رکنا:برای دهه‌ها او را خداوندگار زیاده روی می‌دانستند. حسن البلقیه، سلطان برونئی، ثروتمندترین مرد کره زمین برای چندین سال، خوب می‌دانست که چگونه ثروت هنگفت خود که از ذخایر نفتی این کشور کوچک در جنوب شرقی آسیا بدست آمده بود را برای خوشگذرانی و البته در کنترل داشتن تمام قدرت سیاسی و اقتصادی در کشور به کار گیرد. اما اکنون، این سلطان ۷۲ ساله کشور سابقاً تحت الحمایه بریتانیا، یک بار دیگر و این بار به خاطر دلیلی کاملاً متفاوت در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته و دولت‌ها و فعالان اجتماعی از سراسر جهان به خاطر تصمیم او مبنی بر بکارگیری قانون مجازات بر اساس شریعت، مانند اعدام و سنگسار برای زنا یا همجنسگرایی یا قطع عضو برای دزدی به شدت او را تحت فشار قرار داده اند.
منتقدان می‌گویند که این حرکت به سمت سختگیرانه‌ترین قرائت از قوانین شریعت نشان دهنده افزایش تاثیر اسلام محافظه کارانه در جنوب شرق آسیاست و تاکیدی است بر این رویه که پادشاهان و سلاطین سالخورده کشور‌های اسلامی این منطقه می‌خواهند میراثی مذهبی از خود برای جبران حاشیه‌های خانوادگی به جای بگذارند. متیو وولف، موسس گروه حقوق بشری The Brunei Project می‌گوید: «سلطان اکنون سال هاست که در این مسیر گام بر می‌دارد و خانواده او نیز همیشه تمیزترین اعتبار را نداشته اند.
بدون شک، افراد زیادی هستند که در مورد دورویی در قوانینی که سلطان و دولتش در حال اجرا کردن هستند صحبت می‌کنند، در حالی که خانواده او در گذشته دیده شده اند که این قوانین را با برخی از رفتار‌های عتیقه خود زیر پا گذاشته بودند. بسیاری این کار را نوعی جبران مافات و شاید بجای گذاشتن میراث از خود می‌دانند».
در طی یک سخنرانی نادر برای عموم مردم در هفته گذشته، سلطان حسن البلقیه اعلام کرد که قوانین مجازات در کشورش به سمت قرائتی محافظه کارانه‌تر از اسلام رفته و به مردمش اعلام کرد که او می‌خواهد «آموزه‌های اسلام را در این کشور قوی‌تر و مشهودتر» ببیند و در ادامه افزود که «این سیستم حقوق تمامی مردم را بدون توجه به نژاد و دین آن‌ها حفاظت و تضمین خواهد کرد». این پیامی است که با سبک زندگی گذشته سلطان و برادرش، شاهزاده جفری بلقیه کاملاً در تضاد است. در طی دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، همه از مهمانی‌های بزرگ و پر عیش و نوش، هزینه‌های مولتی میلیون دلاری و حتی راه اندازی یک حرمسرا در قصرشان حرف می‌زدند. آن‌ها مالک هتل‌هایی مجلل در لندن، پاریس و نیویورک هستند.
جفری نیز یک قایق تفریحی بسیار مشهور و دو کشتی کوچکتر دارد که نام آن‌ها را از اعضای بدن زنان گرفته است. این دو برادر همواره به عنوان انسان‌هایی خوشگذران شناخته می‌شده اند. بریجت ولش، کارشناس مسائل جنوب شرق آسیا و استادیار علوم اقتصاد در دانشگاه جان کابوت، می‌گوید: «سلطان برونئی و برادرش شاهزاده جفری به خاطر حرمسراها، زیاده روی هایشان در خرید ماشین و سوء استفاده‌های جنسی شان مورد توجه قرار گرفته بودند. تمام این زنان در دهه ۱۹۸۰ به برونئی می‌آمدند از این رو تصویر عیاشانه‌ای که از این دو برادر ترسیم می‌شد بسیار فراگیر بود».
یک زن آمریکایی به نام جیلین لورن، در کتاب زندگینامه‌ای خود با عنوان «برخی دختران: زندگی من در حرمسرا» (Some Girls: My Life in a. Harem) ادعا م. یکند که در اوایل دهه ۱۹۹۰ که ۱۸ سال داشته و در رویایی بازیگر شدن در نیویورک به سر می‌برده به عنوان یکی از ۴۰ زن حرمسرای شاهزاده جفری استخدام شده است. او می‌گوید که به مدت ۱۸ ماه در حرمسرای شاهزاده بوده و دومین زن مورد علاقه وی به مدت یک سال بوده است. لورن در مصاحبه‌ای که در سال ۲۰۱۱ با سی ان ان داشته در مورد او چنین می‌گوید: «او دیوانه و فاسد است. در آن زمان برایم جذاب بود، اعتمان به نفس، کاریزما و بی پروایی اش».
