آیا می‌توان خودروی دست دوم باکیفیت خرید؟

به گزارش پدال نیوز به نقل از تجارت نیوز، در سال 1970، جورج اکرلوف، یکی از معروف‌ترین مقالات اقتصادی را تحت عنوان بازار لیموها (Lemon Markets) برای توضیح و بیان اثر اطلاعات نامتقارن نوشت. این مقاله نشان می‌داد که چطور در بازار، فروشندگان اطلاعات بیشتری در مقایسه با خریداران دارند و این مساله می‌تواند معاملات را تحت تاثیر قرار دهد.
 
 در این تئوری لیمو اشاره به خودروهای دست‌دوم با کیفیت پایین و در مقابل هلو اشاره به اتومبیل‌های دست‌دومِ باکیفیت دارد. به‎عبارت دیگر «لیمو» نقص پنهان دارد؛ خریداران اما به‎دنبال چرخ‌های قابل اعتماد یا «هلو» هستند. اما آنها نمی‌دانند که کدام‌یک را خریداری می‌کنند.
 
این اقتصاددان با تحلیل ریاضی و دینامیکی بازارِ خودروهای دست‌دوم استدلال می‌کند که به دلیل عدم آگاهی کامل و دقیق مشتریان از کیفیت خودروی دست‌دومی که خریداری می‌کنند، به‌مرور زمان شرایط به‌گونه‌ای تغییر می‌کند که اتومبیل‌های باکیفیت‌تر از بازار حذف می‌شوند و بازار پر از لیمو (اتومبیل‌های نامرغوب) خواهد شد.
 
این روند شانس خریداران را برای لیمو افزایش می‌دهد و قیمت‌ها برای خودروهای دست‌دوم مرغوب یا همان‎ هلوها کاهش می‌یابد. تنها دلیل آن هم عدم تقارن اطلاعاتی میان فروشنده و خریدار است. در این حالت خودروهای باکیفیت به‌جای عرضه در بازار، در پارکینگ‌ها باقی می‌مانند.
 
این انتخاب نامطلوب را می‌توان در دیگر بازارها از جمله صنعت بیمه و آموزش هم یافت.
 
به نوشته اکونومیست، اما این مقاله که جورج اکرلوف با نوشتن آن در سال 2001 برنده جایزه نوبل شد، در واقعیت چندان مورد قبول نیست؛ چون تمامی خودروهای دست‌دومِ در بازار لیمو نیستند. نویسنده در ادامه به مقاله جدید دیگری اشاره می‌کند که به اندازه‌گیری میزان مشکلات و معایب لیموها پرداخته است.
 
ریچارد بلاندل پروفسور کالج دانشگاهی لندن به همراه چهار نویسنده دیگر به تحلیل قیمت خودروی دست‌دوم، داده‎های مربوط به مالکیت آن و سوابق مالیات بر درآمد در دانمارک پرداختند. آنها ارزش خودروهای نمونه مورد آزمایش را از طریق کاهش قیمتشان در طول زمان تخمین زده‌اند. بر اساس این الگو آنها میزان تخفیفی را که یک مالک هلو می‌تواند از سوی معامله‌گران بپذیرد، محاسبه و برآورد کرده‌اند.
 
نتیجه به این ترتیب بود: نویسندگان این مقاله متوجه شدند که در سال اولین مالکیت، یک خودروی دست‌دوم 18 درصد و در سال دوم هشت درصد از ارزش خود را از دست می‌دهد. این اثر با گذشت زمان کاهش می‌یابد. برای خودروهایی با حداقل سه سال مالکیت این کاهش ارزش به دو تا پنج درصد می‌رسد و در سال نهم این اثر به‌طور کامل از بین می‌رود.
 
به این ترتیب به‌نظر می‎رسد، اگر خودرویی قدیمی باشد دلالال و معامله‌گران انتظار نقص پنهان را ندارند؛ چرا که معایب آن کاملا آشکار است. خودروی جدید برای فروش اما می‌تواند خریداران را دچار سوءظن و تردید کند.
 
این مقاله به توضیح یک پدیده مشهور کمک می‌کند: خودروهای جدید در لحظه خریداری مقدار زیادی از ارزش خود را از دست می‌دهند. پروفسور اکرلوف پیش‌بینی کرده بود، کاهش ارزش خودرو در نهایت منجر به توقف معاملات می‌شود. در مقاله جدید اما اقتصاددانان به این نتیجه رسیده‌اند که ظاهرا هنوز برخی هلوها فروخته می‌شوند. این فروشندگان احتمالا به پول نقد نیاز دارند یا به‌دنبال خودروی بهتر هستند. بنابراین واقعیت همیشه پیچیده‌تر از تئوری است.