت vox، با این حال به دلیل تغییر جهت وزش باد از شمال غربی به جنوب غربی در دهلی مشکل آلودگی هوا به تازگی اندکی کاهش یافته است.