در سال ۲۰۱۵، این زن آمریکایی در یک مستند به نام «۶۰ Minutes Australia» او را «سلطان عیاش» خواند و ادعا کرد که صد‌ها مورد رابطه جنسی با شاهزاده جفری و یک مورد نیز با سلطان حسن البلقیه داشته است. او گفت که کتابش در برونئی اجازه چاپ ندارد. لورن در مصاحبه خود در می ۲۰۱۴ نیز چنین گفته است: «من شاهد این واقعیت هستم که سلطان عیاشی می‌کرد و مرتکب زنا می‌شد و سرراست و بی شیله پیله زندگی نمی‌کرد». وی می‌گوید بعد از شنیدن اخباری در سال ۲۰۱۳ مبنی بر این که برونئی قصد دارید قوانین مجازاتی سختگیرانه‌ای را اعمال کند تصمیم به افشای داستان خود گرفت: «شاید این نمایانگر روشی باشد که بسیاری از افراد در قدرت به آن شکل رفتار می‌کنند که یک قانون برای آن‌ها و یک قانون دیگر برای تمامی مردم است، مردمی که پول و قدرت زیادی ندارند».
دولت برونئی، اما تمامی این ادعا‌ها را رد کرده است. یکی دیگر از کسانی که ادعا می‌کند به استخدام حرمسرای سلطان برونئی و برادرش درآمده، شانون مارکتیک، دختر شایسته ایالات متحده در سال ۱۹۹۲ است که در سال ۱۹۹۸ سعی کرد سلطان برونئی و شاهزاده جفری را در کشورش به دادگاه بکشاند، با این ادعا که به مدت ۳۲ روز در قصر سلطان مورد بدرفتاری و تحقیر قرار گرفته و به معنای واقعی کلمه زندانی آن‌ها بوده است. بر اساس اسناد دادگاه، مارکتیک گفته که ۳۰ تا ۱۰۰ زن در هر لحظه در قصر سلطان برونئی حضور داشته اند، برخی از آن‌ها می‌دانستند که برای داشتن رابطه جنسی استخدام شده و برخی دیگر مانند خود او بر این باور بودند که برای اجرای برنامه‌های قانونی نمایشی و تبلیغاتی با دستمزد روزانه حدود ۳٫۰۰۰ دلار به آنجا فرا خوانده شده بودند.
در این اسناد چنین آمده است: «پرسنل قصر به پلینتیفس گفتند که در مهمانی‌ها و مراسم شبانه در دیسکو‌ها شرکت کند، جایی که سلطان، جفری و دیگر دوستان مردشان، ظاهراً، زنانی که می‌خواستند با آن‌ها رابطه جنسی داشته باشند را انتخاب می‌کردند». این دو برادر چنین ادعا‌هایی را کذب دانسته و سلطان نیز گفته که حتی مارکتیک را ملاقات نیز نکرده است. در نهایت دادگاه به خاطر جایگاه این دو برادر به عنوان حاکمان یک کشور و مصونیت قضایی شان، آن‌ها را از مجازات مبرا دانست.
اسراف و زیاده روی در سبک زندگی
در آن دوران به نظر می‌رسید که این برادران غیرقابل پیگرد بوده و کسی نمی‌تواند به آن‌ها دست بزند. در سال ۱۹۹۶، سلطان یک مهمانی بزرگ به مناسبت تولد ۵۰ سالگی اش برای پایان دادن به تمام مهمانی هایش برگزار کرد و مهمانانی از سراسر جهان برای شرکت در یک ضیافت مجلل دو هفته‌ای به قصر سلطان سرازیر شدند، مهمانی که شامل یک ضیافت شام برای ۳٫۰۰۰ نفر، یک کنسرت ویژه و خصوصی از مایکل جکسون در استادیومی که تنها به همین منظور ساخته شد و بازی چوگان با شاهزاده چارلز بریتانیا بود. هزینه کلی این جشن حدود ۲۵ میلیون دلار برآورد شد که رقمی بسیار ناچیز برای سلطان برونئی بود. این مهمانی اوج دهه‌ها عیاشی و هزینه‌های سرسام آور توسط خانواده سلطان و البته آغاز اختلافات و جدایی بسیار مشهود دو برادر بود.
در آن دوران، شاهزاده جفری وزیر تجارت برونئی بو رییس آژانس سرمایه گذاری دولتی برونئی بود. اما بعد از بحران اقتصادی آسیا در سال ۱۹۹۷، ریخت و پاش‌های بی حساب او در یکی از حسابرسی‌های این آژانس سرمایه گذاری عیان شد. سلطان برونئی برادرش را به اختلاس بیش از ۱۶ میلیارد دلار از خزانه کشور متهم کرد، اتهامی که توسط شاهزاده جفری رد می‌شد. اما در ادامه شاهزاده جفری از شغل وزارت و ریاست آژانس سرمایه گذاری دولتی برونئی کنار گذاشته شده و به یک تبعید خودخواسته رفته و در ادامه تصمیم گرفت در دادگاهی که توسط سلطان ایجاد شده بود از حقوق خود دفاع کند. در نهایت این ماجرا با توافق طرفین خارج از دادگاه به پایان رسید. در تلاش برای جبران برخی از این خسارت ها، یک حراج در آگوست ۲۰۰۱ برگزار شد، جایی که ۱۰٫۰۰۰ مورد از دارایی‌های شاهزاده جفری به مدت ۶ روز به حراج گذاشته شد.
از این اقلام می‌توان به یک اسب تروای ۸ فوتی با روکش برنز که با قیمت ۱٫۴۷۰ دلار به فروش رفت، جکوزی‌های با روکش طلا، مجسمه‌های فلامینگو چینی و شبیه ساز‌هایی برای هلی کوپتر کومانچی، یکجت ایرباس و یک ماشین مسابقه فرموی یک اشاره کرد. علیرغم خسارت‌هایی که ظاهراً شاهزاده جفری به خزانه سلطنتی وارد کرده بود و با وجود کاهش ذخایر نفتی و اقتصاد لرزان در برونئی، اما سلطان همچنان ثروتی ۲۰ میلیارد دلاری را در اختیار دارد. زندگی سلطان برونئی از آن زندگی‌هایی است که پر از اغراق و بزرگنمایی دیده می‌شود. او برای سال‌های ثروتمندترین مرد روی کره زمین شناخته می‌شد تا اینکه بیل گیتس در دهه ۱۹۹۰ از او پیشی گرفت. قصر او با نام «آستانه نورالایمان» در بندر سری بگاوان که پایتخت کشور نیز هست دارای اسطبل‌هایی با تهویه مطبوع برای بیش از ۲۰۰ اسب مخصوص بازی چوگان است.
سلطان و خانواده اش، همچنین هزاران خودرو لوکس در اختیار دارند که از آن میان می‌توان به خودروهای فرمول یک، لامبورگینی‌های کمیاب و حدود ۵۰۰ رولز رویس اشاره کرد که بزرگ‌ترین کلکسیون خصوصی خودروهای بریتانیایی را در جهان تشکیل داده اند. مایکل شیهان، دلالی که مالکیت و مدیریت وبسایت Ferraris Online را در اختیار دارد، در سال ۲۰۱۱ در مورد بازدید خود از عمارتی که برخی از این کلکسیون‌های خودرو را در خود جای داده بود، آن را «نمونه‌ای عظیم از زیاده روی در خرید خودرو» توصیف می‌کند. او برآورد می‌کند که ۲٫۵۰۰ دستگاه خودرو را در این عمارت دیده که از آن میان می‌توان به خودروهای بنتلی، استون مارتین و فراری اشاره کرد که در گرما و باران رها شده و هیچ مراقبتی از آنان صورت نمی‌گرفت.
مایکل آوسلین، از اعضای موسسه هوور در دانشگاه استنفورد می‌گوید: «سبک زندگی آن‌ها به معنای واقعی کلمه برای اکثریت بشریت غیرقابل تصور است. مجلل فراتر از حد باور است. هر تصوری که از سبک زندگی افراد مشهور و ثروتمند دارید را چند برابر کنید تا به آن برسید». نسل‌های جدید خانواده سلطنتی برونئی نیز ظاهراً همین سبک زندگی و تجمل گرایی را در پیش گرفته اند. سلطان سه زن داشته که اولی دختر عمویش، دومی یک مهماندار هواپیما و سومی مجری یک برنامه تلویزیونی بوده که جمعاً از آن‌ها دارای ۱۲ فرزند شده است. بسیاری از فرزندان او عروسی‌های بسیار مجللی در برونئی داشته اند، از جمله شاهزاده عبدالمالک، دومین فرزند پسر سلطان که در سال ۲۰۱۵ ازدواج کرد.
مجله فوربس مراسم عروسی او را «یک عروسی سلطنتی برای شکست دادن تمامی عروسی‌های سلطنتی» توصیف کرده که شامل بیش از یک هفته انواع جشن‌های مختلف و پوشیدن لباس‌هایی بسیار گرانقیمت تزیین شده با انواع جواهرات توسط زوجین بود. در این مراسم عروس دسته گلی را در دست داشت که به جای گل از سنگ‌های قیمتی و فلز‌های گرانبها درست شده بود. شاهزاده عبدالمتین، دیگر پسر سلطان، نیز یک ستاره اینستاگرامی با بیش از یک میلیون فالوور است که او را در حال بازی چوگان و خوشگذرانی روی کشتی‌های تفریحی، جت‌های شخصی و در هتل‌های مجلل و در کلاس جهانی تماشا می‌کنند. شاهزاده عظیم، اولین پسر سلطان نیز به خاطر برگزاری مهمانی‌های مجلل با حضور سلبریتی‌های مشهوری مانند پاملا اندرسون، ژانت جکسون و ماریا کری شناخته می‌شود. از زمانی که سلطان برونئی اعلام کرده قوانین جدید شریعت را در این کشور به اجرا خواهد گذاشت بسیاری از سلبریتی‌های طراز اول جهان مانند جورج کلونی، التون جان و الن دجنرس یک کمپین اعتراضی راه انداخته و خواهان بایکوت هتل‌های لوکس متعلق به سلطان برونئی در سراسر جهان شده اند.
سلطان برونئی، مصون از انتقاد
برای بسیاری از حدود ۴۵۰٫۰۰۰ نفر جمعیت برونئی که حدود ۷۹ درصد آن‌ها را مسلمانان تشکیل می‌دهند، کنار آمدن با ثروت و عادت‌های ولخرجی خانواده سلطنتی امری پذیرفته شده است که توان اعتراض به آن را ندارند. سلطان در واقع یک حکومت یک نفره را اداره می‌کند که عنوان «قدرت اجرایی عالی» را در اختیار دارد، عنوانی که نخست وزیر، وزیر دفاع، وزیر اقتصاد و وزیر امور خارجه را شامل می‌شود. رسانه‌ها به شدت تحت کنترل هستند و برونئی یکی از بدترین کشور‌های جهان در زمینه آزادی مطبوعات بوده و سال گذشته با کسب رتبه ۱۵۳ در میان ۱۸۰ کشور، حتی از روسیه و میانمار نیز شرایط بدتری داشت. انتقاد از دولت یا خانواده سلطنتی در برونئی غیرقانونی بوده و به جرم فتنه، مجازات زندان برای آن در نظر گرفته شده است.
همچنین، به گفته کارشناسان، بسیاری از مردم این کشور ترجیح می‌دهند چشمشان را به روی فساد و عیاشی خانواده سلطنتی ببندند، زیرا آن‌ها هم از ذخایر غنی نفت کشور سود می‌برند. در برونئی هیچ مالیاتی بر درآمد‌های شخصی وجود ندارد، برای مسکن یارانه پرداخت می‌شود، آموزش و بهداشت رایگان بوده و قیمت سوخت و برق نیز بسیار ارزان است. بر اساس سرانه درآمد، برونئی چهارمین کشور ثروتمند جهان در سال ۲۰۱۷ شناخته شده است. مایکل آوسلین می‌گوید: «احتمالاً آن‌ها به خوبی در مقابل انتقادات در امان هستند، زیرا شهروندان برونئی بسیار بهتر از تقریباً هر کس دیگری در آسیا زندگی می‌کنند. در اینجا در مورد ثروت حاصل از نفت سخن می‌گوییم که در سراسر جامعه پخش می‌شود و اکثریت مردم از آن منتفع می‌شوند».
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که سلطان با اجرای قوانین شریعت می‌خواهند این حمایت مردمی را افزایش داده تا کنترلش بر قدرت در برونئی را افزایش داده و سوء استفاده او و خانواده اش از منابع کشور را موجه‌تر جلوه دهد. سلطان حسن البلقیه در سخنرانی هفته گذشته خود بار‌ها به هویت اسلامی کشورش اشاره کرده و چنین گفت: «به عنوان یک ملت کوچک، ما همیشه دعاهایمان به درگاه خداوند را در اولویت قرار داده ایم. این موضوع تحت تاثیر فلسفه ملی ما از ارزش‌های مالایی، اسلامی و سلطنتی آمده که از صد‌ها سال پیش در اینجا جریان داشته است»
